Boat Builder Turkey 68. Sayı (Mayıs-Haziran 2018)

Boat Builder Türkiye / Mayıs - Haziran 2018 boatbuilderturkey.com 27 lanmalıdır. Sorumlu mühendis karar verilen eylemle- rin uygulandığından birkaç maddeyle emin olur; 1. Tasarım, üretim süreçleri ve teknik çizim- ler, alınan önlemlerin uygulanıp uygulan- madığı konusunda gözden geçirilir. 2. Tasarım ve üretim arasındaki işbirliğinin sağlandığından emin olunur. 3. DFMEA ve bundan yola çıkarak hazırlanan süreç FMEA ve kontrol planlarının gözden geçirilmesi. DFMEA tasarım aşamasında ve tasarı- mın tüm detay adımlarında, tamamlanmış olan ürünün birincil ve diğer fonksiyonlarını yerine getirememe riskini ortadan kaldırmak, öngörmek, engellemek, en azından olasılık ve şiddetini düşürmek için kullanılır (Ford FMEA, 2011). DFMEA tekniği, ele alınan sistemin risk kriterlerini değerlendirmek ve sıralamak için risk öncelik sayısı (RÖS) formülünü kulla- nır. RÖS değeri, şiddet(Ş), olasılık(O) ve saptanabilirlik(S) değerlerinin çarpılmasıyla ortaya çıkan bir değerdir. Ş, O ve S değerlerini belirlemek için değerleri 1-10 aralığında deği- şen çizelgeler kullanılır (Çizelge 1). Risk öncelik sayısı tasarımdaki riskin bir ölçüsü niteliğindedir. RÖS değeri 1 ile 1000 arasındadır. DFMEA bir sürekli iyileştirme aracı olarak kullanıldığında, yüksek RÖS değerleri hesaplanması durumunda sorumlu tasarım ekipleri bu yüksek RÖS değerini düşürmek üzere bir takımdüzeltici faaliyetler uygulamalıdır. 3. YAT SİSTEMLERİNDE DFMEA UYGULAMASI Yat sistemleri, bir yatın yangına karşı güvenlik önlemleri ve ilgili tertibatı, su geçir- mez bütünlüğünün korunması, yakıt tüke- timinin düzenlenmesi ve yönetilebilmesi ve dolayısıyla yatın seyrini güvenli ve sorun- suz şekilde devam ettirebilmesi için sevk ve dümen sistemine yardımcı sistemler olarak tanımlanabilmektedir. Bunların yanı sıra, yat sistemleri teknedeki tüm sıvı ve gaz akışını düzenleyen boru donanımı ve ekipmanları da içerir. Bu sistemlerin tasarımı, her tasarım sürecinde olduğu gibi ilgili sistemden bekle- nen ihtiyaçlar ve olası problemler öngörüle- rek yapılır. İlgili devreler gereklilik halinde su geçirmez perdelerden geçer veya tekne kabu- ğunu delerek su emişi ya da atışı yapabilirler. Bu durum teknenin su geçirmez bütünlüğü- dileri bir takım çalışmasıyla belirlenmeli- dir. Bahsi geçen takım, konuyla ilgili bilgi sahibi olan bireylerden oluşmalıdır. Bu kişiler tasarım, üretim, montaj, servis ve kalite ve güvenilirlik konusunda uzman mühendisler olmalıdırlar. DFMEA uygulamasındaki en önemli fak- törlerden biri zaman planıdır. Uygulama bir “olaydan önce” çalışması olmalıdır, “gerçekle- şenden sonra” değil. En iyi değerlere ulaşmak için, DFMEA tasarımdan ya da üretimdeki bir hata modu farkında olunmadan tasarlanma- dan önce yapılmalıdır. Üründe ya da işlemde değişikliklerin en kolay ve en ucuza uygulanabileceği aşamalarda ve hatta bu aşamalara gelmeden kapsamlı bir DFMEA yapmak, geç kalınmış değişikliklerin yaratabileceği problemlerin azaltılmasının ve hatta önlenebilmesini sağlayacaktır. DFMEA, tasarımın her aşamasında prob- lemin bir önceki aşamada olduğundan daha büyük hale getirebilecek bir değişikliğin uygu- lanma şansını düşürür veya yok eder. Eksiksiz uygulandığında üretimin sonuna kadar devam edecek, yaşayan, yani duruma göre üzerinde güncelleme yapılabilir bir dokümandır. Mevcut bir tasarımın yeni bir çevrede, lokasyonda ya da uygulamada kullanılması durumunda DFMEA’nın amacı yeni çevrenin veya lokasyonun var olan tasarım üzerindeki etkisidir. Etkili önleyici eylemlerde bulunma tüm etkilenen aktivitelerle ilişkili olmalıdır. İyi tasarlanmış ve iyi geliştirilmiş bir DFMEA etkili önleyici ve düzeltici eylemler içerme- lidir. Sorumlu mühendis, DFMEA’daki tüm önerilen eylemlerin doğru uygulandığından ve doğru dağıtıldığından emin olmakla yüküm- lüdür. FMEA yaşayan bir dokümandır ve üre- tim başladıktan sonra oluşan tüm durumlara anında reaksiyon gösterebilecek şekilde tasar- - 109 - asarımdan so- dan, mümkün i ve ilgili hata elirleyebilmek ik bir tekniktir. mler boyunca k üzere çok iyi EA bir mühen- sarlanmış gibi urduğu bir se- m mühendisin durumundaki tasarımı yapa- bunları dökü- r uygulanır bu ecini destekle- iflerinin objek- nimlerinin be- nın tasarım ve eri ve bunların asını sağlar. endişeleri saptamak ve elimine etmek üzere bir kont- rol–denetim tekniği olarak kullanma ihtiyacı her za- manki kadar yüksektir. Konuyla ilgili örnek çalışmalar göstermiştir ki, DFMEA uygulamalar risk unsuru olarak tanımlanabilecek durumların tehlikeli sonuçlarını önle- mede başarılı olmuştur. DFMEA hazırlama sorumluluğunun tek bir kişiye veril- mesi gerekse de, DFMEA girdileri bir takım çalışmasıyla belirlen elidir. Bahsi geçen takım, konuyla ilgili bilgi sahibi olan bireylerden oluşmalıdır. Bu kişiler tasarım, üretim, montaj, servis ve kalite ve güvenilirlik konusun- da uzman mühendisler olmalıdırlar. Şiddet Derece Olasılık Derece Saptanabilirlik Derece İkazsız Tehlike 10 Çok Yüksek 10 Kesin Belirsizlik 10 İkazlıTehlike 9 9 Ç. Uzak 9 Ç.Yüksek 8 8 Uzak 8 Yüksek 7 7 Ç. Düşük 7 Orta 6 Orta 6 Düşük 6 Düşük 5 5 Orta 5 Ç. Düşük 4 4 OrtadanYüksek 4 Önemsiz 3 Düşük 3 Yüksek 3 Ç. Önemsiz 2 2 Ç.Yüksek 2 EtkisiYok 1 Çok Düşük 1 Neredeyse Kesin 1 Çizelge 1 Şiddet, Olasılık ve Saptanabilirlik değerleri. Çizelge 1. Şiddet, Olasılık ve Saptanabilirlik değerleri