Hür Fırtına Gemi İnşa ve Makine Mühendisi Türk Loydu Yat ve Gezi Tekneleri Sorumlusu Türkiye'de "Gezi Tekneleri Yönetmeliği" 2 Nisan 2002 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe konuldu, 31 Haziran 2005'de geçiş süresi sona erdi ve 28 Aralık 2006 tarihinde de yenilendi. Bu tarihlerden itibaren Türkiye'de üretim yapan tüm gezi tekneleri imalatçılarından, ürünlerin CE işaretli ve gerekli belgeleriyle piyasaya sunmaları istenmeye başlandı. Tekneleri yeni alan ya da liman başkanlıklarına kayıt euirmek isteyen tüm tekne sahipleri yeni bir istek ve kavramla tanıştılar; CE işareti. .. "Gezi Tekneleri Yönetmeliği"nin yürürlüğe girişi ile geçiş sürecinin tamamlanarak, uygulamaya konulması arasında 3 yıl gibi bir süre olmasına ve "Gezi Tekneleri Yönetmeliği"nin tanınması için birçok çalışma yapılmasına rağmen, gerek son dakikacı toplumsal davranış alışkanlığımız, gerekse tanıumdaki bazı gecikme ve eksiklikler nedeniyle bazı sorunlar yaşanmaya başladı. Yeni aldıkları teknelerini tescil ettirmek isteyen amatör denizciler parasını ödedikleri ve satın aldıkları tekneleri tescil ettiremediler. Konunun ciddiyetini yeni fark eden üreticiler de ne yapacaklarını bilemedi. Satışlarını durduran, hızla belge alma çalışmalarına girişen imalatçı- !arın yanı sıra bir kısım imalatçı da, kulaktan dolma bilgilere dayanarak veya piyasayı istismar eden kişiler kanalıyla, gerçekçi olmayan CE Uygunluk Beyanları'yla teknelerini satmaya başladı. Bilinçli üreticiler ise geçiş süresinde yaptıkları çalışmaların semeresini aldılar. Sorunun en çok etkili olduğu kesim, tekne boyu 12 metrenin altındaki tekneler oldu. "Gezi Tekneleri Yönetmeliği" gereği, bu tekneler için öncelikli zorunluluk "yüzebilirlik" ve "denge testleri"nin yapılarak belgelendirilmesidir. Bu testleri tamamlayan tekneler "Telaıe Tanıtım Numarası" (teknenin model, imal yılı ve seri numarası gibi bilgileri içeren plaka), "Üretici Tanıtım Plakası" (üretici adı, CE uygunluk işareti, tekne tasarım kategorisi, üreticinin önerdiği azami yük ve üreticinin önerdiği -tekne seyir halindeyken- maksimum kişi sayısını belirten etiket) konularak "Kullanıcı El Kitabı" ile birlikte satışa sunulabilir. Ancak üreticilerin unutmaması gereken bir konu daha var; piyasa gözetimi veya talep halinde tekne teknik özelliklerinin, yönetmelik gereklerini sağladığını gösterecek "Telaıik Dosya"yı da hazırlayarak muhafaza etme zorunluluğu. "Denge" ve "yüzebilirlik standartları" (lSO 12217-1, 150 12217-2, 150 12217-3) tekne boyu 6 metrenin altında ve üstünde olanlar olmak üzere, tekneleri iki ana grupta ele almaktadır. Yazımda, boyu 6 metrenin altındaki teknelerin, ülkemizdeki üretim ve standartlara uyumu konusu, gözlemlerim çerçe22 • Boaı Bııilder 1'ürki,·e ~ıART -Nls,wo1 ısı, vı 02 vesinde, değerlendirmeye çalışacağım. Bilindiği gibi konumuz olan boyu 6 metrenin altındaki gezi tekneleri tüm sahil ve iç sularımızda, yaygın olarak eğlence ve amatör balıkçılık amaçlı üretilip, kullanılıyor. Bu boydaki tekneler amatör veya basit imalat yöntemleri hakkında bilgi sahibi olan kişiler tarafından kolayca imal edilebiliyor. Bizde yaygın olan imalatlar, ahşap ve CTP (cam takviyeli plastik) malzemeden yapılanlarıdır. Ahşap tekne imalatı, genelde yörelere göre belirli tiplerde ustalaşmış, profesyoneller tarafından yapılmaktadır. Bu imalatçılar, teknelerin denizciliği hakkındaki deneyimlerinden kaynaklanan bilgiye sahip. Ancak "denge ve yüzebilirlik" ile ilgili 150 12217-3 Standardı hakkında bilgi sahibi değiller. Yaygın olan diğer tekne türü ise CTP malzemeden yapılanlar. Bu teknelerin bir kısmı yurtdışından gelmiş küçük teknelerden kalıp elde ederek türetilirken, bir kısmı da mevcut ahşap teknelerden kalıp alma yoluyla yapılıyor. Bunların dışında az da olsa özgün modeller de var. Türeme modellerde büyük çoğunlukla dış form korunsa bile, içyapıda değişiklikler oluşmuş ve standartlara uyum kaybolmuştur. Bilinçli yapılmış, özgün modellerin dışındakilerde de standartlara göre eksiklik ve uygunsuzluklar vardır. Bu tür teknelere yaptığımız testlerde birbirinin eşi gibi görünen iki tekneden biri denge ve yüzebilirlik isteklerini karşılarken, diğerinin karşılamadığına şahit olduk. "Gezi. Tekneleri Yönetmeliği" kapsamın-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=