OCAK - ŞUBAT 2015 / SAYI 48 52 h ç şüphes z çeş tl sorunları da doğuracaktır ve teknen n mal yet n artıracaktır. Bu sebeple tekne d zayn ve nşa mühend sler , ustalar, şç ler kısaca tüm çalışanlar mutlaka bel rl b r sev yede tecrübeye sah p olmalıdırlar. Günümüzde yelkenl yat üret m , değ - ş k malzeme ve usullerle yapılmaktadır. Ahşaptan yapılan yelkenl ler son yıllarda kullanılan ahşap malzeme ve nşa tekn kler yle daha sağlam ve kullanılışlı olarak mal ed lmekted r. Sargı (ağaçtan üret lm ş uzun, dar ve nce kereste) şlem ndek yen gel şmeler sonucunda, ahşap yatlar daha fazla alana dolayısıyla daha fazla ç hacme kavuşmuştur. Esk den kayıklar ve ahşap yatlar kalın sargı den len usulle yapılırdı. Kütükten elde ed len kaplama ağacı eğ - m ne göre kes l r ve en az kayıpla yatın kaplaması yapılırdı. Bu usul hem zaman almaktaydı hem de onarım gerekt ğ nde aynı gen şl kte sargı tahtaları bulunamıyordu ve tam r kaplamasında “kılçık” adı ver - len küçük parçalarla kapatılmak zorunda kalınıyordu. Daha sonra, tekneler 15 cm gen şl ğ ndek latalarla kaplanmaya başlandı ve ahşap yat ustaları bu şek lde ağacı kısmen esneterek, eğ k yerlere çakab l yor ve kayıplar azaltılıyordu. Sargı sırasında, tekne yapım ustası zaten ler de yen den ç v lenme gereğ n düşünerek, latayı postalara bel rl aralıklarla uygun şek lde ç v - l yordu. Bugün yüzen ahşap yatların b r kısmı bu tekn k le yapılmıştır. Elbette k kalın sargı artık h ç tavs ye ed lmeyen ve uygulaması zor ve kaybı fazla olan b r sargı usulüdür. Günümüzde postalar lam nasyon tekn ğ le yapıştırılarak mal ed lmekte ve omurgaya tek parça hal nde konulmaktadır. Sonra postalar çer den bağ olarak s mlend r len latalarla cıvatalanarak bağlanırlar. Bu bağlar ne kadar sık ve düzgün olursa, nşa ed len tekne de o derece sağlam olur. Tekne bu şek lde bağlandıktan sonra, kaplaması yapılır ve böylece tekne sağlam tek b r parça hal ne gel r. Teknen n büyüklüğüne göre kalınlığına karar ver len sargı ağaçları mümkün olduğu kadar uzun ağaçlardan en ve kalınlığı aynı olmak üzere kes l r. Bunun nedenler nden b r çakma sırasında ağacın sten ld ğ şek lde eğ lmes olduğu g b , b r başka neden de ağacın rahat kuruması ve kaybın daha az olmasıdır. Kes len bu ağaçlar, alt ve üst tara arından b r ne oluk d ğer ne dışbükey olacak şek lde fregeç r lerek, nşa ed len tekneler n ömürler uzatılmaktadır. Bu şlem le ahşabı; mantar, böcek, kurtçuk g b zararlılardan koruyarak, ahşabın h zmet ömrünü artırma amaçlanmaktadır. Söz konusu şlem; ahşabın türü, kullanılacağı ortam ve beklenen h zmet ömrüne bağlı olarak değ şmekted r. Ahşap tekneler, steğe bağlı olarak çeş tl uluslararası standartlarda ve belgel olarak ve son teknoloj kullanılarak üret lmekted r. Mav yolculuk ve tekne k ralamaya olan lg n n son yıllarda hızlı b r şek lde artmış olması, bu sektördek tekne üret m n de artırmış olup, böylece nşa ed len tekneler hem ç pazarda hem de dış pazarda kolaylıkla alıcı bulab lmekted rler. Ahşap tekne yapımında, öncel kle müşter n n stekler n karşılayab lecek en uygun teknen n d zaynının gerçekleşt r lmes yan projelend r lmes gerek r. Ardından da uygun ağaç seç m /seç mler yapılmalıdır. Ahşap tekne yapımı; teknen n büyüklüğüne, özell kler ne ve yapım usuller ne bağlı olarak 10 - 24 ay g b b r sürede tamamlanmaktadır. Tekne üret m nde çoğunlukla lam nasyon tekn ğ [17] büyük b r t t zl kle uygulanmaktadır. Mas f ağaç malzemen n büyük boyutlu ve kav sl elemanlarda tek parça olarak kullanılması, gerek ekonom k ve gerekse tekn k açıdan elver şl değ ld r. Çünkü ağaç malzemede bulunan budak, çatlak, l f düzens zl kler vs. kusurların tamamen g der lmes mümkün olamamaktadır. Kav sl elemanların üret m nde mas f ağaç malzemen n tek parça olarak kullanılması f re oranını artırdığından ekonom k değ ld r. Ayrıca eğr forma göre kes len ağaç malzemede d yagonal l k oluşacağından d renc n olumsuz etk ler. Bu sakıncaların g der lmes ç n lam nasyon tekn ğ kullanılmaktadır. Böylece büyük boyutlu ağaç malzemelerden yüksek kal tede ve sten len şek lde lam ne mas f ağaç malzeme üret leb lmekted r (Res m 14). Tekne üret m , başından sonuna kadar bel rl kurallar ve standartlar kapsamında gerçekleşt r lmel d r. Tekne yapımında; malzeme seç m ve uygulanması, motor/ mak ne seç m ve lg l tes satlar, elektr k tes satı, d ğer tes satlar, elektron k s stemler, arma, mob lya seç m vs. g b şlemler n bel rlenmes ve uygulanması hem zahmetl hem de key d r. Ancak tekne malatı yüksek mal yet çerd ğ nden, hesaplamalarda ve/veya uygulamalarda yapılacak hatalar Resim 14. Laminasyon yöntemi ile eğri bir ahşap yapı elemanının oluşturulması (hbogm.meb.gov.tr). MAKALE
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=