Dolar lıımıııuıı cliişülıliiğiincleıı Aınerilıcııı pazarım 1ıcıybeclen Neva Yachts miişterileı·i Hollaııcla ve lngiltere'clen.Fotoğrnfta Neva Yachts'ın Hollcıııcla'ya ihraç ettiği Bili Djlıstrn c/izcıynı, seri inıcılcıt olcırnlı imal eclileıı 15 metre boyuııclalıi lıompozi.t yellıeıılisi görüniiyor. Hedefiniz nedir, nereye gehnek istiyorsunuz? Kataraman, yelkenli, Lobster ve Cummuter imalatlarımız devam ediyor. Ayrıca 11 metrelik kompozit teknemizin proje çalışmas1 bitme aşamasında. Seri üretimde aynı tipteki bir teknenin değişik boylarını yapabilirsiniz ama farklısınıfta 3-4 ti.p tekne yapmak çok zor. Bumm için amac1mız ürün gamını fazla büyütmeden 45-50 feet yelkenli ve Neva 35 modellerini Neva Yachts markası ile piyasaya çıkarmak. Biz şu anda çok farklı tipteki tekneleri aynı anda yapıyoruz. Türkiye'nin seri üretimde performansını nasıl değerlendiriyorsunuz? Standart Türk kafa yapısı ile "para gelsin, gelen paranın tümü benim kanmdır, ben işi bir şekilde bitiririm" mantığı ile başarılı olmak mümkün değil. Türkiye marka tekne yapmadığı sürece ezilmeye mahküm. Türkiye'de firmaların güçlü finans yapısı olmadığı ve kazandıklarını ela yattNeva Yachts tercihleri Makinalar Yanmar Ahşap malzeme Red Cedar rıma dönüştürmediği için marka olma yolunda ilerleyemiyorlar. Hollancla'ya ihraç ettiğimiz 15 metre yelkenli teknelerin clireğini, salmasını tek bir kişi monte etti. Bizde bu işi 5 kişi birden yap1yor. Yurtdışı atölyelerde liftten, gezer vinçlere kadar tüm donanımlar mevcut. Bizim atölyelerimizde yeterli altyapı yok, tabii yeterince kazanamadığınız için yatırım yapmakta çok zor oluyor. Türkiye'cle tekne yapım fiyatları oldukça düşük. Müşteri yapılan işteki kaliteye göre değil, fiyata göre yapımcı seçiyor. Bizim verdiğimizin fiyatm yarısma, müşteri tekne yaptırıyor. Ama kullamlan malzeme ve ekipman çok farklı. Başta bu anlaşılmıyor, tekne 3 yaşına geldiği zaman kullanılan malzeme kendini gösteriyor. Ucuz teknelerin tamirat ve tadilat tutarları, kaliteli ama biraz pahalt gibi görünen tekneleri fiyatlarını bile aşıyor. Eğitimli elaman sıkıntınız var mı, bu soruna nasıl çözümlüyorsunuz? - 1 Kompozit malzeme Metyx/SP Composite/Neva Maline Eğitimli elaman sıkıntımız elbette var. Elemanı eğitiyorsunuz başka bir firma 50 lira fazla verdiğinde elaman oraya gidiyor. Bu firmada hiç emek vermeden yetişmiş eleman sahibi oluyor. Yapımcılara eleman konusunda birbirlerine danışmalı. Elamanı eski çalıştığı firmasının nzası olmadan işe almamalı. Ben elaman alacağım zaman mutlaka eski firmasına, "bu elemanın bende çalışmasının sakıncası var mı" diye sorarım. Elemanlarımız genellikle Nuh Sanayi veya Ayvansaray'cla yetişmiş ustalar. Okullu eleman Seyir elektroniği Raymarine/Simrad Hatch ve lumbuzlar lewmar, Bofor Boya Awlgrip,lnternational Reçine Cam Elyaf Su yapıcı Spectra 1 Klima sistemi Marinair Dümen Ultraneks Irgat Lewmar ' 30 • Boat Buildeı' Türkiye OCAK• ŞUBA'l"08 / SAYI07 ile çalıştım, ama devamını getiremedim. Okulda kitap üstünde bu işi öğrenmekle, yapmak çok farklı şeyler. Elbette aynı dili konuşacağımız okullu eleman ile çalışmak isterim. Ama okulların çoğu kapandt, eğitime devam edenlerde, uygulamalı dersler, yok denecek kadar az. l 980'1ere kadar sanat okullarında zorunlu uygulama dersleri vardı, okullar atölye gibi çalışıyordu. Endüstri Meslek Liseleri atölye gibi piyasaya iş yapıyordu.Arkadaşımız Hüseyin Çoban'ın Kurucaşile'cle açtığı okulda okuyan öğrencilerin , fuarlara gelmelerine bile güvenlik kaygısı ile izin verilmediğini biliyorum. Ülkemizde bu zihniyetle bir yere varılıp, eğitimli ara eleman sorununun düzeleceğine ihtimal vermiyorum. Finans kuruluşlarından denizciliğe özel kredi desteği alabiliyor musunuz? Hollanda'da yapımcıyı destekleyen çok ciddi kredi ve destekler var. Bunun şartı tüm donanımların Hollanda malt olarak kullanılması. lngiltere'de ele önemli teşvikler var. Bizde ise özellikle ithalat rejimi yüzünden çok büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Seri üretimde müşterinin verdiği yüzde 20 avans ile tekneyi bitirmek mümkün değil. Belirli koşullara bağlı finans desteği alındığında bile finansmanın büyük bölümünü yapımcının sağlaması gerekiyor. Yüzde 5 kar için, yüzde 1,5 faiz ile kredi aldığınızda baştan zarar etmiş oluyorsunuz. Finansmammız ağırlıklı olarak öz kaynağa dayanıyor. Yüksek faizli krediler ile yatının yapmak ve işi sürdürmek bence mümkün görünmüyor.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=