Boat Builder Türkiye • 57 OCAK - fiUBAT 2011 / SAYI 24 MAKALE Gemilerde, yelkenli ve yüksek süratli teknelerde ekonomik seyir ve h›z, önemli kavramlard›r. ‹stenen h›zlara en ekonomik flekilde ulaflman›n yollar›ndan bafll›cas› form optimizasyonunun ve düzeltmesinin yap›lmas›d›r. Form düzeltmesi bilgisayar programlar› yard›m›yla gerçe¤e çok yak›n yap›labilmekteyse de çekme deneyi ile yap›lan optimizasyon çal›flmalar› daha güvenilir sonuçlar vermektedir. Bu çal›flma kapsam›nda 31 metre boyunda, 30 knot h›z›nda gitmesi istenen bir motoryatta form düzeltme çal›flmas› konu edilmektedir (Odabafl›, 2006). Bu kapsamda teknenin 1/9 ölçekli modeli yap›lm›fl ve ‹TÜ Gemi inflaat› ve Deniz Bilimleri Fakültesi, Ata Nutku Model Deney Havuzunda yap›lan direnç, iz ve ak›m görüntüleme deneyleri sayesinde istenen h›z› yapabilecek bir form düzeltmesi yap›lm›flt›r. Bu çal›flma ayn› zamanda üniversite-sanayi iflbirli¤inin güzel bir örne¤i olmufltur. Deneyler sonras›nda saptanan form düzeltmesi ana projeye uygulanm›fl ve öngörülen h›z ve trim hedefleri gerçekleflmifltir. 1. Form Gelifltirme ve Deneyler 1.1 Orijinal Form Deneyleri Formu dizayn› yap›lm›fl teknenin, çekme deneylerinin yap›lmas› amac› ile 1/9 ölçekli modeli, fiber malzeme kullan›larak, yapt›r›ld›ktan sonra model çekme tank›nda 4-21.4 knot h›z aral›¤›nda denemifltir. Orijinal modelin bafl ve k›ç formlar› Foto¤raf 1 ve 2’de verilmifltir. Deneyler s›ras›nda yap›lan gözlem ve ölçümlerden, teknede çok fazla serpinti olufltu¤u, horoz kuyru¤u denen, teknenin arkas›ndaki su kabarmas›n›n da çok büyük oldu¤u tespit edilmifltir. Bu flartlar alt›nda, formda bir düzeltmeye gerek oldu- ¤u gözlenmifltir. Deneyler durdurularak, form optimizasyonu yap›lm›flt›r. Orijinal formun, 20.5 knot h›zda bafl ve k›çtan çekilmifl görüntüleri Foto¤raf 3 ve 4’te verilmifltir. Üniversite-sanayi iflbirli¤i sonucu gerçeklefltirilen 31 metre boyundaki yüksek h›zl› motoryat üstünde yap›lan form düzeltmeleri sayesinde, teknenin h›z› art›r›ld› ve olumsuz sonuçlar do¤uran bafl serpinti sorunu giderildi. Yüksek Süratli Teknelerde Form Düzeltmesi Prof. Dr. Mustafa ‹nsel -Yrd. Doç. Dr fiebnem Helvac›o¤lu ‹TÜ Gemi ‹nflaat› ve Deniz Bilimleri Fakültesi, Gemi ‹nflaat› Mühendisli¤i Bölümü Muzaffer Erdal K›l›ç ‹TÜ Gemi ‹nflaat Mühendisi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=