Boat Builder Turkey 68. Sayı (Mayıs-Haziran 2018)

Boat Builder Türkiye / Mayıs - Haziran 2018 boatbuilderturkey.com 29 Yat sistemlerine DFMEA uygulamasında, uzmanların hatamodları için belirlediği şiddet (Ş), olasılık (O) ve saptanabilirlik (S) değerleri- nin çarpılmasıyla bulunan RÖS değerlerinden, değeri 100’ü bulan ya da 100’e yaklaşanlar için düzeltici ve önleyici faaliyet önerilmiştir. Bu sayede şiddet (Ş), olasılık (O) ve saptanabilirlik (S) değerlerinden biri önerilen düzeltici ve önleyici faaliyetin niteliğine göre düşürülmüş- tür. Çizelge 3’te tüm uzmanların yangın sis- temi için belirlediği önerilen faaliyetler örnek olarak verilmiştir. Revize edilen yeni değerlerin çarpımıyla oluşan düzeltilmiş risk öncelik sayısı değer- leri, hata modunu risk tanımından çıkarmış ve risk olarak önceliğini düşürüp güvenli bir seviyeye çekmiştir. Şekil 5’te önleyici tedbirler uygulandıktan sonra yat yakıt sistemi hata modları RÖS değerlerindeki degişim oranları verilmiştir. Genel uygulamada, özellikle müşterinin özel istekleri doğrultusunda DFMEA da belir- lenen bir hata modunun şiddet değeri 9-10 olan maddelere bakılmaksızın düzeltici ve önleyici faaliyet alınabilir. Ancak bu çalışmada sadece RÖS değerleri 100 mertebesinde olan hata modları için düzeltici ve önleyici faaliyet alınmıştır. Önerilen faaliyetlerin bir numaralı amacı tasarımı geliştirerek riskleri düşürmek ve müşteri memnuniyetini arttırmaktır. Uygu- lamada geçen bir kaç potansiyel faaliyet örneği aşağıdaki gibidir; • Olayı bilgisayarda simüle ederek istenen şartlarda çalışıp çalışmadığından emin olmak. • Malzeme testleri uygulamak. • Önleyici uygulamaları artırmak. • Tasarımda değişikliğe gitmek. • Kontrol birimlerini artırmak. törde deneyimleri 8-14 yıl arasında değişen 6 uzmanın edindikleri tecrübelerden faydalanıl- mıştır. Sintine, yangın ve yakıt devrelerinde potansiyel hata türlerini öngörme ve belirleme konusunda uzmanlarla beyin fırtınası tekni- ğinden faydalanılmıştır. Bu sistemlerde her bir fonksiyonel adımında yaşanması muhtemel potansiyel hata modları Çizelge 2’de görül- düğü gibi listelenmiştir. Hata türlerinin belirlenmesinin ardından, hatanın potansiyel etkisi, sebebi, hatayı sap- tamak ve önlemek için kullanılan yöntemler belirlenmiştir. Bu aşamadan sonra, uzmanlar her bir hata türü için şiddet, olasılık ve sap- tanabilirlik değerlendirmelerini sayısal olarak yapmışlardır. Uzmanlar tarafından belirlenen şiddet, olasılık ve saptanabilirlik değerlerinin çarpılmasıyla başlangıç risk öncelik sayıları hesaplanmıştır. Şekil 2, 3 ve 4’te sırasıyla yat, sintine, yakıt ve yangın sistemleri hata modları riskleri, en az riskliden (en küçük sayı ile verilen) en risk- liye (en büyük sayı ile verilen) doğru sırala- mıştır. Örneğin Şekil 2’de, sıralamada 1. olan Bilge.FM9 en az riskli ve 13. olan Bilge.FM3 en çok riskli hata modunu ifade etmektedir. rımı sırasında bunun etkile- z konusu po- ya da oluşma ürün güvenli- ri dokümante lecek bir tasa- ktör olacaktır. etkileri analizi sürecinin han- ren diyagram elirlenirken ve neyimleri 8-14 eri tecrübeler- yakıt devrele- ve belirleme kniğinden fay- nksiyonel adı- l hata modları ir. , hatanın po- k ve önlemek Bu aşamadan Şekil 3 Yakıt sistemi hata