43 MART - NİSAN 2015 / SAYI 49 Günümüzde se stek üzer ne ve genell kle mav yolculuk ç n, boyu 25 m.ye ulaşan t rhand ller yapılmış olup, bunlar 6 - 12 m saf r kapas tes ne, özel duş ve wc’ye ve 3 - 6 adet ç ft k ş l k yataklı kab nlere sah pt rler. T rhand ller, her ne kadar büyükler ne rastlansa da çoğunlukla 7 - 12 m boy aralığında nşa ed l rler. T rhand ller, Ege Den z ve Akden z sularında özell kle b r a len n ya da küçük b r m saf r grubunun mav yolculuk yapmasına uygun olup, s vr uçlu kıç bölümüyle en esk yerel ahşap tekne özell ğ ne sah pt rler. T rhand l n arkası ne gulet g b yuvarlak ne de aynakıç g b düzdür. Mav yolculuk amaçlı d zayn ve nşa ed len teknelerde daha büyük kıç güverte alanı ve daha fazla sayıda kab n gereks n m neden yle, artık günümüzde Bodrum ve Marmar s-Bozburun’dak tersanelerde t rhand l üret m hemen hemen h ç yapılmamaktadır. 4.1.4. Trol T p Yatlar (Trawler Yachts) Trol gem ler b l nd ğ g b den zlerde, okyanuslarda vs. d pte, orta sularda veya yüzeye yakın sularda trol çekerek balıkçılık faal yet n gerçekleşt ren b r balıkçı gem s t p d r. Ancak zaman ç nde yat yapımcıları bu teknelerden es nlenerek, uzun seyahat edeb len ve orta derece konfora sah p tekneler d zayn ve nşa etm şlerd r. Böylece bu tekneler, “trol t p yatlar” olarak adlandırılmıştır (Res m 25) [11] ve [12]. Bu tekneler n gövdeler zor den z koşullarına dayanab lecek Res mde yapılmaktadır. Trol t p yatlar okyanus geçeb lecek özell kted rler. Bu nedenle bu tekneler, uzun mesafel seyahatler gerçekleşt reb lmeler ç n; yakıt, tatlı su, atık su vs. ç n büyük tank kapas teler ne sah pt rler. Bu tekneler n müşter ler ; genell kle den z seven, den zde günlerce kalab len ve yelkenl yatları sevmeyen k ş lerdend r. ABD’de bu t p yatlar çokça kullanılmaktadır. Ülkem zde trol t p yat kullanımı pek yoktur. Ülkem zde daha çok önceler balıkçılık veya taşımacılık amacıyla nşa ed lm ş tekneler, günümüzde mod f ye ed lerek kısa mesafe yolcu taşımacılığında “yolcu motoru” olarak kullanılmaktadırlar. 4.2. Modern Yat ve Gez nt Tekneler Bu tekneler; cam elyaf takv yel plast k veya karbon elyaf takv yel plast k, çel k, alüm nyum vs. kullanılarak, değ ş k formlarda nşa ed l rler [43]. Bu tekneler, büyüklüğüne bağlı olarak mürettebatlı ya da mürettebatsız olarak şlet l rler. Mürettebatsız tekneler (bareboats) çoğunlukla den zlerde rotalarını kend başlarına ç zmek steyen l sanslı den zc ler tarafından terc h ed l rler. Mürettebatsız tekneler; genell kle mürettebatsız olarak ve tüm yerel den zc l k b lg ve teçh zatıyla b rl kte k ralanarak kullanılırlar. L sansı olmayan den z tutkunları se bu tekneler kaptanla b rl kte k ralayab l rler. En genel olarak modern yatları; motoryatlar, süper yatlar, mega yatlar ve dünya den zler nde çok nad r de olsalar g ga yatlar şekl nde sını andırab l r z. 4.2.1. Motoryatlar Eğer zaman değerl yse, h ç şüphes z hız kavramı önem kazanacak ve bu durumda da tekne t p olarak en y seçenek motorlu yat olacaktır. Bu tekneler genell kle tam boylarına göre s mlend r l rler. Ancak süper yat ve mega yatlarda olduğu g b boya göre bel rg n b r tanımlama yapılmamıştır. Motoryatlar; çoğunlukla ç ft motorlu olup, böylece yüksek hızlara ulaşab lmekted rler. Ayrıca bu tekneler modern den zc l k s stemler yle de donatılmış olup, çoğunlukla mürettebatlı olarak şlet l rler (Res m 26). Motoryat yaptırmak steyen k ş , nşada kullanılacak malzemey bel rled kten sonra, stem ş olduğu model n d zaynını yaptırmalıdır. Daha sonra, nşanın gerçekleşt r - leceğ tersane seç m n yaparak, tersanen n gem mühend s ne sted ğ yatın karakter st kler n anlatıp, mühend s n görüşünü de alarak sonradan satması kolay ve kullanışlı b r projey hayata geç rmel d r. Eğer proje tamamıyla yatı yaptıranın kend özel stekler ne göre yapılır se yatın k nc el olarak satışında zorluk yaşanab l r. Hazırlanacak olan proje hem herkes ç n kullanılışlı (ergonom k) olmalı hem de k nc el satışı kolay olmalıdır. Motoryat yaptıracak k ş , tecrübel b r danışman kaptan bularak; mühend s, malatçı ve danışman kaptan le b rl kte motoryat malatına sıfırdan başlanır. Teknen n her yapım aşamasında danışman kaptan malatın başında durab - l r. Böylece yat sah b le tersane arasında b r koord nasyon sağlanmış olunur. 4.2.2. Süperyatlar Yat endüstr s nde, tam boyu 25 m.den büyük ve 50 m.den küçük olan ve bell b r Resim 25. Tipik bir trol tipi yat (Trawler yacht) (www.curtisstokes.net). Resim 26. Seyahat halinde tipik bir motoryat (www.worthavenueyachts.com).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=