60 MAYIS - HAZİRAN 2011 / SAYI 26 MAKALE layacak biçimde yapılmalıdır. Bunun dışında sürekli devrede olan yönlendirici sistemler, acil durumlar için yolcuları yönlendirmelidir. Acil durumlarda kullanılabilecek tüm çıkışların ve can kurtarma donanımlarının konumu, tahliye yöntemlerinin uygulanabilirliği ve tüm yolcuların ve mürettebatın tahliyesi için gereken tahliye süresi kanıtlanmış olmalıdır. Çıkışları kullanan kişilere gerekli durumlarda yardımcı olacak sabit tutamaklar kendisini belli edecek biçimde aydınlatılmalıdır. 4.2. İşletme Bölümünün Aydınlatması Seyir mahali panelleri loyd kurumlarının uygun gördüğü mat yüzeylerle kaplanmalıdır. Bu sayede göstergelerde net görüş sağlanmalıdır. Seyir mahali aydınlatmasında floresan aydınlatma armatürleri kullanıldığından seyire odaklanmak güçleşmektedir. Gece seyrinde aydınlık renginin artması gözü yorabileceğinden floresan ampul kullanılmamalıdır. Tungsten flamanlı aydınlatma elemanlarıyla düşük watt değerinde gerçekleştirilmelidir. Uluslararası klas kurumları seyir mahallerinde loş veya düşük watt değerinde kırmızı ışığı tercih etmektedirler. Uzun kullanım süresinde yüksek parlaklık değerine sahip aydınlatma sistemleri kaptan ve personelin dikkatini dağıtmaktadır. Göstergelerin ve uyarı sistemlerinin yüksek ışık altında parlaması sonucunda okunması da güçleşebilmektedir. Sistemdeki olası arıza durumlarında (enerji gücünde kayıplar), ana aygıt ve kumandaların aydınlatılmasında sınırlı bir azaltma yapılabilmektedir. İşletme alanı ortamında, parlama ve aşırı yansımalardan kaçınılmasına dikkat edilmelidir. Dolaylı parlamaları en aza indirgemek için yansımasız veya mat yüzeyler kullanılmalıdır. Aydınlatma homojen olarak yapılmalıdır. Harita masası haricinde, işletme durumunda aydınlatılması gereken alanlarda veya donanımda mümkünse, karanlığa uyum bakımından kırmızı ışık kullanılmaktadır. Karanlıkta, görüntülü bilgilerin ve kumanda düzenlerinin ayırt edilmesi bu sayede mümkün olabilmektedir. 4.3. Komuta Bölümünün Aydınlatması Motoryatlarda komuta bölümü, öne doğru, görüşün güneş ışığı parlamasından olumsuz şekilde etkilenmemesini sağlayıcı düzenlemeler yapılır. Ne polarize ne de renkli camlar (kırmızı, mor, yeşil vs.) deniz araçlarında kullanılmamaktadır. Güneşin etkisini filtre eden ultraviyole renkli camlar kullanılmalıdır. Komuta bölümü pencereleri, istenmeyen yansımaları azaltmak için açılı olarak konumlandırılmalıdır. Pencere camları, kırıldığı takdirde tehlikeli parçalara ayrılmayan temperli malzemeden yapılmalıdır. 5. Pencereler Ön cephede, yanlarda ve kapılarda yer alan pencereler arasındaki bölümler en aza indirilmelidir. Pencerelerin görüşü sağlar durumda tutulması ile ilgili düzenle; işletim personelinin görevine devam etmesi ve tekneyi yanaştırması yeteneğinin ciddi bir şekilde engellenmesi gibi, olası hiçbir arızanın açık görüş alanında bir azalmaya yol açmaması sağlanacak şekilde yapılmalıdır. 6. Renkler Bir motoryatın gerek iç, gerekse dış mekanında yatay ve düşey düzlemler malzeme ve renk açısından birbirlerinden ayrılmalıdır. Özellikle dış mekanda aydınlık nitelik ve nicelik bakımından çok değişken ve baskın olduğundan, mimari kütleler biçimlendirilirken renk ve ton farklılıklarına vurgu yapılmalıdır. Örneğin bordanın iç yüzeyiyle güverte zemininin görsel ilişkisi kurulurken renk ve malzeme konusunda önemli farklar yaratılmalıdır. Özellikle üstyapıda düzlemlerin kesiştiği yerler (formun organik olduğu durumlarda bile) belirgin olmalıdır. Bu sayede zor koşullarda bile (görüş mesafesinin kısaldığı sis, fırtına vb. gibi durumlarda) mimari biçemin vereceği referans noktalarıyla tekne dış mekanında hareket kolaylaşacak, yansımalar olmayacaktır. Komuta bölümünün iç kısmındaki yüzey malzemesi yansımayı önleyici ve dikkat çekmeyen renklerde yapılmalıdır. Duvarlarda ve kaplama malzemelerinde mat yüzeylerin kullanılması yansımaları önlemek açısından avantaj olarak görülmektedir. Projektör Sistemi; motoryatlarda, komuta bölümünden kumanda edilebilen en az bir adet projektör bulunmalıdır. Deniz aracının enerji beslemesinden bağımsız olarak çalışabilen ve komuta bölümünde her an için kullanıma hazır olan, taşınabilir bir işaret lambası da tekne içinde güvenlik amacı ile bulunmalıdır. Projektör sistemi genelde komuta bölümünden kumanda edilebilir özellikte olmalıdır. Sonuç Denizin, insan için karadan daha çok risk taşıyan bir çevre olduğunu göz önünde bulundurursak motoryatlarda aydınlatmanın da akuatik yaşamı optimize edecek karakter taşıması gerektiği sonucuna varırız. Buna dayanarak mimarlık düşüncesinin iç-dış bütünlüğü konusuna getirdiği kuramsal yaklaşımlar aydınlatma düzenekleri bakımından göz önünde tutulmalıdır. Bir motoryatın üstyapısında (teknenin güvenliği aksatmayacak ve yatın stylingine uygun biçimde) geniş yapı boşlukları (pencereler) oluşturup aydınlık dengesinin perde, panjur gibi sistemlerle denetim altında tutulması tasarım etiği açısından olumlu bir yaklaşım olacaktır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=