RAPOR 4.4. Yat ve tekne endüstrisinin ekonomik büyüklü¤ü Global ekonomik krizin Türkiye'yi her alanda olumsuz etkilemesinden önce, 2008 y›l› itibariyle Türkiye genelinde mevcut oldu¤u tahmin edilen tekne say›lar› a- Muhtelif boyda yelkenli tekne adedi: 8.000 civar›nda, b- Muhtelif boyda içten takma motorlu tekne adedi: 24.000 civar›nda, c- Muhtelif boyda d›fltan takma motorlu tekne adedi: 18.500 civar›nda, d- Muhtelif boyda d›fltan takma motorlu fliflme tip bot adedi: 11.500 civar›nda olup, ülkemizdeki toplam tekne/bot adedi ise, 62.000 civar›ndad›r. Ancak, son 2 y›la yak›n zamand›r tüm dünyay› etkileyen ekonomik krizin yaratt›- ¤› durgunluk ve gerileme dikkate al›nd›- ¤›nda, bu rakamlarda çok fazla bir art›fl olmad›¤› tahmin edilmektedir. Bu konu ile ilgili kesin rakamlara ulaflabilmek için, bafllat›lm›fl olan “Tekne Ba¤lama Kütü¤ü”ne kay›t ifllemlerinin, bu y›l sonuna kadar ulaflaca¤› son de¤erlere bakmak gerekecektir. Ayr›ca, özellikle 5 metre ve alt›ndaki tekneler ve sandallarla hemen hemen bütün fliflme tip botlar da özellikleri gere¤ince, kay›tlarda görünmemektedir. Mega yatlar da dahil olmak üzere, sektörün de¤er olarak büyüklü¤ünün yaklafl›k 5,5 milyar dolar civar›nda oldu¤u tahmin edilmektedir. Bu rakam, sektörün üretim kapasitesinin büyüklü¤ünü ifade etmektedir. Bunun içerisinde, üretim merkezlerindeki yat›r›mlar ve üretilen teknelerin toplam de¤erleri yer almaktad›r. 4.5. Teknelerden al›nan Motorlu Tafl›tlar Vergisinin kald›r›lmas› Sektör olarak çok yo¤un çabalar›m›z sonucunda, baflta Ulaflt›rma Bakanl›¤› ve Denizcilik Müsteflarl›¤›’n›n da büyük destekleriyle 2009 y›l›nda kabul edilen 5897 say›l› kanunla 2,5 metreden 24 metreye kadar olan boydaki amatör/özel teknelerin kayd›n›n yap›laca¤› bir “Tekne Ba¤lama / Kay›t Kütü¤ü” oluflturulabilmifltir. Yine ayn› kanun kapsam›nda, o güne kadar, amatör denizcili¤in önündeki en büyük engellerden biri durumundaki deniz vas›talar›ndan al›nan yüksek tutardaki MTV kald›r›larak, yerine çok daha uygar ve kabul edilebilir bir uygulama olan tekne boyunu esas alan bir tekne y›ll›k ba¤lama harc› sistemi getirilmifltir. Bu flekilde, 5 metre dâhil tüm tekneler için herhangi bir kay›t harc› ödemesi de yoktur. 5.01 - 9.00 metreye kadar olan tekneler içinse, y›ll›k 200 TL gibi, çok makul bir ba¤lama harc› getirilmifl bulunmaktad›r. Bu uygulamayla denizcilikte ileri giden ülkelerle aram›zdaki çok önemli bir fark niteli¤indeki bir mevzuat düzeltilmifl ise de hala, 100 kg. ve üzerindeki teknelere uygulanan yüzde 8 oran›ndaki ÖTV ile yine sosyal bir yaflam biçimi olan denizcili- ¤in geliflmesi amac›yla baz› ülkelerde oldu- ¤u flekliyle, KDV'nin kald›r›lmas› ya da minimuma çekilmesi bir zorunluluktur. Bu kapsamda, devam ettirilen çal›flma ve gayretlerin hiç ara vermeden sürdürülmesi büyük önem tafl›maktad›r. 4.6. Marina, yat liman› ve tekne park alanlar› Marina, yat limanlar› ve tekne çekek yerleri, kurulduklar› bölgeye ekonomik getiri sa¤layan, yeni ifl imkanlar› ve istihdam yaratan, insanlar›n ve özellikle gençlerin sportif ve hobi amaçlar›yla bir araya geldi- ¤i sosyal ve kültürel merkezler olup, çevre dostu