55 EYLÜL - EKİM 2011 / SAYI 28 üretilen gri suyun toplanarak yeniden kullanımının sağlanması ile su tasarrufu sağlayan sıhhi tesisat elemanlarının seçimi şeklinde özetlenebilir (Azerbergi R., Bradburn, J., 2005). Yağmur suyunun deniz araçları içerisinde arıtılarak tekrar kullanımını sağlayan sistemler geliştirilebilir. Bu bağlamda resim 4’te gösterilen 12.500 plastik şişeden yapılan “Plastiki” teknesi Pasifik’teki Çöp Girdaplarına dikkat çekebilmek amacıyla tasarlanmış ve yapımda kullanılan bu plastik şişeler her damla yağmur suyunu toplamakta, filtrelemekte ve depolamaktadır. Bir başka yaklaşım da deniz suyunu arıtarak kullanmak düşüncesidir. Ancak Küresel Temiz Su Programı Direktörü Jamie Pittock (2007), deniz suyunu tuzdan arıtmanın çok pahalı ve bunun yanında çok enerji tüketimi ve bol sera gazı üretimi gerektiren bir süreç olduğuna; deniz suyu arındırma yönteminin aşırı kullanımının, tuzla oluşumuna, sera gazlarının artmasına ve sahillerin harap olmasına yol açacağını öne sürmektedir. Deniz araçlarındaki suyun kullanımı çok kısıtlı olduğu için alternatif yöntemlerin uygulanabilir hale getirilerek deniz araçlarında bu sistemin oluşturulması gerekmektedir. Gri su, tuvaletler haricinde konut içerisinde kullanımdan sonra ortaya çıkan atık sudur. Çamaşır ve bulaşık makinesinden, lavabodan ve duştan çıkan atık su, gri su başlığı altındadır. Siyah su ise detaylı bir arıtma sistemi gerektiren pek de hijyenik olmayan atık sudur. Atık suların %50 ila %80’i “gri su”dur. Gri su dönüştürüldükten sonra tuvalet2.1.1. Enerji Korunumu Enerji korunumu kriteri çerçevesinde esas, güneş, rüzgar gibi doğal verilerden gerektiğinde yararlanacak, gerektiğinde korunacak ve pasif sistemleri destekleyerek mekanik sistemlere en az gereksinim duyacak yapıların planlanmasıdır (Tuğlu Karslı, H. U., 2008). Deniz araçları özelinde incelendiğinde rüzgar enerjisini kullanan yelkenli teknelerin bu amaca hizmet ettiği görülmektedir. Rüzgâr enerjisi, rüzgârı oluşturan hava akımının sahip olduğu hareket (kinetik) enerjisidir. Bu enerji de mekanik enerjiye dönüştürülmektedir. Deniz araçlarında güneş enerjisinin kullanımı da giderek yaygınlaşmaktadır. Yapılan bazı çalışmalarda tekneye yerleştirilen güneş panelleri, güneş enerjisinin toplanmasında kullanılmaktadır. Tekne paneller aracılığıyla alınan güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren sistem sayesinde elektromotor ile hareket etmektedir. Aynı zamanda teknelere yerleştirilen güneş pilleri ile de enerji depolanması sağlanmaktadır. Resim 1’de Dr. Hakan Gürsu tasarımı “Volitan” yer almaktadır. Güneş ve rüzgâr enerjisi kullanarak hareket eden, deniz suyundan tatlı su çevrimini gerçekleştiren, karbondioksit atık üretmeyen, geleceğin alternatif teknelerinden birisi olarak tasarlanmıştır. Güneş panellerini hareketli katı yelkenler olarak kullanan, tekne dışında yer alan 2 adet hareketli elektrik motoru ile desteklenmektedir [2]. Resim 1. Dr. Hakan Gürsu tasarımı Volitan Teknesi [2]. Resim 2.1 ve 2.2: Arcadia 85 teknesi ve güneş panelleri detayı [1] Sadece güneş enerjisi kullanımı ile değil bahsedilen tüm ilkeleri içerisinde barındıran örnekler de mevcuttur. Resim 2’de yer alan Arcadia 85 teknesi 4 KW’lık güneş panelleri kaplı üst yapı ve pis su arıtma düzeneği, inşa süreçlerini ve maliyeti azaltan, yeni bir montaj sistemi, yenilikçi ve ekolojik özellikleri ile yeşil-tekne konseptinin en iyi örneklerindendir. Gövde tasarımı da daha az enerji harcanması için özel malzemeler kullanılarak inşa edilmiştir. [1] Deniz araçlarında rüzgar türbini kullanımı da giderek yaygınlaşmaktadır. Marine tipi olarak adlandırılan bu ürüne örnek Resim 3’te yer almaktadır. Korozyona dayanıklı gövdesi sayesinde Air-X Marine serisi bu ürün korozyona dayanıklı gövdesi sayesinde tüm teknelerde ve korozyona maruz kalabilecek yerlerde güvenle kullanılabilmektedir. 2.1.2. Su Korunumu Su korunumu başlığında yapıda kullanılan su ve atık yönetimine değinilmektedir. Yapılarda su korunumu önlemleri, yağmur suyu ve yapıda Resim 3: Air Breeze [7]
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=