TASARIMCI tecrübemiz yoktu. Ama tasarımcı ve yapımcı olarak çok önemli bir şey öğrendik; müşteriye söz verilen tarihte mutlaka teknenin teslimatı yapılmalı. Taşeronlarınızla çalışma sistemınız nasıl, sorun yaşıyor musunuz? Müşteri kadar önemli diğer bir konu, tekneyi yaparken beraber çalıştıgınız insanlar. Bugün belki en iyi yaptıgımız şeylerden biri çalıştığımız tersaneye elimizden gelen desteği verip ne istediğimizi, müşterinin neye ihtiyacı olduğunu, dizaynın ne olduğunu çok iyi anlatmamızdır. Her tersanenin farklı çalışına prensipleri var; bazı şeyleri farklı yorumlayabiliyorlar; aynı hazneyi bile farklı şekilde kullanabiliyorlar. Bu nedenle her adımda tersanelerle birebir çok yakın çalışıyoruz, bu bize çok büyük avantaj sağlıyor. tık yaptığınız teknedeki kompozit uygulamalar ile bugün kü kompozit teknolojisi arasındaki farkı bize anlatabilir misiniz? 1986'da sandviç yapıda koınpozit imalatınin yeni olduğu yıllarda bu yonteıni kullanmaya başladık. Gövdede bazı bağlantılarda burulınayı yeterince düşünmedik. Bunu fark edip tekneyi hemen karaya aldık ve burulmayı engelleyecek yapısal destekler ekledik. Sorumı çözdük başka problem yaşamadık. Bugün yaptığınız tek gövdeli yelkenli ve motor yat tarzı tekneler ile yaptığıınz (orjinsitle) normal gezi sınıfı kompozit tekneler arasmdaki ne tür farklar var? Teknelere bakarsanız aslında her şeyi farklı; fakat koınpozit yapıya baktığınızda belli başlı değişiklikler var. Elimizden geldiğince ağırlığı en aza indirmeye çalışıyoruz. Büyük teknelerde hem su hem hava akışkanına karşı amansız bir mühendislik savaşı veriyoruz. Hava, denizde çok daha kompleks bu nedenle yaptığımız yapısal bir takım mühendislik hesaplarının gerçek ortamda sınanması gerekiyor. Bu nedenle tekne testleri için büyük paralar harcanması gerekiyor. Kısıtlı bı::ıtçeler, tekne testlerinde elimizi kolumuzu bağlıyor. Tekııe testlerinde size sponsor olan firmalar var mı? 2 milyon sterlinlik bütçemiz oluyor. Bu tip projeler için bu rakamlar çok büyük paralar değil. Müşterinin belirli bir bütçesi var, her testi yapamıyoruz. Dizayn konusunda ela zaman ve para her zaman yeterli olmadığı için çoğu zaman mesela gövde sualtı formu için çok fazla değişiklik yapılamıyor. Kompozit malzemelerdeki denemeler, kompozit malzeme üreticilerinin bize sağladıkları yeni bilgiler ve yeni malzemeler doğrultusunda oluyor. Büyük gövdeli tekneler veya yelkenli yapıp test etmek, büyük paralar gerektirdiği için büyük malzeme üreticilerinin desteğini alıyoruz. Dümen ve hareketli salmalar gibi donanımlarda çok büyük değişiklik yapıyoruz. Bunların tekneyle nasıl uyuşacağı konusunda ileri derecede bilgi sahibiz. Her gün teknoloji gelişiyor siz nasıl takip ediyor ve uyguluyorsunuz? Son yarış tekneleri ile ilgili geliştirmek istediğiniz neler var? Yeni Zelanda ekibi ve Amerikan Cup'ta kullanılan tekne çok iyi. Projelerimizde çok daha kompleks, seyir esnasında gövde yapısının değişken olabileceği tekneler var . Akıllı Fin dediğimiz şu an kullandığımız bir yöntemle seyir halinde iken teknenin açısı ve suya göre kompozit yapıyı değiştiriyoruz. Sadece dizaynırlar için değil, üreticiler içinde bu zor bir iş olacak ama bunu yapmaya