MAKALE deli araçlara oranla çok daha büyük ve elverişli güverte alanları sunmaktadırlar. "Otomobil ferilerinde. eşdeğer tek karinalı araca göre % 100 daha fazla güverte alanı elde edilmektedir. Konteyner gemilerinde ise.gemi katamaran olarak yapıldığında % 50 daha fazla konteyner sandığı taşıyabilmekt edir"(Papanikolaou). Resim 1: Pentamaran karinalı araç modeli havuz testinde İnşa Yöntemlerine Göre Sınıflandırma Deniz araçlarının inşasında ahşaptan çeliğe. aluminyumdan CTP gibi kompozitlere kadar çeşitli malzeme kullanılmaktadır. Bu malzeme çeşitliliği doğal olarak belli başlı inşa yöntem ve tekniklerini oluşturmaktadır. Deniz araçlarının taksonomisini oluştururken başvurulan geleneksel bir yöntem de bu inşa yöntemlerini sıralamaktır. 2. İşlevsel Sınıflandırma Genellemesi ve sınıflandırması en zor deniz aracı grubu özel amaçlı olanlardır. Ağırlıklı bölümü şahıslara ait işlik-dışı zaman (leisure) tekneleridir. Bu araştırmada, daha açıklayıcı olmak adına bu sınıf, topluca "yatlar" biçiminde genellenmektedir. Bu yöntem, toplumların sosyokültürel yaşam kalıplarına uygun düşen biçimde -ihmal edilebilecek kadar az sayıda farklı tipte özel amaçlı deniz aracı konseptlerini dışarıda bırakacak biçimde- gerçeği doğrudan doğruya karşılamaktadır. Hemen her toplumda özel amaçlı deniz araçlarına boy ve işlev gözetmeden "yat" deme kolaylığına kaçılmaktadır. Bunoktada, benzer işlevleri karşılayabilseler de motoryatyelkenli ayırımı yapılmaktadır. Bu ayı50 lieatlııllder MAYIS• HAZİRAN 2012/ SAY3I 2 DtnlzAnç (faşıt)Lınnın lşkvsd Sınınaııdırması Adıffl ÖUIAıaath UçakGcmisi Yat Kruvazör- Ambıı.bN Dcs:ı-oycr Rt:SlCnll Fıri:ııcyn Yqın KotVct Sınılb.ı>d:nbıruıyan Çıkımıa Gemisi Dt,ıck Gcris.i Dcnin,ltı Gffltisi 11Ma,ıııGcnıisi Daiuş'" Kam.ol Ciemiıi (OVP) Hızlı SalduıGcroW(FAC) Amf>bikGemi SıNlbndınlımıyan TkııriAcııaçtı Yoku-Ot0010bil -•= Balıkçı """" Bıızkıncı ...., K.ıyıAfın T"" T"I Yut Sınırlaııdınlamıyan Tarihi Dnlz Yapılan Kalyon EvTd,;nı: ~ Kın)-ı Batlı Yapı Ç~kı.iri SınıflaodınlııN)-a:ı C<ktirm< """"' Triremc Vb. Çqidi Gemi SııııflaMınlamayan Sı•ın:ıadınlaı:ı:ıa)-.• Tablo 3: İşlevsel Sınıflandırma (Ana Tablo) Yolcuve Otomobil Taşıyan Deniz Araçlarının İşlevsel Sınıflandırması 1 Cru.ist 1 Yolcu Otomobil Ferisi Yük Gemileri Çok Amaçlı DökmeYük Ağır Yük KonteynerRorosu Soğuk Gemi Tanker 080 Tablo 4: İşlevsel Sınıflandırma (Detay) r Kısa Mesafe Araba Vapuru Deniz OıobüsU Deniz Dolmuşu D<mizTaksisi Dalış Aracı Kurtarma Aracı 1 Yolcu 1 Uzun Mesafe Yatların İşlevsel Sınıflandırması 1 Deniz.altı Yat 1 Megıyat 1 Motoryat 1 1 Yelkenli Motor Bot Mega Moıoryat Güneş Güvene Yat Sloop Çeşiıli Boı Mega PowerYat Cruiscr Yat Kcç Yarış Amaçlı MegaTrawlcrYat PowerYat Yawl SınıOandınlamayan MegaYelkenliYat Trawlcr Yat Schooner SınıOruıdınlamayruı Lobstcr Yat Gulet CommuterYat Tirhandil Spor Balıkçı Yat YanşAmaçlı YanşAmaçlı Sınıflandınlamayan SınıOandınlamayan Tablo 5: İşlevsel Sınıflandırma (Detay) rımı yapmaya araştırmacıyı iten sebep, isimlerinin çağırıştırdığı gibi araçların farklı tahrik sistemlerine sahip olmaları değil. bu iki sınıfa yüklenen farklı sosyokültürel anlamlardır. Motoryatlar Bir yatın yelkenli mi yoksa motoryat mı olduğu ilk bakışta strüktürel ve proporsiyonel bir farklılık gibi görünebilir. Ancak. bu ayırımın deniz yaşamında derin bir yarılmaya işaret ettiği. çekinmeden söylenebilir. Motoryatlar. çoğu kez. karadaki mimari işlevleri denizdekilerden soyutlayarak. denize kabul ettiren deniz araçlarıdır. Onları işlev, ana tahrik gücü ve yapılış yöntemlerine göre sınıflandırmak mümkünse de. bu araştırmanın niteliğine en uygun düşeni, onları boyları bakımından ele almaktır. Bazıları "V" tipi karinalarıyla yüksek hızlara erişmek için. bazılarıysa kısa süreli seyir (cruising) için tasarlansalar da; motoryatlarla motor-megayatlar arasında kavram-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=