Boat Builder Türkiye 38. Sayı (Mayıs-Haziran 2013)

MAYIS - HAZİRAN 2013 / SAYI 38 47 2.YAPILAN ÇALIŞMALARDA KULLANILAN YÖNTEMLER 2.1 Darbe Deney le Kırılma Enerj s Hesaplama Darbe deneyi malzemenin dinamik yüklere karşı kırılma enerjisini belirlemek ç n yapılan b r deneyd r. Bu deney n temel prens b Şek l 1’de şemat k olarak göster len G ağırlığındaki ve l uzunluğundaki sarkacın b r h1 yüksekl ğ nden bırakılarak numuney kırması ve b r h2 yüksekl ğ ne çıkmasına dayanır. Çekicin, numuneyi kırmadan öncek ve kırdıktan sonrak yüksekl kler farkı le ağırlığının çağrılması le kırılma enerjisi (KE) bulunur. KE = G.h1-G.h2 = G.l. (Cosβ-Cosβ) (1) olarak bulunur. Şek l 1’de göster len şemat k res mde l sarkaç boyudur. Burada β salınım açısı ve h2 yüksekl ğ ne kadar az se kırılan malzemen n ne kadar çok darbe d renc ya da yüksek tokluk gösterd ğ n anlarız. Malzemelere uygulanan darbe deneyleri Karadeniz Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği laboratuvarlarında yapılmıştır. 2.2 Gem Hareketler , Den zc l k Performansı ve D l m Teor s Gemilerin altı serbestlik dereceli hareket aşağıdak g b d r. 1- Boyuna öteleme (yy) 2- Enine öteleme (xx) 3- Dalıp çıkma (zz) 4- Yalpa (yz) 5- Baş kıç vurma (xz) 6- Savrulma (xy) Bu hareketlerden dalıp çıkma, baş kıç vurma ve yalpa hareket h drostat k ger get rme kuvvet ne sah p oldukları ç n d ğer hareketlere göre daha öneml d r. Dalıp çıkma hareketi konvansiyonel gem t pler ç n genell kle sorun yaratmasa da yüzey etk l gem ler g b hava yastığına sah p gem lerde tekne ve dalgalar arasındak karşılama frekansının yüksekl ğ ne bağlı olarak dalıp çıkma hareket rezonansa g rmekte ve sorun oluşturmaktadır. Baş kıç vurma hareket konvans yonel gem ler ç n dalıp çıkma hareket ne göre çok daha fazla rahatsız ed c ve tehl kel b r durumdur. Özell kle baştan ve baş omuzluktan gelen dalgalarda baş kıç genl ğ - n n artması gem de yüke, ek pmana veya mürettebat ve yolcuya zarar vereb lecekt r. Bu nedenle genell kle gem kaptanları bu etk ler azaltmak ç n hız kesmek veya rota değ şt rmek zorunda kalacaktır. Yalpa hareketler konvans yonel gem - lerde en çok sorun yaratan hareket t p d r. Gemideki ekipmana ve tesisata zarar vereb len yalpa hareket bu etk ler n yanında yolcuları da olumsuz etkileyebilir. Düşey ve yatay vmelenme le b rl kte den z tutmasının temel nedenler nden b r olan yalpa hareket yolcu konforunu olumsuz etk - lemekted r. Yalpa hareketler n önlemek amacıyla yalpa azaltıcı d zayn önlemler alınab l r. Yalpa sönümley c olarak ulanılan s stemler pas f ve akt f s stemler olmak üzere 2 gruba ayrılab l r. Pas f s stemler; yalpa omurgaları, pas f yalpa tankları ve paravanlardır. Akt f yalpa sönümley c s stemler se; akt f yalpa tankları, akt f yalpa finleri, aktif dümen ve jiroskoptur [5]. B r gem n n den zc l k performansı aşağıdaki unsurlara bağlıdır [5]: 1. Denizin özellikleri; geminin içinde bulunduğu den z saha ve ş ddetler matemat ksel olarak tems l ed lmel d r. 2. Teknen n özell kler ; teknen n ana boyutları, deplasmanı, su altı formu, su üstü formu ve ağırlık dağılımı teknen n den zc l k performansının Şekil 1. Darbe deneyi düzeneği şematik gösterimi Şekil 2. Altı Serbestlik Dereceli Gemi Hareketleri Dalıp Çıkma (zz) Savrulma (xy) Yalpa (yz) Boyuna Öteleme (yy) Enine Öteleme (xx) Baş Kıç Vurma (xz)

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=