modları risk sıralaması. Şekil 4 Yangın sistemi hata modları risk sıralaması. Yat sistemlerine DFMEA uygulamasında, uzmanların hata modları için belirlediği şiddet (Ş), olasılık (O) ve saptanabilirlik (S) değerlerinin çarpılmasıyla bulunan - 113 - rini teşhis etmek ve değerlendirmek, söz konusu po- tansiyel hataların oluşmasını önleyecek ya da oluşma şansını düşürecek aksiyonlar belirlemek ürün güvenli- ğini arttıracaktır. Bu argüman ve değerleri dokümante etmek, müşterinin isteklerini karşılayabilecek bir tasa- rım yapma konusunda tamamlayıcı bir faktör olacaktır. Yat sistemleri tasarımına hata türleri ve etkileri analizi (DFMEA) uygulamasının, bir yat tasarımı sürecinin han- gi kısmında sürece dahil olduğunu gösteren diyagram Şekil 1’ de görülmektedir. Bu sistemlerin potansiyel hata türleri belirlenirken ve DFMEA’in her aşamasında, sektörde deneyimleri 8-14 yıl arasinda degisen 6 uzm nın edindikleri tecrübeler- en faydalanılmıştır. Sintine, yangın ve yakıt devrele- rinde potansiy l hata türlerini öngörme ve belirleme konusunda uzmanlarla beyin fırtınası tekniğinden fay- dalanılmıştır. Bu sistemlerde her bir fonksiyonel adı- mında yaşanması muhtemel potansiyel hata modları Çizelge 2’ de görüldüğü gibi listelenmiştir. Hata türlerinin belirlenmesinin ardından, hatanın po- tansiyel etkisi, sebebi, hatayı saptamak ve önlemek için kullanılan yöntemler belirlenmiştir. Bu aşamada sonra, uzm nlar her bir hat türü için şid t, olasılık ve s ptanabilirlik değerlendirmelerini sayısal olar k yap- mışlardır. Uzmanlar tarafından belirlenen şiddet, olası- lık ve saptanabilirlik değerlerinin çarpılmasıyla başlan- gıç risk öncelik sayıları hesaplanmıştır. Şekil 2, 3 ve 4’te sırasıyla yat, sintine, yakıt ve yangın sistemleri hata modları riskleri, en az riskliden (en kü- çük sayı ile verilen) en riskliye (en büyük sayı ile veri- len) doğru sıralamıştır. Örneğin şekil 2’de, sıralamada 1. olan Bilge.FM9 en az ri li ve 13. olan Bilge.FM3 en çok riskli hata modunu ifade etmektedir. . Şekil 2 Sintine sistemi hata modları risk sıralaması Şekil 3 Yakıt sistemi hata modları risk sıralaması. Şekil 4 Yangın sistemi hata modları risk sıralaması. Yat sistemlerine DFMEA uygulamasında, uzmanların hata modları için belirlediği şiddet (Ş), olasılık (O) ve saptanabilirlik (S) değerlerinin çarpılmasıyla bulunan RÖS değ rl rinden, değeri 100’ ü bulan ya da 100’ e yaklaşan r için düzeltici ve önleyici faaliyet önerilmiş- tir. Bu sayede şiddet (Ş), olasılık (O) ve saptanabilirlik (S) değerlerinden biri önerilen düzeltici ve önleyici faali- yetin niteliğine gore düşürülmüştür. Çizelge 3’de tüm uzmanların yangın sistemi için belirlediği önerilen faa- liyetler örnek olarak verilmiştir. Revize edilen yeni değerlerin çarpımıyla oluşan düzel- tilmiş risk öncelik sayısı değerleri, hata modunu risk tanımından çıkarmış ve risk olarak önceliğini düşürüp güvenli bir seviyeye çekmişt r. Şekil 5’te önleyici tedbir- ler uygulandıkt n sonra yat yakıt sistemi hata modları RÖS değerlerindeki degişim oranları verilmiştir. Genel uygulamada, özellik müşte inin özel istekleri doğrultusunda DFMEA da belirlenen bir hata odu- nun şiddet değeri 9-10 olan maddelere bakılmaksızın düzeltici ve önleyici faaliyet