mecburuz. Yarış ve seyir esnasında rüzgara ve denize göre formun değiştirebilmesini şu an sadece kıç kısmında uyguluyoruz. Yakın zaman içinde bu tüm tekne gövdesine uygulanabilecek hale gelecek. Önümüzdeki 15 ile 20 yıl içerisinde bu tekneleri mutlaka göreceksiniz. Türkiye'de kompozite üretimiııe başlamayı düşünen tekne üreticilerine önerileriniz neler? Bir firmanın yaptığı işten farklı bir iş yapması doğru değil. Klasik tekne pazarı, bu tekneleri arayan insanlar her zaman varolacak. Eğer imalatçı kompozite geçmeyi düşünüyorsa önce bir pazarlama planı yapmalı. Çünkü hitap ettiği müşteri eninde sonunda değişecek. Kompozit teknolojisi çok farklı, tekneyi yapacak mevcut ekibin mutlaka eğitilmesi lazım. Bunu için bir bütçe ayırıp, ekibi kimin eğiteceğine iyi bir araştırma sonucu karar verilmeli. Eğitim maliyeti ve pazarlama planı ile birlikte kompozite geçilebilir. Türkiye'de yat ve tekne iıııalatı ile ilgili eğitiıııi veren bir kurum yok. Yat firmalarında çalışan gemi mühendisleri, yurt dışında yat, tekne ve kompozit alanında kendileriııi geliştirecek eğitimi, nerelerden alabilirler? lngiltere, ltalya ve Amerika'da okullar, bu konuda deneyimi olan mühendisler var. Ancak bu eğitim kurumları pek çok firmanın bütçe dahilinde karşılayamayacağı ka50 • Boaı Bııildeı· Tiiı·ki)'C Mı\ YIS • Hı\ZIRAN'07 / Sı\ YI 03 Allen Clarh ve e!ıibiniıı yaptığı telıneler, diinyanııı en prestijli yellıen yanşlanııda illı sıralarda yer alıyor. dar pahalı olabilir. Yurt dışından bir firma ile anlaşıp elemanlarını gönderebilirler. Bir yıl orada kalarak bu bilgiyi Türkiye getirebilirler. Türkiye'deki yat ve tekne sektöründeki gelişmeleri takip ediyor musunuz? Türkiye'yı çok iyi bilmiyorum ama ortağımın benimle paylaştığı izlenimlerim var. Zannettiğimizden iyi bir sektörünüz var. Sadece Türkiye için değil Güney Amerika ülkelerine karşı da insanların kötü düşünceleri, ön yargılan var. Yaptığınız ve yapacağınız projeler ile bu ön yargıları kırabilirsiniz. Herkesin ülkenize gelme şansı yok, çalışmaya devam. Bugün Türkiye' de Avrupa'claki kadar iyi tekne yapılıyor. Dusseldorf Boat Show Fuan'nında çok ünlü bir ltalyan firmasının teknelerinin fiyatının, lngiliz firmasından iki kat daha fazla olduğunu gördüm. Halbuki lngilizlerin işçiliği çok daha iyiydi. Sorun imajda, sizin de imajınızı değiştirmeniz gerekiyor. ihtiyacınız olan performans teknelerini yapın, çünkü adınızı en iyi onlar duyurur. Teknenin illa yelkenli olması gerekmiyor, ses getirecek projeler yapın, herkesin yaptığını yaparak ses getiremezsiniz. Marka tekne olmanın sizce kriterler neler? Avrupalı bir firma ile karşılaştırıldığında kalitenizden emin olmalısınız. Kaliteniz onların kalitesinden çok daha iyi olmalı. Örneğin aynı kalite ile Bavaria tarzında bir tekne yapıp marka olmak çok zor. Teknenizin karakteri öne çıkan bir özelliğinin size bir maliyeti olacaktır. Belki daha fazla para harcayacaksınız ama adınızı duyurmak için bu gerekli. Bir de yabancı tasarımcılar ile mutlaka çalışın, o isimler size katkı sağlayacaktır. Numarin'de çalışan yabancı dizaynırlar olduğunu biliyorum, bunların sayısını artırınalısınız.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=