KASIM - ARALIK 2013 / SAYI 41 52 Yıldırım Beyazıt, bunların Karaden z ve Akden z kıyılarında gen şlemes Fat h Sultan Mehmet, Marmara ve Çanakkale Boğazının kontrolünü sağlamak amaçlı Marmara den z kıyılarına kurulan tersane ve f lo tes sler n n yapımı Yavuz Sultan Sel m dönem nde olmuştur. Osmanlı gem yapım tekn ğ , İspanyol (gökeler-caggas-kola’lardan), Vened k (kalyonlarından) ve Cenev z (kürekl savaş gem ler nden) gem ler n n yapım tekn kler nden es nlenerek oluşturulmuştur. II. Beyazıt dönem nde Antalya’dan İzm r’e kadar uzanan sah l şer d nde korsanlık yapan grupların devlet n h zmet ne alınmasıyla gem şek llenmes nde yen tekn kler ve çalışan kes m grupları oluşturulmuştur. [6] “Bu dev rde gem de kaptan, vard yan, kürekç , cenkç , topçu ve ayrıca yardımcı sınıf olarak marangoz, dem rc ve kalafatçı bulunurdu, ve bunlara ‘tersane halkı’, cenkç lere se ‘azep’ den l rd . Bunlardan başka kürekç - ler de vardı. Gerek sancakların b rleşmes yle kurulan eyalet gem ler , gerekse de Bey gem ler tersane halkını ve donanma ht yacını teşk l ed yordu. Bu gem ler n askerler ne ‘Levent’ den l rd . Daha sonraları ‘Kalyoncu Sınıfı’ kuruldu. Zamanla Re s dey m Kaptan’a çevr ld . Donanma komutanına ‘Kaptan-ı Derya (Derya Kaptanı) den ld ve Barboros’tan sonra unvan Beylerbey olarak değ şt r ld .” [7] “Avrupa keş fler yaşarken, Türkler Akden z’de ‘kadırga’ kullanmayı sürdürmüşlerd r. Kadırga, kalyondan sonra önem n kaybetse de Osmanlı donamasında uzun yıllar kullanılmıştır. Tam boyu 50 metre, ana posta boyu 6 metre olan kadırga; kıç kısmında b r köşk yer alan dar, haf f uzun b r den z aracıdır. 25 oturaklı ve 49 kürekl olan kadırgalarda her küreğ 4-5 k ş n n çekt ğ fade ed lmekted r. Gabya ve pruva olmak üzere k d rekl bu teknelerde küreğ n yanı sıra Lat n yelken de bulunduğu ve yelkenle hareket eden kalyonlar artınca da, kadırgaların yavaş yavaş den zlerden çek ld ğ bel rt lmekted r.” [8] İstanbul’un feth nden sonra den zlerde etk n güç olarak Mısır’ın feth nde (1517) Oruç Re s; Malta çıkartmasında Musl h dd n Re s (1522); Dalmaçya, Hırvat stan, Slavonya, Bosna fet hler nde ve İspanyol f lolarının püskürtülmes nde etk n rol oynayan (1529) Sal h Re s, Aydın Re s; Akden z’de özell kle Preveze Den z savaşında, zaferden Vatikan Müzeleri coğrafi haritalar galerisinde İnebahtı savaşı, 1571 Matrakçı Nasuh Efendiye ait Fransız Toulon Limanını gösteren minyatür (1543) MAKALE Osmanlı Amirali Piri Reisin Atlantik okyanusu ve Amerika Kıtasını gösteren Dünya haritası (1513)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=