27 KASIM - ARALIK 2015 / SAYI 53 rej m ne erken geçmes ne sebep olur bu da aynı güçte hızda artmaya sebep olur Konu le lg l daha önce l teratürde yapılmış çalışmalara bakıldığında lk önce yüksek süratl tekneler le yapılan öneml çalışmalar gözden geç r lmel d r. Sav tsky teknen n kıçına ekleneb lecek akt f b r kontrol s stem n n tekne operasyonları sırasında hareket ve vmeler azaltma yönünden faydalı olab leceğ nden bahsetm şt r (Sav tsky, 2003). 2004 yılında yapılan b r çalışmayla tr m ap ve nterseptör b rl kte düşünmüş ve etk ler ncelenm ş, nümer k ve amp r k b r metodun gel şt r lmes gerekt ğ ortaya konulmuştur (Tsa ve Hwang, 2004). 2009 yılında yapılan b r çalışmayla kayıcı teknelerde tr m etk ler n n h drod nam k karakter st kler üzer ne yoğunlaşılmış, sınır elemanları metodu kullanılarak yüksek hızlı tekne d zaynı hede enm şt r (Ahmad ve d ğ., 2009). 2011 yılında yapılan çalışmada nümer k yöntemler le tekneler n farklı hızlarda opt mum geometr k karakter st kler ncelenm ş, nterseptör uygulamasının h drod nam k d renc an den yükseltmed ğ , nterseptörün uyguladığı kaldırma kuvvet n n faydalı olduğu ve uygun nterseptör der nl ğ n n Froude sayısına göre değ şt ğ ortaya çıkartılmıştır (Ghassem ve d ğ., 2011). De Luca’nın çalışmasında ayrık nterseptörün çok gen ş hız alanında etk - ler n n y olduğu, yüksek kalkım açısının d renc arttırab leceğ ve ç ft nterseptor s stem n n en y etk y vereb leceğ nden bahsetm şt r (De Luca, 2011). Strathclyde Ün vers tes ’nde ap ve nterseptörler n yelkenl tekneler üzer nde etk s ncelenm şt r (Chr stopher, 2011). 2012 yılında yapılan b r çalışmada y d zayn ed lm ş b r nterseptörün yarı deplasman tekneler nde tr m ve d renc azalttığı bel rt lm ş ve ayrıca nterseptörün d renç azaltma etk - s n n, tekne yükleme koşulu le de l şk l olduğu değerlend r lm şt r (Wenj ang ve d g,. 2012). L teratür taramasından da anlaşılab - leceğ g b , sadece hızlı tekneler üzer ne form opt m zasyonu, stepl tekneler n tek durumlu etk s , ve sadece nterseptörün tek durumlu etk s g b çalışmalar yapılmıştır. İnterseptörler n tek başına farklı kalkım açılarında, farklı lokasyon ve farklı der nl klerde etk s le b rl kte stepl teknelerdek b rl kte etk s deneysel ve hesaplamalı akışkanlar yöntemler le ncelenmel d r. Bu çalışmada se akıllı nterseptör tr m düzenleme ve stab l zasyon s stem gel şt r lmes amacıyla lk önce tekne model ölçeğ nde nterseptörler n nasıl etk l olduğu ve opt - mum yerler n n nereler olduğu deneysel olarak ncelenm şt r. 2. YÖNTEM İnterseptörler n etk s n n tam olarak değerlend r leb lmes ç n hızlı teknelerde öncel kle tr m ve paralel batma (s nkage) özell kler n n bel rlenmes gerekmekted r. Yapılan lk deneyler yüksek sürat yapan b r tekne model n n takıntısız ve nterseptör olmadan tr m ve paralel batma değerler n n bulunması yönünded r. Bunun ç n İTÜ Gem İnşaatı ve Den z B l mler Fakültes ’ne bağlı, Ata Nutku Gem Model Deney Havuzu’nda deneyler yapılmıştır. Deney havuzu, 160 metre boyunda, 6 metre gen şl ğ nde ve 4 metre der nl ğ nde b r su tankına sah pt r. Deneyler ç n su tankındak suyun der nl ğ 3.4 metre olacak şek lde sab t tutulmuştur. Model, deney havuzunda 5.3 m/s hıza kadar çek leb lmekted r. Deneyler ç n 18 metre tam boya sab t b r hızlı tekne model 1/8.5 ölçeğ nde ahşaptan mal ed lm şt r. Deneyde kullanılan hızlı tekne model Şek l 1’de görülŞekil 1: Test modelinin baş, kıç ve profil görünümü
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=