Boat Builder Turkey 68. Sayı (Mayıs-Haziran 2018)

Boat Builder Türkiye / Mayıs - Haziran 2018 boatbuilderturkey.com 24 Yat Tasarımında DFMEA Uygulaması (*) Önceden yapılan çalışmalardan ve tecrübe- lerden faydalanılarak oluşturulanmodellerin kullanımı, tasarlanacak sistemler hakkında ön bilgi verir. Problemlerin çözümünde olası faktörlerin dikkate alınarak amaç/risk tabanlı mühendislik tasarımlarının gelişti- rilmesi; daha az kaynak, zaman ve maliyet faydası yanında daha güvenilir tasarımlara öncülük edecektir. Risk, hata yapma olasılığının bir sonucu olarak tanımlanabilir veya bahsedilen hata- nın sonucunun büyüklüğü ile ölçülebilir. Mühendisliğin konusu beklentileri karşıla- mak için tasarım, inşa ve üretim yapmak olarak tanımlansa da, bütçe, planlama, tek- nolojik yenilikler ve risk kavramını da göz önünde bulundurmak çok önemli bir hale gelmiştir. (Mierzwicki, 2003). Risk nitelik ve nicelik olarak ölçülebilir ve tanımlanabilir. Nitelik olarak Wang ve Roush (2000) riski proje çıktılarının tahmin edilen değerden sapması olarak tanımlarlar. Modarres (1992) riski “tehlikeye karşı koru- naksız bir durumun sonucu olan potansiyel kayıp ya da sakatlık” olarak tanımlar. Açık bir tehlike kaynağı olduğunda ve bu tehlikeye karşı hiçbir önlem olmadığında, kayıp ya da sakatlık olasılığı vardır ve bu da “risk” olarak adlandırılır. Modarres, “Karmaşık mühendis- B irçok sanayi sektöründe, sistemlerin potansiyel hata türlerini analiz ede- rek, hataları olasılıklarına ve benzer- liklerine göre sınıflandırmak için Hata Türü ve Etkileri Analizi (FMEA) yöntemi kulla- nılır. Bir sistemde (veya üründe) hatalara ve kayıplara sebep olan tasarım risklerini yönetmek ve azaltmak için de Tasarım Hata Türü ve Etkileri Analizi (DFMEA) yöntemi tercih edilir. Bu çalışmada DFMEA, yat inşasında potansiyel risk taşıyan yangın, yakıt ve sin- tine sistemleri tasarımlarına uygulanmıştır. Tüm yat sistemleri arasında bu sistemlerin risk tayininin yapılması, sektörde deneyimli bir uzman grubu ile yapılan görüşmeler sonunda ortak görüş olarak belirlenmiş- tir. Bir yatın tasarım aşamasında DFMEA’i uygulamak, sistemde minimum kaynak ve güç kullanımı ile olası hataları gidererek zaman ve maliyeti düşürmeye yardımcı ola- caktır. 1. GİRİŞ Sistem tasarımı mühendislik disiplinle- rinde çok önemli bir yere sahiptir. Mühendis- lik sistemleri, kavram tasarımından başlaya- rak üretim sürecine kadar pek çok karmaşık durum ve faktörlere sahip olabilmektedir. EMRE ÖZEN, Doç. Dr. ŞEBNEM HELVACIOĞLU, Doç. Dr. AYHAN MENTEŞ İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi MAKALE (*) Gemi ve Deniz Teknolojisi dergisinin 204-205. sayısından alınmıştır.