Denizcilik Meslek Yüksek Okulu Yat İşletme ve Yönetimi Programı Türkiye’nin gelişmekte olan yatçılık ve marinacılık faaliyetlerinde görev alacak, büyük kapasiteli yatlarda Kaptanlık yapabilecek, denizcilik alanında brokerlik, denizcilik sigortacılığı, insan kaynakları, liman ve marina yönetimi ve benzeri alanlardaki görevlerde de çalışabilecek öğrenciler yetiştiriyoruz. Ayrıca 2 yıllıktan 4 yıllık lisans programına geçiş imkanı sunuyoruz. İstasyon Mah. Hacıoğlu Sok. No:3 34940 Tuzla/İSTANBUL TEL: +90 216 581 0050 FAKS: +90 216 581 0051 Piri Reis Üniversitesi Deniz Ticaret Odası’nın desteklediği bir vakıf üniversitesidir. www.pirireis.edu.tr GELECEĞİN DENİZCİLERİ PİRİ REİS ÜNİVERSİTESİ’NDE YILLIK PROGRAM 2
İÇİNDEKİLER 4HABER ÇEVİRİ MARKET 26 36 Ortak Sistemler - Montaj Hataları Seajet Türkiye ÜRÜN 35 • Nautix Boya • Polisan Wood & Wood Serisi MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 2 14DOSYA Kurucaşile Tekne Yapımcıları 10GÜNCEL Gemi ve Yat Tasarımına İki Yüz Bin Dolar Devlet Desteği Geldi 12HABER & RÖPORTAJ CMC Marine Ürünleri, BTS Marin ile Türkiye’de MARİNA 34 Viaport Marina Tuzla’ya Demir Attı
3 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 İş Dünyası Yayıncılık Ltd. Şti. Adına Sahibi İsmail Ceyhan ismailceyhan@b2bmedya.com Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İsmail Ceyhan ismailceyhan@b2bmedya.com Yazı İşleri Müdürü Uğur Doğan ugurdogan@b2bmedya.com Reklam Müdürü Emine Erol emineerol@b2bmedya.com Grafik Ömer Duman omerduman@b2bmedya.com Abone Reyhan Toydemir abone@b2bmedya.com Baskı ve Cilt Altan Basım Ltd. Yüzyıl Matbaacılar Sitesi Bağcılar Tel: 0212 629 0374 Yapım Yayınlayan İş Dünyası Yayıncılık Ltd. Şti. Yönetim Yeri Barbaros Mah. Uğur Sokak No: 2/2 34662 Üsküdar / İSTANBUL Tel: 0216 651 78 78 Faks: 0216 651 78 98 www.boatbuilderturkey.com www.b2bmedya.com info@b2bmedya.com Fiyatı: 10 TL. © 2015 İş Dünyası Yayıncılık Ltd. Şti. ISSN: 1307-3192 2 ayda bir yayımlanır. Tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu’na göre yerel süreli yayındır. MAYIS / HAZİRAN 2015 YIL 9 • SAYI 50 EDİTÖR İSMAİL CEYHAN ismailceyhan@b2bmedya.com Kurucaşile Tekneler n sağlamlığı ve şç l k kal tes yle tanınan Kurucaş le tekne üret c ler , Osmanlı’dan günümüze uzanan geleneksel b r sanatın uygulayıcıları. Ahşap tekne yapımcılığında varlığını babadan oğula, usta-çırak eğ t m şekl nde günümüze kadar sürdüren Kurucaş le tekne üret c ler , derg m z n bu sayısının dosya konusunu oluşturuyor. Mayıs ayında gerçekleşt rd ğ m z Kurucaş le gez s yle, bölgede tekne üret m yapan b rçok k ş yle görüşme fırsatı bulduk. En çok d kkat m z çeken şey, bölgedek h çb r üret c - n n s par ş sıkıntısı çekmemes oldu. Görüşme mkanı bulduğumuz tüm üret c ler, aynı anda ortalama 5-6 teknen n yapımını sürdürüyordu. Ancak sohbet lerled kçe hemen hemen heps n n öneml b r sorundan muzdar p olduğunu gördük. Den zc - l k Müsteşarlığı’nın bel rled ğ standartları karşılayamayan atölyelerde üret len tekneler ç n kayıt sıkıntısı, bölgedek üret c ler n en büyük derd . Bölge üret c ler n n b r d ğer sıkıntısı da eleman