gazların(ömek: karbondioksit) çıkışına engel olmak için söz konusu açıklıkların, yangın mahalli dışında bulunan kapatma düzenekleri bulunmalı ve -varsa- cebri havalandırına sistemi kolay erişilebilen bir noktadan manuel olarak ya da uyarı anında otomatik olarak durdurulmalıdır. Açılılılılanıı sıabilite ve yıizebilidilı açısından /ıonu11111 Havalandırma açıklıkları teknenin hareketleri ve dalgaların olası yükseklikleri göz önüne alınarak su girişine imkan vermeyecek şekilde yerleştirilmelidir. Su girişinin engellenmesi için havalandırma açıklığı tekne bünyesine, tekne yüzeyinden daha derinde olacak şekilde yerleştirilebilir, buna rağmen tekne yüzeyindeki açıklıktan su girişi olursa bu suyun havalandırma açıklığına girmemesi için bir clrain hauı konulabilir. Bunun ya111 sıra açıklıkların yükseklikleri ISO'nun gezi tekneleri için stabilite ve yüzebilirlik kriterlerine uygun olmalıdır. Bu kriterler, tekne bünyesinde bulunan havalandırma açıklıklarından su girişinin olmaması için açıklığın su hattından itibaren konulması gereken minimum yüksekliği ve müsacle edilen maksimum meyil açısını tanımlar. Bununla ilgili standartlar aşağıda belirtilmiştir. 6 m $111< 24 m T5 EN 150 12217-1 Yelkenli olmayan gezi tekneleri 6m ~ 11< 24 m T5 EN 150 12217-2 Yelkenli gezi tekneleri 2,5 m $111< 6 m Gezi tekneleri T5 E 150 12217-3 Hava akış debisiııiıı belirlenıııesi ve Jaıı seçiıııi Gezi teknelerinin makine dairesi havalandırması iki ana başlık altında incelenecektir. Bunlardan ilki TS EN 150 11105 standardında belirtilen benzinli motor ve/veya benzin tankı içeren bölmelerin havalandırılmasıdır. Eğer yakıt tankı makine dairesi içerisinde bulunmuyorsa, bu bölüm aynca gerekli şartlara uygun şekilde havalanclırılacaktır.Benzinli motor ve benzin yakıt tankı bulunduran makine dairesi havalandırmasında sağlanması gereken hava akış kapasitesi(debi) TS EN lSO 11105 standardına uygun olarak tasarlanabilir. Tabii havalandırma sistemlerinde önemli olan, yeterli hava akışını sağlayacak iç kesit alanlarına sahip kanallar veya açıklıklar kulla111lmasıclır. Bu alan: A = 3300 in ( V / 0,14 ) formülüyle hesaplanabilir. Buna ek olarak en küçük kesit alanı değeri 3000 mm2 elen az olmamalıdır. Burada "V" makine dairesinin, içerisinden kalıcı şekilde monte edilmiş makine aksamının hacminin çıkarılmasından sonra kalan hacmidir.Bu şanı sağlayan havalandırma kanallarının uç bağlantı elemanlarının en küçük kesit alanı, hesaplanan en küçük kanal iç kesit alanının %80'inden az olmamalıdır. Benzinli motor bulunduran makine dairelerinde, makinenin çalışması esnasında tutuşabilir buhar birikiminin önlenmesi açısından(benzinin tutuşma noktası 55°C elen küçüktür) yeterli hava akışını sağlayacak egzos fanı veya fan kombinasyonu kullanılması, bunun yanı sıra daha önce de belirtildiği üzere egzos kanallarının emiş uçlarının makine dairesinin alt üçte birlik hacmine konumlandırılması tutuşması olası gazların ivedilikle tahliyesi açısından önemlidir. Bunun yanı sıra egzos fanlarının teknenin motorunu çalıştırmadan 4 dakika 54 • BoaBt uildTerürkiJ·e TJ-:\1\ILJ•Z ı\CUSTOS'08 / SAYI10 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 o /, J 2 ı.,,.. ., ,,; 3 4 ı.-ı-- ı--- '---ı.- L, ı.-- 5 6 7 8 9 10 M.D. Hacmi (m3 ) önce çalıştırılması gereklidir Egzos fanı akış kapasiteleri için kullanılacak formül aşağıda belirtilmiştir. V (m3) V<l l$V$3 V>3 Q (m3/min) 1,5 1,5 V 0,5 V + 3 Bu formül, sağlanması gereken minimum debiyi ifade eder ve makine gücüne bağlı olarak verilen bir fonksiyon değildir. Makine kurulum kılavuzlarında bel inilen gerekli hava akış debisi ve fan kapasitesi de dikkat edilmesi gereken önemli birer unsurdur.ikinci olarak, dizel makine bulunduran makine dairelerinden bahsetmek gerekir. ISO'nun gezi tekneleri için bu konuda özel olarak işaret ettiği bir standart yoktur. Bu konuda TS EN 150 8861, dizel motorlu teknelerde makine dairesi havalandırması standardına uygun bir dizayn yapmak doğru olur.Dizel makine dairelerinin havalandırılmasında dikkat edilecek iki husus; yanma için gerekli hava akışı (QC) ve makine donanımından ısı emisyonu sonucu artan sıcaklığın düşürülmesi için gerekli olan hava akışının (QH) sağlanmasıdır. Toplam akış debisi (Q), bu iki değerin toplamı olmalıdır ama QC değerinin 1,5 katından az olmasına müsaade edilmez. Q = QC + QH Q = 1,5 QC T5 EN ISO 8861 standardında yanma havası gerektiren ve ısı yayıcı bir çok ekipman için hesaplama metodu belirtilmiştir. Bunların bir kısmının gezi teknelerinde uygulama alanı yoktur. Yanma havası gerektiren ekipman olarak, 4 zamanlı ana makine ve dizel jeneratör; ısı yayıcı ekipman olarak, 4 zamanlı ana makine ve dizel jeneratör, hava soğutmalı jeneratör, elektrik donanımı ve egzos boruları üzerinde durulabilir.Bunun yanı sıra makine kurulum kılavuzlarında yanma ve ısı tahliyesi için gerekli havanın debisini hesaplamak için ampirik formüller verilmiştir. Sonuç olarak bu hesaplamalar sonucunda belirlenen hava akış debilerini sağlayacak fanlar seçilmeli veya tabii ha,·alandırma kanalları yeterli debiyi sağlayacak şekilde üretilmelidir. Makine dairesi veya diğer söz konusu bölmeler için havalandırma sistemleri tasarlanırken, standartlarda işaret edilen yerleşim kriterleri sağlanmalıdır. Dıize/tıııe: Geçeıı 2008 yılı 9. sayıınızııı 60 ve 62. sayfalarında Mevzuat başlığı ile yayınlanan ınetııiıı yazarları Türlı Loydu Plan Kontrol ve Arcıştınna Bölümü Malıi11e ve Elektrik Bir. Bşlı. Hatice Mermer ve Deııiz ve Çevre Eıııııiyeti Bir. Bşlı. Melıtap Karalıallı'dır. Yazı yaıılışlılıla Gemi lıışa ve Malıiııe Miilıeııdisi Türlı Loydu Yat ve Gezi Telıııeleri Sorumlusu Hür Fırtına ismi ile yayııılanmıştır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=