yatlardaki lüks özlemi. saray çevrelerindeki krali yaşam biçimini yüceltmek ve denizlere taşımak arzusu çevresinde toplanıyordu. 1BS0'lerde Amerikan burjuvazisinin de lüks yatçılık serüvenine katılmasıyla birlikte. hızlı. büyük ve lüks yatlara binmek Amerikalı milyonerler için bir prestij ve zafer anlamını kazanmaya başlamıştır. Özellikle Long lsland ve New York'lu zenginler için teknelerinin hızı da lüks kadar önemli bir gereksinim olmuştur. Yat sahipleri, tekneleri rakiplerinin teknelerini geçtikçe. daha yüksek bir pozisyona yükseliyordu. Bir yat için rakiplerini aşağılama ve küçük düşürme alışkanlığı almış yürümüştü. EdwardS.Jaffray 1883'te yapılan 'Atalanta' isimli megayatın (240 feet) 20 Knot hıza ulaştığından bahseder. Sert ağaç salonları ve geniş kamaralarıyla lüks çıtasını yükseklere taşıyan bu büyük ve hızlı yat. 'Stranger' isimli bir başka yatla yaptığı doksanbeş millik yarışı, onbir dakika önde tamamlamış ve büyük bir prestij kazanmıştır'' . XIX. yüzyıl ortalarına gelindiğinde megayatlar. Amerika yüksek sosyetesine ve Batı Avrupa'da süslü kraliyet hayatına denk bir yaşam sürmek isteyenlerin bir aracıydı. Bu gerçeğin farkında olanlardan en ünlüleri Astor, Vanderbilt ve Morgan aileleri olmuştur. Kuşaklardır tekne yapımcısı ve denizci olan bu ailelerin yaptıkları North Star, Alva. Winchester. Ara ve Vagrant gibi lüks yatlar; yat tarihinde derin izler bırakmıştır (Resim: 20). North Star'ın İtalyan mermerinin cömertçe kullanıldığı şöminesi ve ipek perdeleriyle dekore edilmiş yüksek tavanlı yemek odası teknedeki lüks harcamanın boyutlarını belgelemektedir (Resim:21. 22). Morganlar'ın 1880'lerle birlikte yapmaya başladıkları "Corsair" serisi de, büyük ve konforlu tam güverte (fullbeam) kitaplıkları ve geniş kamaralarıyla lüks dünyasında önemli bir yer tutmuştur. "Astor'ların. ilkini 1884 yılında yaptıkları 'Nourmahal' yatları da ikiyüzotuz feeti aşan boyları. geniş mutfakları ve müzik odalarıyla, megayatlarda lüksün görünümü hakkında bize fikir verirler". Vanderbiltler, Astorlar ve Morganlar. yat dünyasında çok önemli bir yer tutmuşlar, isimleri toplumlar tarafından çok iyi tanınır olmuş, zenginlik ve sosyal pozisyonun sembolleri olarak halkın gözünde yer etmiş ve tanınmışlardır. Resim 20: North Star'ın master suite'i Resim 21: North Star'da yer alan şömine Resim 22: North Star'ın yemek salonu 1900'lere gelindiğinde. lüks yat kulüplerine üye olmaya hazır. birçok milyoner türemiştir. "O dönemlerde. aralarında Rockefeller. Mellon ve Dupont gibi önemli isimlerin de bulunduğu aileler Corsair'lere. North Star'lara ve Alva'lara binmişlerdir. Bu tekneler kadar büyük yatlar alamayan zenginlerse. çevreleri tarafından dışlanır ve başka yat kulüplerine geçmeye zorlanır olmuşlardır" . Bu gerçek de bize. yatın büyüklüğünün ne denli önemli bir statü sembolü olduğunu göstermektedir. "Philedelphia'lı zengin. Anthony J. Drexel. içinde gül bile yetiştirilebilen megayatı 'Margarita'dan söz ederken; övünerek içinde doksanüç mürettebat bulunan bu tekneye binebilecek. dünyada yalnızca üç kişi olduğundan söz eder. Görme özürlü ve gürültüye çok duyarlı olan yayıncı Joseph Pulitzer ise, 1908 yılının büyük bir kısmını. ikiyüzelli feetlik yatı 'Liberty'de belirli hiçbir yere gitmeden. Atlantik Okyanusu'nda dolaşarak geçirmiştir. 'Flying Cloud' isimli megayatın içindeyse. taze süt elde edebilmek için bir inek bulunduğu" kaydedilmektedir. "Rhode lsland'lı milyoner Nicholas Brown. arkadaşının yatında geçirdiği güzel bir haftasonundan sonra, bir mürettebata ikibin dolar bahşiş vermiş; başka bir Amerikalı milyoner işadamıysa denize destelerce para fırlatmıştır" . "1920'de yapılan 'Lyndonia' (240 feet) yatı için Yachting dergisinde yayınlanan 'How the millionaire does it?' (Bir milyoner bunu nasıl yapar?) isimli makalede George W. Sutton Jr.; içi XVI.Louis dönemine göre dekore edilen ondokuz kamaralı bu lüks yatı 'yılın yatı' olarak tanımlamıştır. Bu yatın ipek perdeleri, geniş salonları. sigara salonu, deri koltukları çok konuşulmuş. maun ve İtalyan mermeriyle donanmış yemek odasının. şık bir restoran kadar lüks olduğu söylenmiştir. Kamaralarındaki tarihi Pompei banyolarının taklidi görünüm. piyano vb. birçok enstrümanın hazır bulunduğu tam donanımlı müzik odasıyla Lyndonia; megayat tarihinde lüksün eriştiği doruklardan biri olmuştur. ·sea Cloud' ismiyle Almanya'da 1931 'de denize inen 'Hussar' tipi yatın da, bir yelkenli için çok lüks olduğu" söylenmektedir. Türkiye Hükümeti tarafından Atatürk'e satın alınan Savarona'nınsa. "1937 yılında Amerikalı sahibesi M. TEMMUZ•A/_;USTO2S012/ SAY3I 3 liöatkllder 59
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=