eks kl ğ . Babadan oğula geçerek günümüze kadar gelen f rmalar, yen nesl n tekne yapımına lg s n n azalması ya da İstanbul g b büyük şeh rlere göç etmes neden yle, aşağıdan gelecek yen elemanlar le desteklenem yor. Kurucaş le’de 1997 yılında eğ t me başlayan Ahşap Yat Yapımı Anadolu Meslek L ses , az da olsa bu soruna çözüm olsa da Kurucaş le ahşap yat yapımcılarının devamını sağlayacak asıl hamle, üret c ler n daha modern üret m tes sler ne kavuşmasını sağlayacak altyapı ve üstyapı yatırımlarının yapılması olarak görülüyor. Bu noktada se yatırım yapmaya gücü olmayan üret c ler devlet desteğ bekl yor. Kurucaş le le lg l zlen mler m z ve bölgedek tekne üret c ler yle yaptığımız röportajları dosya sayfalarımızda okuyab l rs n z… *** Derg m z n bu sayısını hazırlarken, Türk den zc l k cam asını der nden yaralayan b r kayıp haber aldık. Teknes yle dünya turu yapan lk Türk olan Sadun Boro, hayata veda ett . Hayatının son günler nde b le den zden kopamayan ve teknes nde olmak steyen bu büyük Türk den zc s ne tanrıdan rahmet; a les , yakınları ve tüm den zc l k cam asına başsağlığı d ler z…
4 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 SADUN BORO’YU KAYBETTİK Teknes yle dünya turu yapan lk Türk olan 87 yaşındak Sadun Boro, mesanes ndek kanser bulgusu neden yle 3 gün tedav gördüğü Özel Ahu Hastanes ’nde 5 Haz ran’da yaşamını y t rd . Boro, 8 Haz ran Pazartes günü k nd namazına müteak p Gökova Karacasöğüt’te toprağa ver ld . Mesanes ndek kanser bulgusuna rastlanınca önce Marmar s’te ardından İstanbul’dak Amer kan Hastanes ’nde tedav gören ve “Ben Gökova’ya tekneme götürün orada kalmak st yorum” taleb üzer ne yaklaşık k hafta önce özel b r hel kopterle Muğla’ya get r len ünlü Türk den zc Sadun Boro, geçen 3 Haz ran’da an den fenalaştı. Kızı Den z Boro ve den zc ler n yardımıyla çağrılan ambulansla Marmar s Özel Ahu Hastanes ’ne kaldırılan Boro, yoğun bakım ün tes nde tedav ye alındı. Yoğun bakım ün tes nde üç gün tedav gören Boro, 5 Haz ran’da yaşamını y t rd . Boro’nun ölüm haber , yakınlarını, sevenler n ve den zc ler yasa boğdu. Sadun Boro’nun Hayatı İstanbul’da 1928 yılında doğan Sadun Boro’nun çocukluk ve gençl k yılları Caddebostan ve Marmara kıyılarında geçt . Den zc l k hayatına önce sandalla başladı; l seye geçt ğ yıllarda lk yelkenl teknes ne sah p oldu. 1952’de L ng adlı 11 metrel k b r yelkenl yle İng ltere’den Karay p Adaları’na kadar uzanan lk açıkden z, Atlant k aşırı yolculuğunu b r İng l z le b rl kte gerçekleşt rd . En büyük hayal n 1965’te Alman asıllı eş Oda Boro le b rl kte gerçekleşt rd . Üç yıl süren dünya turu anıları, daha sonra “Pupa Yelken” adlı k tapta toplandı. Boro a les 1977-1979 arasında, o zaman 8 yaşında olan kızları Den z’le beraber Karay p Adaları’nı, Amer ka’nın doğu sah ller n gezd . 