alınabilir. Ancak bu çalış- mada sadece RÖS değerleri 100 mertebesinde olan hata modları için düzeltici ve önleyici faaliyet alınmıştır. Önerilen faaliyetlerin bir numaralı amacı tasarımı ge- liştirerek riskleri düşürmek ve müşteri memnuniyetini arttırmaktır. Uygulamada geçen bir kaç potansiyel faa- liyet örneği aşağıdaki gibidir; Şekil 2. Sintine sistemi hata modları risk sıralaması . Yan ı i dları risk sıral ması rımı sırasında bunun etkile- z konusu po- ya da oluşma ürün güvenli- ri dokümante lecek bir tasa- ktör olacaktır. etkileri analizi sürecinin han- ren diyagram elirlenirken ve neyimleri 8-14 eri tecrübeler- yakıt devrele- ve belirleme kniğinden fay- nksiyonel adı- l hata modları ir. , hatanın po- k ve önlemek Bu aşamadan Şekil 3 Yakıt sistemi hata modları risk sıralaması. Şekil 4 Yangın sistemi hata modları risk sıralaması. Yat sistemlerine DFMEA uygulamasında, uzmanların hata modları için belirlediği şiddet (Ş), olasılık (O) ve saptanabilirlik (S) değerlerinin çarpılmasıyla bulunan Şekil 3. Yakıt sistemi hata modları risk sıralaması www. t 0MBZ‘ CƌMHƌTBZBSEB TƌNàMF FEFSFL ƌTUFOFO ǵBSUMBSEB çalışıp çalışmadığından emin olmak. t .BM[FNF UFTUMFSƌ VZHVMBNBL t ½OMFZƌDƌ VZHVMBNBMBS‘ BSUU‘SNBL t 5BTBS‘NEB EFǘƌǵƌLMƌǘF HƌUNFL t ,POUSPM CƌSƌNMFSƌOƌ BSUU‘SNBL Çizelge 3 Yangın sisteminde önerilen faaliyetler. Hata Modu Önerilen Faaliyetler Fire.FM4 Deniz suyu santirfüj pompa kullanılması Fire.FM5 Sertifikalı malzeme kullanılması Fire.FM7 SCH Standart tablodan kalınlık tayini Fire.FM8 Çelik boru geçişlerinin perde geçişleri dışında da izole edilmesi Fire.FM9 Min. 2 istasyon yerleşimi yapmak / genel yerleşim üzerinden kontrol etmek Fire.FM11 Alçak ve yüksek olarak çift yükseklikte kinistin tasarımı Fire.FM14 Kaçış güzergahlarına dedektör yerleştirilmesi Fire.FM15 Know-how desteği Fire.FM16 Know-how desteği hazırlanmıştır. Çalışma sonucu aşağıdaki gibi maddelenmiştir; t FMEA mühendislikte kulla önemli bir yöntemdir. Tasarı sıralanması, bu adımlara ka hata türlerinin öngörülmes ciddi ölçüde şekillendirmekt kontrol mekanizması oluştur sitliğine karşın, sağladığı fay lar yöntemi son derece pratik bugün birçok endüstri kolu oranına ulaşmasını sağlamak t Yatlar genel olarak seri değil tilir. Hatalarını görmek için bi mak çok pahalı ve dolayısıyl yanılma yöntemi olacaktır. FM ve etkileri modeliyle söz konu tasarımlarındaki potansiyel ha bunların öngörülmesini sağla çok önemli bir sonucu da üre ri çok arttıran yanlış işlemlerin ölçüde önüne geçilmesinin sa t Şiddet, olasılık ve saptanabil pılmasıyla elde edilen risk ö temin sonuçlarını değerlen tersiz kalmaktadır. Yöntem tutarlı ve sonuçlarına güve Çizelge 3. Yangın sisteminde önerilen faaliyetler Bilge.FM1 Fuel.FM1 Fire.FM1 Fire.FM2 Fire.FM3 Fire.FM4 Fire.FM5 Fire.FM6 Fire.FM7 Fire.FM8 Fire.FM9 Fire.FM10 Fire.FM11 Fire.FM12 Fire.FM13 Fire.FM14 Fire.FM15 Fire.FM16 Fire.FM17 Fire.FM18 Fuel.FM2 Fuel.FM3 Fuel.FM4 Fuel.FM5 Fuel.FM6 Fuel.FM7 Fuel.FM8 Fuel.FM9 Fuel.FM10 Fuel.FM11 Fuel.FM12 Fuel.FM13 Fuel.FM14 0 2 4 6 8 10 12 14 0 2 4 6 8 10 12 14 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 Bilge.FM2 Bilge.FM3 Bilge.FM4 Bilge.FM5 Bilge.FM6 Bilge.FM7 Bilge.FM8 Bilge.FM9 Bilge.FM10 Bilge.FM11 Bilge.FM12 Bilge.FM13