TEMMUZ - AĞUSTOS 2013 / SAYI 39 52 elyaf planına göre ve hang noktada hang et kalınlığında nşa ed leceğ n bel rlemek yat tasarımcısının sorumluluğudur. Her tekne en ne veya boyuna bazı destek parçaları le donatılmaktadır. Ancak donatım sırasında perde ve kamaralar, dolap ve mob lyalar da ma teknen n enlemes ne mukavemet n arttırıcı rol oynamaktadırlar. Ayrıca kar na ve üstyapının yuvarlaklığından ötürü tekneler en ne daha düz hatlarla oluşan boy eksenler nden daha mukav md rler. Bu nedenle günümüzde çoğunlukla yalnızca str nger adı ver len boyuna takv yeler le donatılır olmuşlardır. K m yat üret c ler tekne tabanında k nc b r ç kabuk kullanmaktadırlar. Bu ç form hem tekney gerekl noktalarda sağlamlaştırmakta hem örneğ n motor yatağı veya mob lya ve bölmeler n bağlanacağı noktaların tam yer n bel rlemekted r. Bu t p b r yatta dış yüzeyde oluşab lecek b r yaralanmanın onarımı, hasarlı noktaya tekne ç nden ulaşılamayacağı ç n sorun yaratab lmekted r. Megayat tasarım ve nşa sürec n k ayrı yaklaşım b ç m nde ele alan Cerutt , geleneksel ve avant-garde yöntemler n karşılaştırmasını yapmaktadır. Ona göre “b lg sayar ortamında hazırlanan ve yapı elemanları daha üret lmeden b tm ş b ç m yle s mülasyonla görülen projeler avant-garde’tırlar. S mülasyonu yapılmamış b r tekne se geleneksel tekned r” (Şek l: 9). Yatın model ve uygun b lg sayar programında strüktürü oluşturulduktan sonra ger l m etk - ler gözlemlenmekted r. Böylel kle tekne daha yapımı b tmeden bütün nav gasyon koşulları bel rleneb lmekted r. Bu g b şler strüktürün güçsüz olduğu sonradan ortaya çıkacak bölümler n güçlend rmek ç n opt - m zasyon olanağı sağlamaktadır. Sonuçta olasılıkla geleneksel yöntemle yapılmış b r tekne avant-garde tekn kle yapılmış k - z ne oranla daha ağır olacaktır. Ancak “bu, onun d ğer nden daha az güvenl olduğu anlamına gelmez; bas tçe ‘opt m ze ed lm ş’ olduğu anlamına gelmekted r. “Güverte, havuzluk ve kamaradan oluşan üstyapı sağlamlığını genelde formundan ve sandv ç yapı tekn ğ nden kazanmaktadır. Üzer ne monte ed lecek noktalar genelde haf fçe yükselt lerek ve metal veya ahşap malzeme le alttan pek şt r lerek mal ed lmekted rler. Böylel kle bu noktalarda oluşacak yüksek kuvvetler n sandv ç yapıya zarar vermeler önlenmekte ve kuvvetler dağıtılab lmekted r”. CTP yatların yapısı gereğ , çok öneml b r nokta da gövde le güverten n b rleşme b ç m d r. Kötü yapılmış b r b rleş m kullanımda öneml sorunlar doğurab lmekted r. 2.2.2. Salma, Dümen, Motor Yatağı Yatın hareketl b r m marlık ve endüstr ürünü olmaklığıyla, yapım tekn ğ açısından önem taşıyan b r bölümü de, onun tahr k s stem d r. CTP b r yatta kar naya alttan salma kasasını yeterl sağlamlık ve sızdırmazlıkta saplamalarla bağlamak zor gözükmekted r. “Salmanın yüksek ağırlığı, bu ağırlığın az sayıda saplama mar fet yle tekne tabanında küçük b r alana tutturulmuş olması, salmanın da ma kar nadan ayrılmaya çalışması sonucunu doğurmaktadır. Bu sakıncadan kurtulmanın b r yolu, salma kasasının tekne gövdes yle beraberce aynı kalıpta mal ed lmes d r. Bu yöntem genelde teknen n k parçadan oluşan der n b r kalıpta yapılması zorunluluğunu doğuracaktır”. Böyle b r kalıptan çıkan k kar na yarısının b rleşt r lmes özell kle dar olan salma kasası kısmında hayl zorluk çıkarab lmekted r. Bu nedenle küçük yatlarda salmanın sonradan kar nanın altına bağlanması b r gelenek olmuştur. Yatın kar nasının elyaf yapısı salmanın ağırlığını taşıyamamakta, bu nedenle de tekne tabanı yükü taşıyıp dağıtacak döşeklerle güçlend r lmekted r. Dümen palası paslanmaz çel k b r dümen m l ne sah p ve y ne metal gövdel olab lmekted r. Metalden yapılmış dümen m l kovanı gövdeye cıvata le bağlanab lmekted r. “D ğer b r yöntem se paslanmaz çel k b r m l üzer ne k yarım parçadan mal ed lm ş CTP pala parçasını monte etmek ve çler nde kalan boşluğu pol üretan köpükle doldurmaktır. Motor yatakları artık gövdeye bağlanan ahşap takozların elyaf kaplanması yöntem yle yapılmamaktadırlar. Ya motor yatağı tek parça olarak b r kalıp ç nde mal ed l p tekne gövdes ne elya a bağlanmakta, ya da ç boş özel U formlu prof ller y ne elyaf ve reç ne yardımıyla tekne gövdes ne bağlanmaktadır”. SONUÇ Günümüzde üret len yatların ez c b r çoğunlukla CTP’den yapılması, geleneksel yat yapım malzemes ahşabın ve metal yatŞekil 9. Bilgisayar ortamında modellenmiş bir megayat. MAKALE
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=