OCAK - ŞUBAT 2015 / SAYI 48 50 ülke sıralamasında üstün kal teden çok, “ucuz ve kabul ed leb l r kal tede yat” sınıfında görülmekted r. Ülkem zde üret len yatların zamanında tesl m konusunda 2000’lere kadar yaşanan problemlerle (f nansal zorluklar, malzeme ve mak neler n tedar ğ ndek gec kmeler, kal f ye şç tem n , tes sler n tamamlanmadan s par ş alması, yeters z projelerle başlama durumu ve genel estet k ve ayrıntılardak kal te mantal tes ndek zayı ıklar vs. g b ) artık günümüzde karşılaşılmamaktadır. Büyük yatların nşasında, genell kle yat sah b n n değ şen stekler n n yen den karşılanması ve yen çıkan teçh zatın esas kontrata lave olarak uygulanması g b durumlarla karşılaşılab lmekted r. Zamanında tesl m açısından ülkem zdek yat üret mler dünya genel yle uyumludur. Ülkem zde, yat ve gez nt teknes olarak ürün yelpazes , tekneler n tam boy değerler ne göre üç farklı grupta toplanab l rler [3]. Bunlar: . Tam Boyu 12 m.den Küçük Tekneler: Bu gruptak tekneler ülkem zde az sayıda üret lmekte olup, özell kle ahşap tekneler ülkem z n en uzman olduğu ürün olarak ortaya çıkmaktadır. Kompoz t malzeme daha çok ser tekne üret m ç n seç len b r malzeme t p d r. Ülkem zde 12 metreden küçük tekneler yapılmasına rağmen, bu malat hemen hemen sadece yurt ç talebe cevap vermeye yönel kt r. Alüm nyum tekne yapımı se yok denecek kadar az sayıdadır. . Tam Boyu 12 - 25 m Aralığında Olan Tekneler: Özell kle ABD, Kanada, Fransa vs. tarafından ser üret m yapılan kompoz t tekneler, yat ve gez nt teknes pazarında en büyük grup olarak yer almaktadır. Ülkem z n bu sektörde rekabet edeb ld ğ tek üret m, ahşap tekne üret m d r. Bununla b rl kte, bu grupta İstanbul ve Antalya’da kompoz t tekne üret m de yapılmaktadır. Ancak tanınmış yabancı f rmaların yıllık üret m kapas teler göz önüne alındığında, bu grupta ülkem z n henüz başlangıç aşamasında olduğu söyleneb l r. . Tam Boyu 25 - 50 m Aralığında Olan Süper Yatlar ve Tam Boyu 50 - 100 m Aralığında Olan Mega Yatlar: Bu grup, dünya ve ülkem z yat sektörler nde oldukça akt f olan b r gruptur. şlem n n b r kalıp üzer nde yapılması ya da onarımdan sonra zımpara veya boya yapılması gerek r. 17. Kes l p Del neb l rl ğ : Kompoz tler tahta g b kolayca kes l r, del n r ve zımparalanır. Bu amaçla kullanılan aletler n sert çel k veya elmas uçlu olması hal nde daha y sonuç alınmaktadır. Tablo 1’de de çel k, alüm nyum, cam elyaf takv yel plast k ve karbon elyaf takv - yel plast k malzemelere l şk n özgül kütle, elast s te modülü ve mukavemet değerler ver lm şt r: PVC (PolyV nyl Chlor de) ve kompoz t tekne yapımında, modern üret me yönel k faal yet gösteren f rma sayısı oldukça azdır. Yaygın üret m yöntem “el yatırması” den - len yöntemd r. B lg sayar destekl çok akslı şleme tezgâhları ülkem zde sadece sayılı f rmalarda bulunmaktadır. Ülkem zde yaygın usul, kusurların macun çek lerek g der lmes şekl nded r. Buna rağmen bu t p teknelerde sonuç kal tes bazı f rmalarda yeterl düzeyded r. Çel k ve alüm nyum şler nde detaylı kısımlar har ç d ğer şek l verme şler bas t tezgâhlarla yapılmakta olup, oluşan bozukluklar yoğun macunlamayla g der lmeye çalışılmaktadır. Bu teknelerde nşa kal tes dünya ortalaması c varındadır. En öneml eks kl k yüzey tem zl ğ ve akab nde boyama şlem d r. Özenle yapılması gereken bu boyama şlem nde, temel sorun macun-boya k myasal yapılarını etk leyen atmosfer k kontrollü hangarların (kapalı yer) genell kle yeters z olmalarıdır. Hangar yüzeyler n n sadece toz, güneş ve yağmur-kar vs. önley c olması yetmemekted r. Isı ve nem farklılıklarıyla boya f rmalarının steğ olan ç ısının korunması esası, ülkem zdek tes sler n çoğunluğunda d kkate alınmamaktadır. Bu konuda ülkem z f rmaları, rak p ülkelere göre düşük performans göstermekted r. Ülkem zde üret len yatlar en tanınmış beş Malzeme Tipi Özgül Kütle (gr/cm3) Elastisite Modülü (N/mm2) Mukavemet (MPa) Çelik 52 7.8 210000 400 Alüminyum 2.7 70000 350 Cam Elyaf Takv. Plastik 1.5 75000 - 180000 1500 Karbon Elyaf Takv. Plastik 1.9 20000 - 40000 1250 Tablo 1: Çeşitli malzemelerin özgül kütle, elastisite modülü ve spesifik mukavemet değerleri MAKALE
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=