Boat Builder Türkiye 65.Sayı (Kasım-Aralık 2017)

Boat Builder Türkiye / Kasım - Aralık 2017 boatbuilderturkey.com 28 Geliştirilen tasarıma ilişkin olarak sapta- nan ana değerler ve temel özellikler şunlardır (Şekil 11−14): i. Araştırma konusu ponton yat, örneğin ağırlıklı olarak Ege ve Akdeniz Bölgesi’nde kullanılacak vebubölgelerdekimarinalara bağlanacaktır. ii. Ana değerleri yaklaşık olarak aşağıdaki saptanmıştır: L OA = 8500 mm D = 450 mm Çap T = 225 mm C B ≈ 0,77 Δ = 2000 t V Servis = 17,5 kn V maks = 25 kn =12,86 m/s 4. PONTON YATA AIT DIRENÇ VE SEVK HESABI Önceki bölümde belirtildiği gibi, bu çalışma kapsamında gerçekleştirilen tüm simülasyonlarda uygulanacak olan HAD yöntemini doğrulamak için, HAD açısında kompleks sayılabilecek [9] numaralı kay- nakta yayımlanan eşdeğer bir SWATH yat modellenerek analiz edilmiş ve simülasyon- lardan elde edilen sonuçlar bu yat modelinin Begovic ve arkadaşları tarafından gerçekleş- tirilen fiziksel çekme deneyleriyle başarılı bir şekilde doğrulanmıştır [9] (Şekil 5−10). Bu aşamada doğrulanmış algoritma ve simü- lasyon sistemi aracılığıyla silindirik sephiye elemanlarının 1−20 m/s hız aralığında HAD Tümyüzen deniz araçlarının baş kısmında akışkanlar mekaniğinin temel prensipleri gereği yüksek pozitif basınç alanı, kıç bölge- sinde, pervaneninönündegenel olaraknega- tif basınç pervanenin arkasında ise yüksek pozitif basınç alanı oluşur. Böylelikle direnç ve sevk açısından olumsuz bir durum mey- dana gelir. Ancak, bu durum deniz aracının yüzmemerkezi ilebaş vekıç formununuygun seçilmesiyle kısmen engellenir ve sevk özel- liklerinin iyileşmesi dolayısıyla da teknenin belirli oranda kıça trimli olarak seyretmesine izin verilir. Ancak SWATH formuna sahip tekneler bu tip bir dengelemeyi sağlayacak kıç sephiyeye kesinlikle sahip değillerdir. Bu nedenle hız arttıkça boyuna instabilite arta- cağından, tekne kıç tarafa yaptığı trimi de artırarak seyreder. Özellikle dalga direncine karşı, dolayısıyla da yüksek hızlar için uygun bir form olan SWATH gemi formu, taşıyıcı ayakların küçük su hattı alanları dolayısıyla ağırlık değişimine aşırı derecede duyarlıdır; küçük ağırlık değişimlerine yüksek oranda dalıp-çıkarak ve/veya trim yaparak cevap verir. Kuşkusuz bu karakteristik, ağırlık deği- şiminemaruz kalacak bir deniz aracı için çok olumsuz bir özelliktir. Söz konusu silindi- rik üç sephiye elemanından oluşan ponton yatlarda bu tipte bir instabilite beklenmez, çünkü kıç bölgesinin aşırı biçimde dalmasını engelleyecek yeterli bir sephiye her zaman vardır (Şekil 1,2,4,11). İnceleme konusu olan ponton yatınmak- simumhızı, özellikle direnç değerlerinin aşırı miktarda yükselmesini ve ayrıca, kıça trim ile boyuna stabilitenin azalmasını engellemek gibi ekonomik ve teknik nedenlerden dolayı yaklaşık 28 kn ile sınırlandırılmıştır. MAKALE Şekil 11. Bu çalışma kapsamında analizi yapılan üçlü sephiye elemanı modeli Şekil 12. Üçlü sephiye elemanında 3 m/s hızda türbülans viskozitesi Şekil 13. Üçlü sephiye elemanında 10 m/s hızda türbü- lans viskozitesi Şekil 14. Üçlü sephiye elemanında 15 m/s hızda türbü- lans viskozitesi