OCAK - ŞUBAT 2014 / SAYI 42 52 MAKALE s stem n n sınırlandırmalarından dolayı takıntılı durumda 1/4 ölçek ç n 0.5 Froude sayısına kadar yapılmıştır. Tüm ölçeklerde toplam v skoz d renç tekne, salma, torp l ve dümen v skoz d rençler n n ayrı ayrı hesaplanması ve toplanması le hesaplanmıştır. Tekne form faktörü düşük hız testler nden, salma, torp l ve dümen form faktörler amp r k formüller kullanılarak hesap ed lm şt r. Sürtünme d rençler n n hesap ed lmes maksadıyla Gr gson formülasyonu kullanılmıştır. Bu formülasyon 3 boyutlu ekstrapolasyonda daha y karakter göstermekte olup form faktörü kullanımında ölçek etk ler n azaltmaktadır ( ttc.sname. org). Takıntılı durumdak dalga d renc katsayıları Şek l 7’de ver lm şt r. Takıntılı durumdak toplam d renç katsayılarının değ ş m eğ l mler çıplak tekne (takıntısız) durumu le benzerl k göstermekted r. Fakat dalga d renc eğr ler n n değ ş m ne bakıldığında ölçek etk ler n n, takıntısız durumdak g b sadece 1/10 ölçek ç n problem yaratmadığı, ölçüm yapılan tüm tekne boyutlarında, takıntılı durum ç n hesap ed len dalga d renç katsayılarının farklılık gösterd ğ görülmekted r. Takıntılı durumda 1/4, 1/6, 1/8 ve 1/10 ölçekler ç n dalga d renc katsayılarının değ ş m n gösteren eğr ler ncelend ğ nde, tekne ve takıntılar ç n ayrı form faktörler ve ITTC 1978 metodu kullanılarak yapılan ölçeklemen n yeters z kalacağı ortaya çıkmaktadır. Bu metodoloj le hesap ed len dalga d renc katsayılarının, mevcut metodoloj le ayrıştırılamayan (dalga kaynaklı olmayan) d renç b leşenler çereb leceğ öngörüldüğünden gelecekte yapılacak araştırma çalışmalarında konunun rdelenmes gerekl l ğ ortaya çıkmaktadır. Modeller n d nam k davranışları, Şek l 8 ve 9’da tr m ve batma hareketler ç n ver lm şt r. Tr m açısı, Froude sayısının 0.4’ü geçmes le b rl kte artış göstermekte ve Froude sayısının 0.8’e ulaşması le yaklaşık 3.5 dereceye ulaşmaktadır. Düşük hızlarda (Fn<0.5) tr m değerler ölçekler arasında mutabakat göstermekted r. Daha yüksek hızlarda, bel rl b r dağınıklık olmakla b rl kte modeller arası fark azam 0.4 derece mertebes nded r. 0.50 Froude sayısında modeller n su çek m artımı yaklaşık % 25 mertebes nded r. Daha yüksek hızlarda, kaldırma kuvvet n n de devreye g rmes le b rl kte yaklaşık 0.80 Froude sayısında modeller n sak n su koşulundak su çek m ne ulaştıkları gözlenmekted r. Takıntıların, serbest su yüzey nden batık olmaları dolayısıyla, dalga d renc ne etk s n n hmal ed leb l r mertebede olması beklenmekted r. Takıntılı ve takıntısız durumlar ç n hesap ed len dalga d renç katsayılarının karşılaştırılması Şek l 10’da ver lm şt r. Şek l 10’da görüldüğü üzere, 1/4, 1/6 ve 1/8 ölçekte takıntısız durumdak dalga d renç katsayılarının 1/4 ölçek takıntılı durumdak dalga d renç katsayıları le Fn<0.4 koşulunda mutabakat göstermekted r. 0.4<Fn<0.5 hız aralığında se 1/4 ölçekte takıntılı durumdak hesaplanan dalga d renc değerler n n artış gösterd ğ görülmekted r. Ayrıca 1/6, 1/8 ve 1/10 ölçekte takıntılı durumdak dalga d renc Şekil 6. Takıntılı durumda toplam direnç katsayının Froude sayısına göre değişimi. Şekil 7. Takıntılı durumda dalga direnç katsayının Froude sayısına göre değişimi.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=