YAPIM TEKNİKLERİ Merhaba Değerli okurlar, bu sayımızda okuyucularımızdan ve müşterilerimizden gelen bazı sorulan cevaplayarak kompozit imalat konusunda açık kalan noktalara değinmek istiyorum. Soru 1: Kompozit model imal etmek istiyoruz, uygun maliyetli olması için hangi malzemeleri kullanmamızı önerirsiniz? Model imalatı bilindiği gibi kalıp imalatının en önemli aşamasıdır. Ne kadar iyi bir modeliniz var ise o kadar iyi bir kalıp üretebilirsiniz. Eğer model uzun süre kullanılacaksa veya kalıp aşamasına kadar uzun bir süre geçecekse olabildiğince ölü malzemeden(kompozit-köpük vs.) yapılması tercih edilir. Maliyet olarak ahşap kalıplar en düşük seviyelerde olmalarına karşın hava değişimlerinden azami ölçüde etkilenirler ve bu sebeple uzun soluklu kalıplama işlemlerine çok uygun değildirler. Bu sorun, kullanılacak ahşap malzemenin tüm yüzeylerinin (altını çiziyorum tüm yüzeylerinin demek armuzlan dahil demektir) epoksi ile kaplanarak hava ile temasının kesilmesi ile büyük bir oranda aşılabilir ancak bu da işçilik ve malzeme maliyetlerini arttıracaktır. Bu gözle baktığımızda düşük maliyetli iki seçenek sunulabilir; 1) Ahşap maça üzerine kontrplak veya köpük yüzey. Bu yüzey daha sonra elyafla takviyelendirilip, dolgu macunu ile tesviyesi yapıldıktan sonra son kat kaplaması(boya-jelkot) uygulanıp kalıp alınacak hale getirilir. 2) Rijit köpük malzeme kullanarak kaba şekli oluşturmak, sonra elyaflatakviyelendirilip, dolgu macunu ile tesviyesi yapıldıktan sonra son kat kaplaması(boya-jelkot) yaparak kalıp alınacak hale getirmek. Bu iki sistemde eğer işi bilen çalışanlarınız var ise düşük maliyetle sonuçlanacaktır, ancak personeliniz bu konuda yeterli değilse CNC model işletmek en düşük maliyetlisi olacaktır, buna dikkat edin derim! Soru 2: Dekoratif amaçlı karbon yüzey imal etmek istiyonız ama uygulamalarımızda yüzeydeki hataları kapatmak için ciddi bir zaman ve işçilik harcıyonız, bu sorunları nasıl aşabiliriz? 34 • BoaBt uildTeür rkiye Dekoratif karbon diyince akla parlak cilalı konsollar ve kontrol panelleri geliyor haliyle. Yaşanan sıkıntıları en iyi bu plakaları el-yatırması yöntemi ile imal eden laminasyon ve daha sonra cilası ile uğraşan boya ustaları bilirler. Küçük gözenekleri ve laminasyon hatalarını kapatmak için günlerce uğraşılır(delikleri doldur-kürlezımparala-tekrar doldur vs..). Bu hastalığın en temiz çözümü bu plakaların infüzyon yöntemi ile imal edilmesidir. Bu amaçla pürüzsüz bir yüzeyi, tercihen cam veya kalın polikarbonat plaka) kalıp olarak kullanarak dekoratif karbon dokuma en altta kalacak şekilde infüzyon planınızı yapın (örnek; 1 kat 300 gr karbon 1-2 kat cam elyaf takviye) , cam yüzeyini iyi bir kalıp ayırıcı ile pürüzsüz hale getirip ayna gibi yapın ve bırakın gerisini fizik kuralları halletsin (ancak muhakkak vizkozitesi düşük iyi bir infüzyon reçinesi kullanın) , sonra camın altından bakarak infüzyonu seyredip keyif yapın .. Soru 3: PVC köpüklerde sıkça duyduğıunuz bu cle-gassing olayı nedir? Çok tehlikeliymiş, sizce PVC köpük ne kadar güvenli? lşte tam bir tekneci efsanesi! Sırf