25 TEMMUZ - AĞUSTOS 2016 / SAYI 57 teknelerde teknen n lam nat yapısına bağlı karbon f ber çarmıh ayakları ç n yoğun b r şek lde kullanılmaktadır. Geleneksel paslanmaz çel kten yapılmış çarmıh ayakları muhtel f yöntemler le kurulmaktadır: • Güverte içinden ve paraçol veya bölme perdes ne çten cıvatalı olan çubuk yığını • Tekneye içinden cıvatalı olan harici olarak monte ed lm ş çubuk yığını • Fiberglass tekne laminelerinde gömülü olan çubuk yığını veya çubuk ve çubuk yığını b rleş m • Yapısal bir elemana cıvatalanmış veya tekneye alt b r bağlantı parçasına bağlama çubuğu le bağlanmış güverte bağlantı parçaları. Yelkenl tekneler n yaşı geçt kte tüm paslanmaz arma bağlantı elemanları potans yel b r problem hal ne gelmekted r, ama bu durum genell kle b rçok sörveyör ve armador tarafından göz ardı ed lmekted r. Bunun b r kısmı se bu gerekl arma bağlantı noktalarından k m n sorumlu olduğu noktasında oluşan karmaşık durumdan kaynaklanmaktadır. B rçok sörveyör, “Çarmıh ayaklarının gem armasının b r bölümü olduğunu ve bunları b r armadorun kontrol etmes gerekt ğ n tavs ye ed yorum” d yecekt r. B rçok armador da bana “Bunların teknen n b r parçası olduğunu ve bunları sörveyörün kontrol etmes gerekt ğ n ” söylecekt r. Her k dd ayı da kabul ed yorum. Donanımın bağlı olduğu çarmıh ayakları sadece teknen n b r parçası değ ld r, çünkü bunlar donanımın b r parçası olarak gördüğüm bağlantı noktalarıdır. Armador ve sörveyörler benzer b r şek lde bunlara d kkat etmel d rler. Buna laveten, serv s skeles nde çalışan personel n de bu yönde b r görev bulunmaktadır. Tekne skeles nde çalıştığımı ve tek b r tekne ç n günler m veya haftalarımı harcadığımı hatırlıyorum. Herhang b r korozyon şaret n n gösterges n fark edecek kusursuz k ş değ l m y m? ayaklarını kontrol etmek üzere tekney z yaret ett m. Korktuğum g b çarmıh ayakları kötü gözüküyordu ve değ şt r lmeler gerek yordu. Üzerler boyanmış ve pas lekeler n n görünür olması tehl kel b r durumun olduğunu göster yordu ancak konuyu yanlış anlayan tekne sah b se paslanmaz çel ğ n bozulmayacağını ve bunun kullanımının b r ömür boyu süreceğ n ve bunun sadece b r boya lekes olduğunu düşünüyordu. Görsel olarak kontrol ett kten sonra çarmıh ayaklarının çıkarılmasını tavs ye ett m; çıkartıldıktan sonra burada yüzey lekes nden çok daha c dd b r aşınma olduğu ortaya çıktı. 25-30 yaşını geçm ş her yelkenl teknede- ve genell kle 15 yaşında olan teknelerde- en az b r aşınmış veya çatlamış çarmıh ayağı tesp t ed yorum. En kötü çarmıh ayağı aşınması uzun yıllar kullanılmış olan teknelerde ortaya çıkmaktadır. Bu g b durumlarda tuzlu su ve orta derecedek sıcaklıklar ve çevresel koşullar tekneler n aşınmasına ve bakımının ertelenmes ne neden olmaktadır. Geçen 40 yılda yapılmış b rçok yelkenl teknede çarmıh ayakları paslanmaz çel kten yapılmıştır; metal bölümler se ger - l m çatlaklarına ve çatlak korozyonuna dayanıklılık göstermemekted r. Ger l m çatlakları güverte üzer nde görülürken uzun sürel oks jen eks kl ğ ve tuzlu suya maruz kalma durumları le oluşan çatlak korozyonu se genell kle çarmıh ayaklarının güverte ç nden geçt ğ ve tekne ve bölme perdeler ne karşı bağlandığı durumlarda görülmekted r. İncelemeler sırasında özell kle esk ahşap botlarda bronz çarmıh ayaklarının görülmes muhtemeld r. Bunların h çb r zaman bozulduğunu görmememe rağmen aşınma ve yaşa bağlı olarak bunlar da hassas hale geleb l r ve yakından kontrol ed lmel d rler. Ayrıca, çarmıh ayaklarının değ ş m ne yönel k b r malzeme olarak son zamanlarda b r t tanyum trend n gözleml yorum. Bunlar, yüksek performans gerekt ren yelkenl Sörveyör bu sörveyörün yazılı tavsiyesi bile olsa kontrol için tekne sahibinin bir armadoru işe almış olmasına da güvenmemelidir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=