1980’den ber Bodrum’da yaşayan Sadun Boro; özell kle Gökova, Göcek g b güney Ege koylarının korunması ç n çaba harcadı. Sadun Boro, 46 yıl boyunca b nd ğ ve yaklaşık 150 b n den z m l yaptığı “Kısmet m” adlı teknes n İstanbul’dak Rahm Koç Müzes ’ne bağışladı. Ardından “Sonbahar” s ml katamaran t p tekney satın aldı. Sadun Boro, “Kısmet m” teknes n n yelkenler n , Çukurova’da çalıştığı b r tekst l fabr kasında b nb r emekle yapmıştı. HABER TEMİZ DENİZ SÜPÜRGESİ SEFERE ÇIKTI Den zTem z Derneğ / TURMEPA’nın Ağaoğlu Ş rketler Grubu desteğ le hayata geç rd ğ Tem z Den z Süpürges lk sefer ne çıktı. Tem z Den z Süpürges ’n n lk sefer ç n düzenlenen törene Ağaoğlu Ş rketler Grubu Yönet m Kurulu Başkanı Al Ağaoğlu, Den zTem z Derneğ /TURMEPA Yönet m Kurulu Başkanı Tezcan M. Yaramancı ve Den zTem z Derneğ / TURMEPA Kurucu ve Onursal Başkanı Rahm Koç katıldı. Türk ye, den z süpürges yle lk kez 1997 yılında Den zTem z Derneğ / TURMEPA sayes nde tanıştı. TURMEPA den z süpürges , yıllarca İstanbul Boğazı’nda atık toplayarak k rl l kle mücadelede özell kle yerel yönet mlere örnek oldu. 1999 deprem nde İzm t Körfez ’n tem zlemekte öneml rol oynayan süpürge, 2006 yılına kadar Boğaz’ı tem zlemeye devam ett ve sonrasında Samsun Beled yes ’ne h be ed ld . Şu anda derneğ n 4 ayrı körfezde çalışan katı ve sıvı atık toplama tekneler sayes nde m lyonlarca l tre sıvı ve b nlerce ton katı atığın den ze karışması önlen yor.
6 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 DÜNYA SÜPERYAT ÖDÜLLERİ AMSTERDAM’DA SAHİPLERİNİ BULDU HABER World Superyacht Awards (Dünya Süperyat Ödüller ) 2015, 9 Mayıs Cumartes günü Amsterdam’da düzenlenen gala geces yle kazananlara ver ld . World Superyacht Awards kapsamında ödüllend r lerek başarıları tesc llenen projeler arasında Tansu Yachts’ın ürett ğ 37,9 metrel k So’Mar da vardı. Dünya Süperyat Ödüller 2015’te, Yılın Motoryatı Ödülü’nü Per n Nav Group tarafından üret len “Grace E” kazanırken; Yılın Yelkenl Yatı Ödülü, Balt c Yachts üret m “W nW n” n oldu. World Superyacht Awards’da ödül kazanan d ğer projeler se şunlar oldu: 1300-2999 Groston arası, 75 metre üzer motoryat ödülü: “K smet” 1300-2999 Groston arası, 75 metre altı motoryat ödülü: “Grace E” 500-1299 Groston motoryat ödülü: “MySky” 500 Groston altı ve 44 metreden uzun motoryat ödülü: “Elena” 500 groston altı ve 30-43,99 metre arası motoryat ödülü: “On ka” Yarı-deplasman veya plan ng gövdel , k kat güvertel motoryat ödülü (38 metre üzer ): “Como” Yarı-deplasman veya plan ng, k kat güvertel motoryat ödülü (3037,99 metre arası): “Nono” Yarı-deplasman gövdel veya plan ng üç kat güvertel motoryat ödülü (40 metre üzer ): “Polar s” Yarı-deplasman veya plan ng, üç kat güvertel motoryat ödülü (3040 metre aralığında): “So’Mar” 45 metre üzer yelkenl yat ödülü: “W sp” 30-44,99 metre aralığında, yelkenl yat ödülü: “W nW n” Yılın ref t ödülü: “Amore M o 2 ve Alumer c a” Yen den yapılan motoryat ödülü: “Ancall a” Kal te ve değer ödülü: “Farfalla” Yılın Motoryatı: Perini Navi Group yapımı Grace E Yılın Yelkenli Yatı: Baltic Yachts yapımı WinWin Yarı-deplasman veya planing, üç kat güverteli motoryat ödülü (30-40 metre aralığında): Tansu Yat yapımı So’Mar