bu söylenti sebebi ile sandviç imalat tekniğinden vazgeçenleri biliyorum. lşin özü şöyle: çapraz bağlı rijit PVC köpükler, bir fırın içerisinde hammaddenin pişirilerek köpük haline getirilmesi şeklinde imal edilirler. Malzemeyi köpürtmek için belli köpürtücü ajanlar kullanılır. Sonuçta ortaya kapalı hücre yapısına sahip (milyarlarca içi boş zannedilen kürecikten oluşan) bir malzeme ortaya çıkar. Dikkat! Bu küreciklerin içi yukarıda altı çizili şekilde yazdığım gibi boş değildir. Küreciklerin içi köpürmeyi sağlayan reaksiyon gazı ile doludur ve basıncı ortam basıncından yüksektir. Üretici köpükleri dilim dilim kestikten sonra bize göndermeden plakaları bir süre dinlendirir. Bunun sebebi köpük kesildiğinde yüzeydeki küreciklerden dışarıya gaz çıkışı olmasıdır ve çok normaldir. Böyle bir dinlenme süreci bırakılarak köpük yüzeyinin stabil hale gelmesi sağlanır. işi iyi bilenler PVC 'nin bu yapısını bilir ve ona göre üretimlerini yaparlar.Şimdi işi bilmeyen tekne üreticisine bakalım; bu üretici tedarikçiden köpüğü alır, Köpük yüzeyi dengededir, paketi açar uygularsınız hiç bir sıkıntı yaşamazsınız. Ama arada dengeyi bozan işler çıkar. Mesela köpük plakası ortadan ikiye kesilir(ekmek gibi dilimlenir) ve hemen üretime sokulur veya köpük yüzeyi zımparalanır ve malzeme hiç dinlendirilmeden hemen üretime sokulur. Sonuçta köpük yüzeyi ile elyaf katlan arasına gaz çıkışı olur ve köpük elyaftan ayrılır, teknenin gövdesi davul gibi şişer! Yukarıdan da anlayacağınız gibi PVC köpük üzerinde zımparalama veya kesme işlemleri yapacaksanız laminasyona başlamadan önce oda sıcaklığında en az 24 saat bekletin. Malzemeyi doğru uygular ve kullanırsanız de-gassing denilen sıkıntıyı tersanenizde görmezsiniz, PVC köpük diğer tüm köpükler kadar güvenlidir, tehlikeli olan bilinçsiz uygulayıcıdır!.. Soru 4: (Yukarıdaki sorunun devamı) Aynı şey balsa için de geçerli mi? Balsa uygulaması yapan bir firmanın ürününde delamiııasyoıı sonıım oldu. Sebep ne olabilir? Balsada da gassing olmaz, balsa bildiğiniz gibi bir ağaç ve kompozit uygulama için plaka haline gelmeden önce zaten fırınlanmıştır, nem oranı sabitlenmi, ölçülmüş ve daha sonra torba içerisine koyulup paketlenmiştir. Balsada yaşanan sıkıntı yine kullanıcı ile ilgilidir, doğrı balsa seçilmemiştir. Balsa plakaları sadece kompozit sektöründe kullanılmaz, bu sebeple balsa plakası alırken sandviç imalata ve laminasyona uygun balsa seçmek gerekir. Örnek LamPre (mikro zımparalanmış) veya yapışma kuvvetini arttırıcı yüzey kaplaması yapılmış (AL600/10 kaplama gibiBALTEK için) balsa plakaları seçilmelidir. Balsa uygulaması yapılmadan önce balsanın nem oranı kontrol edilmelidir; %1213 seviyeleri normaldir. Bu kriterler sağlanıyorsa laminasyonda şişme-ayrılma olmaz, yanlış balsa seçilir ve nem oranı kontrol edilmezse verilen örnekteki gibi yapışmama sorunu ortaya çıkar. Bu sayıdaki yazımızı burada noktalıyoruz. Sorularınız için her zamanki gibi info@kompotek.com.tr adresini kullanabilirsiniz. Gelecek sayıda görüşmek üzere.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=