YAN SANAYİ Per-Mak pervanede çeyrek asır Pervane yapımında tecrübe ve el emeğine dayalı ustalık vazgeçilmez bir öneme sahip. Per-Mak çeyrek asrı aşan tecrübesi ile piyasada hendine iyi bir yer edinmiş.Firma balıkçı ve gezi teknelerinden, lüks yatlara kadar değişik kesimlerden müşterilere hizmet veriyor. Pervaneler teknelerde hareketi sağlayan en önemli araç durumunda. Bu nedenle tekneye uygun doğru pervane seçimi ve yapum performans açısından son derece önemli.Türkiye'de pervaneler genellikle orta ve küçük boy işletmeler tarafından imal ediyor.. Per-Mak'ın sahibi Kemal Yıldırım çekirdekten yetişmiş usta bir pervaneci. Yıldırım 1970 yıllarda ilkokula devam ederken o zaman "kalafat yeri" olarak bilenen Karaköy'de torna tezgahlarında abisi ile birlikte çalışıyormuş. 1985 yılında balıkhanenin lstanbul Karaköy'den kaldırılması ile birlikte pervane dökümü yapan ve onları işleyen torna atölyeleri de bölgeden taşınmışlar ve ağırlıklı olarak Dudullu lMES'e gitmişler. Yıldırım abisinden ayrılarak işlerini oğlu Kerem ile birlikte bugüne kadar sürdürmüş. Dökümcülerin Karaköy'den taşınması ile o zamana kadar sadece pervanelerin tesviyesini yapmaktan ibaret olan çalışma şekli de değişmiş. Dökümcülerin tekneye uygun pervane yapma işi tornacılık yapan atölyelere geçince, tornacılar pervane işini öğrenmeye başlamışlar. Tekne sahiplerine pervanelerin uyumlu çalışacağına dair garanti veren, değişik makinalara göre pervane modelleri yapmaya başlayan PerMak, ayrıca şaft yatak takımları, dümen sistemleri, romot, glen takımları, kaplin, mekanik kol, spiral kavrama ve pompa çeşitlerine kadar olan ürün ve hizmetlerini zaman içinde artırmış. Pervanene seçimi Öncelikle teknesine pervane yaptıracak kişiler pervane yapımcılarına doğru ve yeterli bilgileri vermek durumunda. Beygir gücü, makina devri şanzıman redüksiyon oranı, makine sayısı, tekne boyu, su hattı boyu ve tekne ağırlığı verileri özel pervane hesaplama programına giriliyor. PerMak pervane tasarımı için Fransız yazılımı program kullanıyor. Programa girilen veriler doğrultusunda pervane boyutları, kanat boyu, piç verileri otomatik olarak hesaplanıyor.Uygun olmayan pervane ölçüleri için program kavitasyon (çürük su) uyarısında bulunuyor.Uygun ölçülerdeki pervanelerde kanat boyu ve piç ölçüleıine bağlı olarak asgari hızı, mil cinsinden belirleniyor. Programda teknenin hızına en çok etki eden faktör olarak teknenin ağırlığı öne çıkıyor. Aynı boy tekne 16 ton 42 • Boaı, Bııildeı· 'l'iiı·kiJ'C ocAK • şuBı\'1"08 ısı,vı 01 ağırlığında minimum 18.7 mil hıza sahipken teknenin bir ton hafif olması durumunda hız 19.1 mile çıkıyor. Döküm, tesviye ve balans Hesaplanan pervane ölçüleri standart ölçülere uygun olduğunda pervane ve glenler stoklardan temin ediliyor. Standart dışı ölçülerdeki pervaneler dökümcüde kalıp hazırlanarak imal ediliyor. Dökümcüler belirlenen çap ve piç ölçülerine uygun olarak pervane kalıbı hazırlayıp, pervane dökümünü gerçekleştiriyor. Pervanedeki metal karışımlar pervane büyüklüklerine göre ve istenilen pervane performansına bağlı olarak farklılıklar gösteriyor. Pervanelerin klaslı olarak üretilmesi durumunda klas kurumunun belirlediği pervane alaşım ölçütleri kullanılıyor. Dökümün KOSGEB tarafından malzeme analizi yapılıyor. 100, Kıyı Emniyet gibi kurumlar pervanelerinde Türk Loydu klası arıyor. Klaslama işlemi pervanede kaliteyi güvence altına alıyor, ancak eklenen klas ücreti pervane fiyatlarını bir miktar yükseltiyor. Dökümü yapılan pervane klaslı ise döküm sonrasında klas kuruluşu malzeme açısından pervaneyi in-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=