• Sessiz • Küçük boyut • Düşük vibrasyon • Kaliteli sağlam tasarım • Opsiyonel kumanda paneli • Bol yedek parça ve geniş servis ağı • Düşük egsoz emisyonu Kubota Motor Türkiye Distribütörü Altınboğa Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş. Litros Hastane Yolu, Demirciler Çarşısı, 1. Baltaş Sanayi Sitesi No: 10/37 34020 Maltepe - Topkapı - İstanbul / Türkiye Tel : +90 212 612 2500 Fax : +90 212 501 34 65 www.altinboga.com altinboga@altinboga.com
8 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 SARP YAT, ULUSLARARASI A’ DESİGN ALTIN ÖDÜLÜ’NÜ KAZANDI HABER Dünyanın en prest jl ve gen ş kapsamlı tasarım yarışması olarak kabul ed len Uluslararası A’ Des gn Ödüller ve Yarışması’nda Sarp Yat, “Altın Madalya” le ödüllend r ld . 83 farklı ülkeden ş rketler n katıldığı yarışmada “Yat Tasarımı” ve “Yat İç Mekan” kategor ler nde ödüle layık görülen Sarp Yat, Türk ye’den ödül almayı başaran tek yat tersanes olmayı da başardı. İtalya Como’da düzenlenen ödül tören ne Sarp Yat adına Sarp Yat Genel Müdürü Ünal Şakar ve Sarp Yat Tersane Müdürü Emre Şandan katıldı. Ödül tören nde Sarp Yat’ı olduğu kadar Türk ye’y de tems l etmen n gururunu yaşadıklarını bel rten Ünal Şakar, “Sarp Yat olarak, arkasında Kanatlı A les ’n n olduğu, megayatlar tasarlayan ve üreten b r ş rket z. Kuruluşumuzdan, günümüze attığımız her adım ve aldığımız her kararda bu sorumluluk ve b l nçle hareket ett k, bu yolda lerlerken arkadaşlarımın emekler n n bu kadar prest jl b r ödüle layık görülmes b z çok mutlu ett . Artık Türk ye’dek yat tersaneler sadece kal tel lüks yat üret mler yle değ l, tasarımlarıyla da dünya çapında uluslararası ödüller alıyor ve ülkem z tems l ed yorlar” d ye konuştu. A’ Des gn’ın kend alanında dünyanın en prest jl ödülü olduğunu d le get ren Ünal Şakar, “Bu ödülü ancak üstün tasarım, teknoloj ve yaratıcılığa sah p projeler alab l yor. A’ Des gn’den ödül almak demek tasarım ve yen - l kte mükemmel yet sembolünü almak anlamına gel yor. Ödül alanların; başarılı akadem syen, basın mensubu, tasarım profesyoneller ve tecrübel g r ş mc lerden oluşan uluslararası jür üyeler tarafından tüm detaylar göz önüne alınarak d kkatl ce değerlend r lm ş olması b z m ç n çok büyük anlam fade ed yor” ded . VALERIE, PALMARINA BODRUM’DA Dünyanın en büyük ve lüks 100 yatı arasında göster len, Ukrayna bayraklı 85.1 metre uzunluğunda 2011 yapımı mega yatı “Valer e” Palmar na Bodrum’a bağlandı. İç tasarımı Reymond Langton tarafından gerçekleşt r len, yüzme havuzu, 6 adet ultra lüks kamarası ve kapsamlı b r SPA merkez bulunan megayat b r süre daha Palmar na Bodrum’da bağlı kalacak. 620 tekne den z bağlama kapas tes n n yanı sıra yüksek kapas tel karapark alanıyla Palmar na Bodrum; mar na şletmes ve den zc l k alanındak tüm mevzuatlara t t zl kle uymayı lke ed nerek, m saf r ett ğ tekneler n mar nayı z yaretler önces , sırası ve sonrasında kend ler ve tekneler n güvende h ssetmeler , sunulan konfor ve kal te standartlarının en üst düzeyde tutulması ç n her detayı etra ıca planlamasıyla tanınıyor. Palmar na Bodrum’un, uluslararası g r - ş mler sonucu, ülkem z den zler ne olan megayat traf ğ n arttırmaya yönel k çalışmaları ve ülken n Tur zm sektörüne katkıları, aynı zamanda bölgen n yerel ekonom s n n canlanmasına da destek oluyor.
