TEMMUZ - AĞUSTOS 2013 / SAYI 39 47 tede olmasına karsın çok daha hafiftirler. Reçine (matriks) ve takviye (reinforcement) bileşenlerinden oluşan CTP temel olarak kalıp görevi gören reçine içine gömülmüş sürekli ya da kırpılmış elyaflardan oluşmaktadırlar. Bu bileşenler birbirleri içinde çözülmez ya da karışmazlar. CTP malzemede elyaf sertlik, sağlamlık gibi yapısal özellikleri, plastik reçine malzemesi ise elyafın yapısal bütünlüğü oluşturması için birbirine bağlanması, yükün elyaf arasında dağılmasını ve elyafın kimyasal etkilerden ve atmosfer koşullarından korunmasını sağlamaktadır”. 1.2. Malzemen n Yat Tasarımındak Gel ş m CTP’nin yat tasarımındaki tarihçesini 1939-1945 yılları arasında II. Dünya Savaşı’yla başlatmak yerinde olacaktır. “Ray Greene’in 1942’deki denemesinden sonra Pearson, Triton, Boston Whaler, Bermuda 40, Cal 40, Hobie Cat, Morgan, Bertram, Magnum, Grand Banks gibi markaların CTP araştırmalarına yöneldiği” görülmektedir. Polyester reçinelerin gelişimiyle birlikte CTP yat üretiminde bir devrimin başladığını ileri sürmek yanlış olmaz. “Carl Beetle’ın Ocak 1947’de bir sergide tanıttığı B.B. Swan’ın ardından 1951 yılında yapılan Sidney Herreshoff’un tekil tasarımı (oneoff design) 42-feetlik ketch’i Arion’un ise ilk CTP yelkenli yat olduğu” ifade edilmektedir. (Spurr, 1999) (Şekil: 1). Bellingham Tersaneleri’nin sahibi Arch Talbot bu yeni malzemenin yat yapımına getirdiği avantajlar ve kullanım olanaklarını araştırmıştır. “Kore Savası sırasında CTP malzemeden cankurtaran tekneleri ve anti-manyetik, mayın tarama teknesi inşası konusunda deneyler yapma sansı bulan Talbot, CTP’nin üretim sürecinde renklendirilebileceğini keşfederek boyama işlemlerini de büyük ölçüde ortadan kaldırmıştır. CTP’nin diğer malzemeye oranla hafiflik ve kolay şekillendirilebilirdik özellikleri bu yatların yapım süreciyle olumlanmış ve küçük yatların endüstriyel ölçekte üretilmesi adına büyük bir başarı yakalanmıştır. Nitekim Talbot bu yeni malzemeyi giderek genişleyen savaş sonrası pazarında gezinti-eğlence teknelerine (pleasurecraft) uygulamaya karar vererek tersanenin bir departmanı olarak 1952 yılında Bell Boy Boat Co.’yu kurmustur”. “1956’da Fred Coleman tasarımı Bounty II’den sonra, 1957’de Sparkman & Stephens tasarımı 25feet’lik New Horizon’dan 175 adet üretilerek seri üretimde bir rekor kırılmıstır” (Spurr, 1999) (Şekil: 2). “1959 yılının Ocak ayında New York Tekne Fuarı’nda sergilenen Carl Alberg tasarımı Triton’ın ise CTP yelkenlilerin modern çağını başlattığı düşünülebilir. Bu teknenin ahşap teknelere nazaran daha geniş bir iç mekan sunduğu” ifade edilmektedir . “1960 yılıysa Parkville’in, Missouri FJ’leri inşa etmeye başladığı yıl olmuştur. Parkville’in daha sonraları ürettiği MO’lar mükemmel ısı ve nem kontrolü sağlayan yatlar olarak anılmaktadırlar”. “Bertram’ın 1960 yılında üretilen ‘V’ tipi, kıçtan takma güçlü motorlu karinası CTP teknolojisinde yeni bir gelişme olarak kabul edilmektedir”. “1965 yılında Columbia Tersanesi o güne dek CTP kullanılarak yapılmış en büyük yelkenli olan Columbia 50’yi inşa etmiştir. Bill Tripp tarafından tasarlanan bu yat, hem büyük yarışları kazanarak hem de satış rekorları kırarak Coumbia’nın yat endüstrisindeki konumunu sağlamlaştırmıştır. Columbia bu başarısını 22 ve 57 feet arasında çeşitli boylarda 7 yelkenli yat yaparak pekiştirmistir”. “1968 Dick Slates’in Nite’ı tasarladığı yıldır. Bu tasarım 1970’ten sonra 550 adet üretilmistir”. “1969’daysa Gougeon kardesler DN’leri yaparken yapısal bileşenleri bağlamak için ilk defa epoksi reçineyi geliştirmişlerdir. Yine 1969’da WIB Crealock double ender Westsail yatını CTP ile desteklemistir”. “Dünyanın çevresini ilk dolasan CTP yat olan Apogee ise bu malzeme üzerindeki şüpheleri kaldırmıstır”. 1969’da kurulan Azimut “otuz metrenin üzerindeki ilk CTP seri üretim yat olan ‘Azimut 105 Failaka’yı üretmistir”. Cam yapıştırma ve lumbozlara getirdiği yeni uygulama teknikleriyle Azimut, savaş sonrası kalkınan İtalya’nın zenginleşen burjuva sınıfının gözde yatı olmuştur. 1960’ların sonunda ve 1970’lerin başında ABD donanması 45-55 feet arasında değişen “Alaskan” isimli pilothouse teknelerin üretimine başlamasıyla CTP’nin prestiji perçinlenmiştir. “CTP ile yat inşası ahşap karina kalıbı kullanarak püskürtme yöntemiyle başlamıştır. Karinanın dış katmanları renklendirilmiş ve daha sonra polyester reçine ve Şekil 1. 1951 Arion Şekil 2. 1956 Bounty II
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=