49 OCAK - ŞUBAT 2014 / SAYI 42 asgar 4.5 metre olması gerekt ğ sonucuna varmışlardır (K rkman, 1974; K rkman & Pedr ck, 1974). Froude ölçekleme metodunun y leşt - r lmes ç n çeş tl çalışmalar yapılmıştır. ITTC 1959 ve ITTC 1978 metotları yöntem y leşt rm ş ve t car gem deneyler ç n b r standart oluşmasını sağlamışlardır. Fakat bu metotlar, toplam d renc n v skoz ve dalga d renc olarak ayrıştırılması prens - b ne dayanmakta olduğundan olası herhang b r etk leş m hesaba katmayı mümkün kılmamaktadırlar. Toplam d renc n Reynolds sayısına bağlı değ şen v skoz d renç ve Froude sayısına bağlı değ şen dalga d renc b leşenler ne ayırılması varsayımına dayanan bu metotlar, prat k maksatlar ç n yeterl sonuçların alınmasına mkan tanımaktadırlar. D renc n, bahs geçen şek lde ayrıştırılması ve etk leş mler n hmal ed lmes dalga kırılması ve aşırı sprey gözlemlenmeyen b rçok gem formu ç n makul b r kabul olmaktadır. ITTC 1978 metodu v skoz d renc n sürtünme d renc ve sürtünme d renc n n bel rl b r oranı olarak fade ed leb len, Froude sayısından bağımsız form d renc n n toplamı olarak tanımlanması kabulüne dayanmaktadır. RT = Toplam d renç; RV = V skoz d renç; Re = Reynolds sayısı; RW = Dalga d renc ; Fn = Froude sayısı; k = Form faktörü ve RF = Sürtünme d renc Bu bağlamda, yelkenl tekne model deney sonuçlarının yorumlanması ve tam ölçeğe ektrapolasyonu k ana problem doğurmaktadır: a) Yelkenl teknelerde kullanılan büyük takıntılar (salma, torp l, dümen) toplam ıslak alanın büyük b r kısmını oluşturmaktadır. Bu takıntılar, kend efekt f Reynolds sayıları d kkate alınarak değerlend r lmel d rler. b) Mey l ve sürüklenme açısının etk s ayrı ayrı değerlend r lmel d r. Mey l d renc , yanal kuvvet oluşumundan bağımsız değerlend r - leb lmekte olup, mey ls z durumdak d rence ekleneb lmekted r. İndüklenm ş d renç yanal (1) (2) kuvvet le b rl kte değerlend rmekte olup yüksek sürüklenme açılarında akım ayrılmalarının oluşma ht mal göz önüne alınmalıdır. RH = Mey l d renc ve RI = İndüklenm ş d renç Bu bağlamda, tekne form faktörü (kH) düşük hız testler nden, salma (kK), torp l (kB) ve dümen (kR) form faktörler amp - r k formüllerden tahm n ed leb lmekted r. V skoz d renç değerler , hesap ed len form faktörler ve sürtünme d renç formüller kullanımıyla hesaplanab lmekted r. Dalga d renc (RW), ölçülen toplam d renç değer nden (RT) hesaplanan v skoz d renç (RV) değer n n düşülmes suret yle hesap ed l r. Mey l d renc (RH) ve ndüklenm ş d renç (RI) mey ll ve sürüklenme açılı testler esnasında elde ed l r. Toplam dalga d renc n n bağımsız olarak ölçülmes mümkün olamadığından, mevcut araştırmada ölçek etk ler n kapsamlı b r şek lde nceleyeb lmek maksadıyla dalga formlarının ncelenmes ne karar ver lm şt r. Özell kle Amer ka Kupası odaklı araştırma çalışmalarında, ITTC metodoloj s n n yelkenl tekne deney ver s ekstrapolasyonu göz önüne alınarak y leşt r leb lmes amaçlanmıştır. Bağımsız form faktörü ve d nam k ıslak alan kullanımı g b yöntemler le b r m ktar hata g der lm ş olsa da (Teeters, 1993), çeş tl araştırma alanları bulunmakta ve genel uygulanab l r b r metodoloj eks kl ğ göze çarpmaktadır. Çeş tl maksatlar ç n yen tekne formları ve takıntı konf gürasyonları gel şt r lmekte olup, Amer ka Kupası g b yüksek bütçel kampanyalar ç n yapılan çalışmalar model boyutlarının büyümes ne ve bütçeler n artmasına sebep olmuşlardır. Dolayısıyla, küçük modeller le yapılan deneysel çalışmalar le takıntı değ ş mler n n tekne performansına etk s n n bel rleneb lmes mümkün olamamaktadır (Campbell & Claughton, 1987). Ayrıca, günümüzde tekne formları ve takıntı tasarım prens pler , geçm şte ölçek etk s araştırmalarının yapıldığı zamanlardak prens plerden farklılık göstermekted r. Bu gel şmeler ve oluşan yüksek mal yetler ışı- (3)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=