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 9 GEMİ MÜHENDİSLİĞİ ZİRVESİ 3. KEZ DÜZENLENDİ Yıldız Tekn k Ün vers tes Den zc l k Kulübü’nün organ ze ett ğ Gem Mühend sl ğ Z rves , bu yıl 3. kez 7-8 N san tar hler nde düzenlend . Geçm şten günümüze sektörün tüm ayrıntılarının, gel şmeler n n, projeler n n konuşulduğu; öğrenc ler n ve davetl ler n özel sorularının yanıtlandığı z rveye sektörün öneml s mler katıldı. Sektördek öncü f rmalar; sektörün son durumu, yapılan öneml şler ve d ğer konularda öğrenc ler aydınlattı. Z rvede konuşan Gem Mühend sler Odası Genel Sekreter Davut Kul, gem nşa sanay hakkında öneml b lg ler ver p tecrübeler n paylaştı. “Gem Endüstr s nde Dün, Bugün ve Yarın” panel nde söz alan Davut Kul, “B r gem nşaacı şs z kalmaz. Elektr k donanımını b l yor, nşaayı b l yor, mak ney b l yor, planlamayı b l yor, tasarımı b l yor, sonuç olarak bu kadar vası a kend ne uygun b r alanda çalışab l r” sözler yle öğrenc ler n d kkat n çekerken, sektörün çalışkan, öğrenmeye açık k ş lere ht yacı olduğunu bel rtt . Z rvede, Kıyı Yapıları ve Tersaneler Genel Müdür Yardımcısı Ömer Coşkun da Türk ye’dek yen nşa faal yetler hakkında b lg ler vererek öğrenc ler n sorularını yanıtladı. Sulzer Motor Fabr kası kurucusu Al Can se Pend k Tersanes ’nden, yaptıkları lk gem den, Sulzer Motor Far kası’ndan ve gem sanay s n n dününden-bugününden söz ett . Gem İnşaa Sanay c ler B rl ğ Genel Sekreter Yardımcısı Ercan Özokutucu, sektör ve sektörün nasıl kalkındırılması gerekt ğ hakkında konuşurken; Gem İnşaatı ve Den zc l k Fakültes Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Dursun Alkan da gem nşa sanay n n, dünü-bugün ve yarını hakkında konuşarak öğrenc ler n sorularına yanıt verd . Sunr se Yatch’tan Ahmet Ünver, S rena Mar ne’den Ensar Çabuk ve Soyaslan Yatch’tan Turhan Soyaslan, f rmaları hakkında b lg ver p yaptıkları projelerden bahsederken; Artı D zayn’dan Serdar Yaraş, Delta D zayn’dan D r m Şener ve Seft D zayn’dan Ferd Ç çek, gem tasarımı konusunda öğrenc ler b lg lend rd . Mesh Mühend sl k’ten Levent Kaydıhan, Anova Mühend sl k’ten Mustafa Gel şl , M lper Pervane Teknoloj ler ’nden se Mustafa Alvar, f rmaları ve yaptıkları çalışmaları anlattı. İMEAK Den z T caret Odası’ndan Tansel T mur da yen nşa faal yetler hakkında b lg vererek öğrenc ler n sorularını yanıtladı. Z rven n kapanış konuşmasını yapan Gem İnşaatı ve Den zc l k Fakültes Dekanı Prof. Dr. Bahr Şah n, bu t p etk nl kler n hem öğrenc ler hem de sektör ç n öneml olduğunu bel rtt . D-MARİN DİDİM’DE, SÜPERYAT PERSONEL EĞİTİMİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ D-Mar n Mar nalar Grubu bünyes nde yer alan D-Mar n D d m’de, Profess onal Yacht ng Assoc at on (PYA) şb rl ğ yle gerçekleşt r len lk süperyat personel eğ t m tamamlandı. 9 katılımcının sert f ka aldığı, D-Mar n Tra- n ng kapsamında ver len bu eğ t mde dersler, uluslararası akred tasyona sah p PYA eğ tmenler tarafından ver ld . Bu eğ t m le b rl kte D-Mar n D d m PYA eğ t mler n vereb - len Doğu Akden z Çanağı’ndak lk ve tek eğ t m merkez ünvanını kazandı. D-Mar n Tra n ng kapsamında düzenlenen faydalı ve sürekl eğ t mler le mar nalarda sadece tekne bağlama h zmetler n n ver lmes n n yanı sıra den zc ler n b lg sev - yeler n n arttırılması da hedeflen yor. İş ne değer katmak steyen süper yat personeller D-Mar n D d m ve Profess onal Yacht ng Assoc at on şb rl ğ le düzenlenen PYA eğ t m nde b r araya gelerek, uluslararası standartlarda aldıkları eğ t mle kar yerler ç n büyük b r adım atmış oldu. Sah p oldukları bu sert f kalarla den zc ler, süper yat ek pler ne seç lme konusunda daha avantajlı olurken, süper yat sah pler n n ya da kaptanlarının aradığı h zmet kr terler ne uygun eğ t m alarak, den zc l k b lg ler n de pek şt rme mkanına sah p oluyor.