ve bulundu¤u yeri güzellefltiren yat›- r›mlard›r. Bugün, baflta Akdeniz ülkeleri olmak üzere birçok geliflmifl ülke, sahip oldu¤u marinalar, yat ve kurvaziyer limanlar› ve tekne bar›naklar› sayesinde denizlerinden çok büyük ekonomik gelir elde etmekte, bunun yan›nda kendi insanlar›n›n da denizle iç içe olmas›n› sa¤lamaktad›r. Bo¤azlar›, bakir koylar›, temiz ve uzun sahilleriyle do¤al bir deniz ülkesi olan Türkiye, deniz turizmi, kurvaziyer gemiler ve mega yatlarla yap›lan turlar›n bafllang›ç merkezi olmal›, sahillerini amatör denizcilerine ve gençlerine açacak flekilde planlamal› ve sahip oldu¤u deniz zenginli¤ini en etkin bir flekilde ekonomik ve sosyal amaçl› kullanarak, tam bir deniz (denizci) ülkesi olmal›d›r. Çünkü Türkiye sahip oldu¤u co¤rafi konumu ve denizleri, kültürel ve tarihsel miras› ile ülkemizde deniz kültürünü daha da gelifltirerek, denize yönelik yat›r›mlar›n› art›rarak ve denize ç›kan kifli say›s›n› yayg›nlaflt›rarak bir deniz ülkesi olma kapasitesine sahiptir. Bu konuda, Denizcilik Müsteflarl›¤›m›z taraf›ndan bafllat›lan “Tekne Park Alanlar› Projesi”, devletimizin denizcili¤e ve amatör tekne sahiplerine önem vermeye bafllad›¤›n›n bir göstergesidir. Tekne Park Alanlar› ve özellikle marinalar ve yat limanlar›, sa¤lad›¤› imkânlar aç›- s›ndan, hem bulundu¤u bölgenin ekonomik geliflimine büyük katk› sa¤lamakta hem de ça¤dafl yap›m teknikleri ile çevreyi kirletmeyen, tam aksine bölgeyi güzellefltiren ve her kesimden insanlara ortak sosyal alanlar sa¤layan kültür merkezleri olarak büyük önem kazanm›fllard›r. Bu konuda birçok Avrupa kentinde buna benzer çok güzel örnekler bulunmaktad›r. Ülkemizde bu özelliklere sahip olan yaklafl›k 50 adet marinaya karfl›l›k sadece ‹spanya’n›n tamam› düzlük olan Akdeniz sahilinde yaklafl›k 270 adet marinas› vard›r. Nitekim ‹talya’n›n toplam k›y› fleridi uzunlu¤u yaklafl›k 7.800 km iken yat ve tekne ba¤lama kapasitesi 178 bin; Fransa’n›n toplam k›y› fleridi uzunlu¤u 4.700 km civar›nda iken yat ve tekne ba¤lama kapasitesi ise 267 bin civar›ndad›r. ‹sveç ve Norveç’in toplam nüfuslar› 12 milyon iken, kay›tl› tekne say›s› 1 milyonu geçmektedir. Ülkemizde ise bu oran, maalesef çok ama çok düflüktür. Denize bu kadar uzak durmam›z ve tekne sahibi olan kifli say›s›n›n çok düflük olmas› gerçe¤ini düflündü¤ümüzde, akl›m›za ilk olarak ekonomik nedenler gelse de ülkemizdeki lüks otomobil oran›n›n Avrupa’n›n en üst s›ralar›nda oldu¤unu ve amatör denizcilerin kulland›klar› teknelerin orta model bir araba fiyat›n›n da çok alt›nda oldu¤unu unutmamal›y›z. Marina ve yat limanlar› için gerekli olan, deniz k›y›s›nda uygun yerlerin bulunma zorlu¤u, uzun süreli ve yüksek yat›- r›m maliyetleri ile bu yat›r›mlar için dünyan›n en karmafl›k bürokrasisine sahip oldu¤umuzu göz önüne almal›y›z. Bu do¤- rultuda amatör denizciler ve denize gönül Boat Builder Türkiye 52• OCAK - fiUBAT 2011 / SAYI 24 Denizcilik Müsteflarl›¤› taraf›ndan bafllat›lan “Tekne Park Alanlar› Projesi”, devletimizin denizcili¤e ve amatör tekne sahiplerine önem vermeye bafllad›¤›n›n bir göstergesidir.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=