Okyanusu ve Afr ka kıyılarına doğru, 14. yüzyılın başlarında Fransız ve Cenev zl gem c ler tarafından yapılmıştır. Kanarya Adaları ve Azor Adalarının keşfed lmes , bu g r ş m n sonucudur. Kr stof Kolomb (1451-1506), 1492’de Amer ka Kıtasına ulaşıldığında, gerçekte hem daha ucuz hem daha kısa yoldan Asya’ya ulaşma arayışı ç nded r. Çünkü buradan baharat ve benzer maddeler ucuz ve hızlı taşımak g b b r sorun söz konusudur. Portek zl gem c Bartolomeu D as’ın Üm t Burnu’nu bulmasından sonra Vasko dö Gama, buradan dolaşarak H nt Okyanusu ve H nd stan’a ulaşmıştır. Portek zl Macellan ve Del Kano, dünyayı dolaşarak geçm şler ve bunun sonucunda dünyanın yuvarlaklığına da r kes nleşt r c sonuçlara ulaşmışlardır. Vened kl gezg n Marko Polo, (1254-1324) yaptığı Asya gez ler anlatımlarıyla Avrupa’nın Doğu uygarlıklarını tanımasını sağlamıştır. [14] 15. yüzyıla gel nd ğ nde; denge sorunu yaşanan Carrack’lara, alternat f Portek zl ler n tasarladığı ‘Caravel’ (Carevella) yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Kolomb’un Santa Mar a adlı gem s kasarası bakımından Karaka t p ne örnekt r. Avrupa’dak gem lerle b rl kte Asya gem - ler nde de gel şmeler olmuştur. Örneğ n Japonya’da dem rden yapılma ‘tek kösen’ adında gem ler yapılmıştır. [15] “16. yüzyılda su yüzey n n üstündek kes m (kar na) çok yüksek olan yüksek bordalı gem ler yapılmıştır. Top den zc l kte daha çok kullanılmaya başlanınca Kasara’lar yükselt lm şt r. O çağdan kalma gravürlerde bu türden üç ve dört d rekl gem ler görülmekted r. Bunların sını ara ayrılması güçtür. Çünkü ülkelere göre b rb r nden farklı yapıdak gem lerd r. Bununla b rl kte Karaka t p gem ler n bu dev rlerde İtalya’da yapılan büyük yük gem ler oldukları ve Portek zl ler n H nd stan’a ulaşımlarında bunlardan faydalanıldığı kabul ed lmekted r. Portek zler tarafından yapılan Caravella, keş f gez ler nde kullanılmıştır. Bunlar Lat n Caravelle’ler ve Rodonla Caravelle’ler olmak üzere k ye ayrılır. B r nc s nde yalnız serenl Lat n yelken , ötek nde pruva d reğ nde dört köşe seren yelken vardır.” [16] 5. Sonuç Tar h n en etk n tasarımlarından b r olan Karaka (Nef); geç ortaçağda kullanılan d şl ve kare yelkenl gem ler n Baltık den z , Avrupa kıyılarında kullanılmasından sonra Akden z’e kadar yayılması keş fler ve t caret n gel şmes n sağlamıştır. Okyanusa yönelen Ortaçağ nsanının daha der n ve rüzgarlı den zlerde lerleyeb lmes ç n gövdes daha gen ş, ş ddetl rüzgarlarla baş edeb lecek yelkenlere ht yacı vardır. Yapılan yen keş er n oluşturduğu yen t caret yolları, kıyı kes mlerde kalan kend hal ndek den zc l k lkeler ve yapım tekn kler n de değ şt recekt r. Bu değ ş mde göze çarpan büyük gem ler n özell kler ve hang devletler n nasıl kullandığı b r sonrak yazıda anlatılacaktır. Kaynaklar [1],[3],[9] Holl ngworth, M., Dünya Sanat Tar h , İnkılap Yayınları, Yayın Sanay ve T caret A.Ş. İstanbul, 2009 s: 205, 213 [2], [10] Carter, R., ‘Feodal Avrupalılar’ -Uygarlık Tar h , Çağdaş Dünya Ans kloped s , Remz K tapev 1981, s:110-112 [4] Tansal, İ., “XIX. Yüzyıl Batı Sanatında Mob lya Üslupları” Yüksek L sans Tez , T.C. M mar S nan Ün vers tes Sosyal B l mler Enst tüsü, Arkeoloj ve Sanat Tar h Ana B l m Dalı, Batı Sanatı ve Çağdaş Sanatlar Programı, İstanbul, Ocak 1995 [5] ‘Mob lya Ant ka Rehber I’., House Beaut ful derg s ek , 2006, s: 22-23 [6] Boyla, O., ‘Mob lya’ Eczacıbaşı Sanat Ans kloped s , 2. C lt, Y. E. Merkez Yayınları, Hürr yet Ofset, İstanbul, 1997, s:1277 [7] Crochet, T., Des gner’s Gu de to Furn ture Styles, 2nd ed., Illustrated by Dav d Vleck, Pearson Prent ce Hall, New Jersey, 1999 s: 81-91 [8] Rona, Z., ‘Lonca’ Eczacıbaşı Sanat Ans kloped s , 2. C lt, Y. E. Merkez Yayınları, Hürr yet Ofset, İstanbul, 1997, s:1123 [11] Boyla, O., 2010 Mob lya Tar h Ders Notları (Neol t k çağdan 19. yy’a kadar) [12] C. Lane F ., “Pusula Buluşun Ekonom k Anlamı” , e Amer can H story Rev ew, Vo l: 68, No 3. , N san1963 s: 615 [13], [16] Atalay, A., ‘Yüzer Mekanlarda Yaşam Çevreler ve Tasarım İl şk s ’, Yüksek L sans Tez T.C. Marmara Ün vers tes Sosyal B l mler Enst tüsü, İç M marlık Ana Sanat Dalı, 1995 [14] Coğraf Keş er; http://tr.w k ped a.org/ Er ş m Tar h : 08.02.2013 [15] Turnbull, S., “Samurai Harp”, Cassell & Co, ISBN 1-85409-280-4, Londra, 1996, s. 102.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=