49 OCAK - ŞUBAT 2015 / SAYI 48 ve beş kat daha haf f b r hammadded r. Karbon elyaf, ağırlıklı olarak uzay ve havacılık sektöründe, kara ve den z araçlarında, endüstr yel malzemelerde, b na ve altyapı güçlend rmeler nde, rüzgâr santraller nde ve spor malzemeler nde kullanılmaktadır. B rçok uçak, uydu ve roket s stem , k ş sel koruyucu ek pmanlar, basınçlı kaplar ve Formula 1 yarış arabalarının skelet s stemler nde, teknelerde, yelken d rekler nde vs. karbon elyaf terc h ed lmekted r (Res m 13). Kompoz tler, den zc l k sektöründe yelkenl ve/veya motorlu tekneler, can kurtarma f l kaları, şamandıralar, sallar, kanolar, den z motos kletler , sörf tahtaları, yük ve yolcu gem ler n n üst yapıları, dubalar, skeleler, ç donanımlar ve san ter malzemeler üret leb l r. Kompoz t malzemeler n asker alandak uygulamaları da m ğferler, bal st k koruyucu paneller, konteynerler, taşıt araç parçaları, st hkâm malzemeler , s lah ve roket parçaları, mayın avlama gem - ler , sah l koruma botları, planörler, hel - kopter kaportaları, pervaneler, barınaklar vs. şekl nde sıralanab l r. Cam elyaf ya da karbon elyaf takv yel plast kler n ya da kompoz tler n sağladığı avantajlar aşağıdak g b sıralanab l r [40]: 1. Yüksek Mukavemet: Kompoz tler, yüksek mukavemet değerler sağlayan en etk n malzemelerd r. 2. Haf k: Kompoz tler, b r m alan ağırlığında hem takv yes z plast klere göre hem de metallere göre daha yüksek mukavemet değerler sunmaktadırlar. 3. Tasarım Esnekl ğ : Kompoz tler, b r tasarımcının aklına geleb lecek her türlü bas t, karmaşık, küçük, büyük, yapısal, estet k, dekorat f ya da fonks yonel amaçlı olarak tasarlanab l rler. 4. Boyutsal Stab l te: Çeş tl mekan k ve çevresel baskılar altında termoset kompoz t ürünler şek ller n ve şlevsell kler n korumaktadırlar. 5. Yüksek D elektr k (Yalıtkanlık) D renc : Kompoz tler n göze çarpan elektr k yalıtım özell ğ sayes nde, b rçok elemanın üret m nde kompoz tler n kullanımı açık b r terc h sebeb d r. 6. Korozyon Dayanımı: Kompoz tler n korozyona uğramamaları, d ğer yapı malzemeler nden üstün oldukları öneml b r n tel kt r. 7. Kalıplama Kolaylığı: Kompoz t ürünler, çel k g b geleneksel malzemelerde karşılaşılan b rçok parçanın b rleşt r lmes ve sonradan monte ed lmes şlem n tek parçada kalıplama olanağıyla ortadan kaldırmaktadır. 8. Değ ş k Renk Uygulamaları: Kompoz t malzemelerde kullanılan polyester reç ne, özel p gment katkıları le renklend r lmek suret yle, kompoz tler amaca uygun b r şek lde kend nden renkl olarak da üret leb l rler. 9. Şe a ık Özell ğ : Kompoz tler, cam kadar ışık geç rgen özell kte olab l rler. 10. Beton Yüzeylere Uygulanab l rl ğ : Kompoz tler beton yüzeylere mükemmel b r şek lde yapışırlar. Özell kle betonun gözenekl olması neden yle, kompoz t oluşturan ana malzemelerden polyester reç nen n beton gözenekler nden sızması ve beton kütle ç nde sertleşmes nden dolayı mükemmel b r yapışma/b rleşme sağlanır. 11. Ahşap Yüzeylere Uygulanab l rl ğ : Kompoz tler ahşap yüzeylere yapışma özell ğ ne de sah pt rler. Ancak ahşabın kuru olması ve “st ren” ht va eden polyester reç ne le y b r şek lde penetrasyon yapılmalıdır. 12. Dem r Yüzeylere Uygulanab l rl ğ : Dem r yüzeydek pas, yağ, k r vs. kalıntıları tem zlend kten sonra, bu yüzeyler de kompoz t b r malzemeyle kaplanab l r. Bu sayede dem r ve çel k yüzeyler, kompoz tlerle kaplanarak, korozyondan korunmaktadırlar. 13. Yanmazlık Özell ğ : Kompoz tler n aleve karşı dayanıklılığı, kullanılan polyester n t p ne bağlıdır. Aleve karşı dayanıklılığın arandığı yerlerde, aleve dayanıklı polyester kullanılmalıdır. 14. Isıya Dayanım: Kompoz t ürünler, termoset plast kler grubundan polyester reç nelerle yapıldığı ç n, kompoz tler yumuşamazlar dolayısıyla şek l değ şt rmezler. Kompoz tler n ısıya karşı dayanıklılığı kullanılan polyester reç nen n c ns ne bağlıdır. 15. İç ne Farklı Malzemeler n Gömüleb l rl ğ : Kompoz tler n ç ne dem r, ahşap, halat, tel, mukavva, pol üretan sert köpük vs. g b malzemeler gömülerek, kompoz tler n mekan k özell kler farklılaştırılab l r. 16. Tam r Ed leb l rl k Özell ğ : Tam r zler n n görünmemes ç n, onarım Resim 13. Karbon elyaf (www.aksa.com).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=