Boat Builder Turkey 68. Sayı (Mayıs-Haziran 2018)

Boat Builder Türkiye / Mayıs - Haziran 2018 boatbuilderturkey.com 26 En kısa tanımlamayla FMEA bir mühendisin ya da ekibin, sistem ya da ürünü tasarlan- mış gibi düşünerek ve bunu simule ederek oluşturduğu bir senaryonun özetidir. Bu sistematik yaklaşım mühendisin herhangi bir tasarımın hayata geçmesi durumundaki bilimsel ve teknik aşamaları simüle eder, tasarımı yapacak bir sonraki mühendis ya da ekip için bunları dökümante eder. DFMEA yönteminde aşağıdaki maddeler uygulanır bu sayede hata riski azaltılır ve tasarım sürecini desteklenir (Ford FMEA, 2011). • Tasarım gereksinimlerinin ve alternatifle- rinin objektif olarak değerlendirilmesini sağlar. • Başlangıç tasarımına üretim gereksinim- lerinin belirlenmesi için yardımcı olur. • Sistemlerin ve bileşen operasyonlarının tasarım ve geliştirilmesinde potansiyel hata türleri ve bunların etkilerinin göz önünde bulundurulmasını sağlar. • Yapılan tasarım sonrasında, bu tasarımı izleyen tasarımların, testlerin ve geliş- tirme programlarının planlanmasına yar- dımcı olabilecek bilgiler sağlar. • Tasarlanan sistemin son kullanıcıya “müş- teriye” etkilerine göre sıralanan bir potan- siyel hata modları listesi oluşturur. Bu da sistem tasarımının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için, en az kurulumu tamam- lanmış sisteme uygulanacak geliştirme ve onay testlerinin ya da analizlerinin sonuç- ları kadar güvenilir bir sistem oluşturur. • Tavsiye edilebilir ve kayıt tutulabilir bir açık konular listesi formatı sağlar. • Gelecekte yaşanabilecek sorunların anali- zine, tasarım değişikliklerinin değerlendi- rilmesine ve üst düzey tasarımların geliş- tirilmesine yardımcı bir referans görevi görür. 2.3. DFMEA Uygulaması Üreticilerin ürünlerini, sürekli olarak geliştirmeye duydukları bağlılıktan dolayı, DFMEA tekniğini, potansiyel endişeleri saptamak ve elimine etmek üzere bir kont- rol-denetim tekniği olarak kullanma ihtiyacı her zamanki kadar yüksektir. Konuyla ilgili örnek çalışmalar göstermiştir ki, DFMEA uygulamalar risk unsuru olarak tanımla- nabilecek durumların tehlikeli sonuçlarını önlemede başarılı olmuştur. DFMEA hazırlama sorumluluğunun tek bir kişiye verilmesi gerekse de, DFMEA gir- 2. TASARIM HATA MODU VE ETKİLERİ ANALİZİ Hata türleri ve etkileri analizi (FMEA), günümüzde endüstride tasarımların başlan- gıç aşamalarında güvenlik değerlendirmesi yapmak için çok sık kullanılan bir yöntemdir. FMEA tarihi 1950’lerin başında yöntemin uçuş kontrol sistemlerinin tasarım ve gelişti- rilmesinde kullanılmasıyla başlamıştır. Tasa- rımdaki değişikliklerin tanımlanması ihtiya- cını karşılayan bir parametre olmuştur. Tüm bunların ötesinde yöntem, alt sistemlerin ve bu alt sistemlere ait tüm parçaların potan- siyel hata modlarını içeren bir liste ihtiyacı doğurmuştur. FMEA tekniğinin uygulanması için aşağıdaki adımlar uygulanır: • Sistemin tanımlanması. • Temel kuralların belirlenmesi. • Söz konusu sistemlerin tanımlanması. • Alt sistemlerin tanımlanması. • Hata türleri ve etkilerinin tanımlanması. • Kritik adımların listelenmesi. • Sonuçların derlenmesi. 2.1. DFMEA Kullanım Amacı DFMEA aşağıdaki maddeleri hedefleyen, sistemli bir grup aktivite olarak tanımlana- bilir. • Bir ürünün ya da tasarımın potansiyel hatasını ve bunun etkilerini teşhis etmek ve değerlendirmek (Ford FMEA, 2011). • Söz konusu potansiyel hatanın oluşmasını önleyecek ya da oluşma şansını azaltacak aksiyonlar belirlemek, bu işlemi dokü- mante etmek ki bu da müşterinin istek- lerini karşılayabilecek bir tasarım yapma konusunda tamamlayıcı bir faktör olacak- tır (Ford FMEA, 2011). DFMEA metodunun bu çalışmadaki amacı ise, yat tasarım sürecinde tasarlanan sistemlerin çalışması sırasında çıkabilecek problemlerin ve etkilerinin öngörülmesi ve bu etkilerin azaltılması ya da tamamen önle- nebilmesinin sağlanmasıdır. 2.2. DFMEA Metodolojisi DFMEA genel olarak, bir ürün ya da tasa- rımdan sorumlu tasarımmühendisi ve ekibi tarafından, mümkün sınırlar içinde, potan- siyel hata türlerini ve ilgili hata türlerinin nedenlerini ve işleyişlerini belirleyebilmek ve tanımlayabilmek için kullanılan analitik bir tekniktir. İlk aşamasından itibaren tüm ilgili sistemler boyunca alt sistemler ve bileşenler de dahil olmak üzere çok iyi incelenmelidir. MAKALE