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 11 süres nce desteklen r.” den lerek, gem ve yat tasarımına devlet desteğ sağlanmasıyla lg l öneml b r adım atılmış oldu. Müracatlar Ekonom Bakanlığına Yapılacak GMO’nun üyeler n n başvurularını hızlandırmak ve yol göstermek adına yaptığı araştırma sonucunda, Tasarım Desteğ Hakkında Tebl ğ’ n uygulamasının Ekonom Bakanlığı’nın lg l b r m olan İhracat Genel Müdürlüğü (Tel: 0312 212 88 58 Faks: 0312 212 88 81) aracılığıyla yapılacağı ve söz konusu desteğ n uygulamasıyla lg l her türlü b lg n n Ekonom Bakanlığı’nın 444 43 63 numaralı danışma hattından b lg alınab leceğ b lg s ne ulaşıldı. GMO’nun üyeler ne ve gem /yat nşa sektörüne yönel k b lg lend rmeler nde, başvuru yapılmadan önce, Tasarım Desteğ Hakkında Tebl ğ (Tebl ğ No: 2008/2) le Bu Tebl ğ’de Değ ş kl k Yapılmasına Da r Tebl ğ (Tebl ğ No: 2015/1) ve Tasarım Desteğ Hakkında Tebl ğ n (2008/2) Uygulama Usul ve Esaslarına A t Genelge’n n d kkatle ncelenmes gerekt ğ bel rt ld . Tasarım Desteğ Hakkında Tebl ğ’ n 6/A ve 6/B maddeler le lg l get r - len desteklerle lg l olarak da Ekonom Bakanlığı’nca lave b r Uygulama Usul ve Esaslarına A t Genelge çıkarılab leceğ tahm n ed l yor. GMO, B lg lend rme Sem nerler Düzenleyecek GMO tarafından, Tasarım Desteğ Hakkında Tebl ğ’ n uygulamasına l şk n olarak gem ve yat nşa sektöründe farkındalığı arttırmak ve destek uygulamasından maks mum faydanın elde ed lmes n sağlamak adına lerleyen günlerde Ekonom Bakanlığı’ndan lg l uzmanların ve yetk - l ler n de katılacağı toplantılar ve b lg lend rme sem nerler düzenleneceğ bel rt ld . töründe faal yet gösteren ş rketler n Türk ye’de yerleş k ş rketlerden alacakları tasarım h zmet ne l şk n g derler yıllık en fazla 200.000 ABD Dolarına kadar yüzde 50 oranında 5 yıl süres nce desteklen r.” “Gem ve Yat Tasarımı” da Destek Kapsamına Alındı 2008 yılında yayımlanan Tasarım Desteğ Hakkında Tebl ğ’de “gem ve yat tasarımı” le lg l herhang b r destek maddes bulunmuyordu. Yapılan değ ş kl kle “Gem ve yat sektöründe faal yet gösteren ş rketler n Türk ye’de yerleş k ş rketlerden alacakları tasarım h zmet ne l şk n g derler yıllık en fazla 200.000 ABD dolarına kadar yüzde 50 oranında 5 yıl süres nce desteklen r.” den lerek, gem ve yat tasarımı le lg l de destek get r lm ş oldu. Gem Mühend sler Odası (GMO) Öncülük Ett Gem Mühend sler Odası (GMO)’nın geçt ğ m z yıl gerçekleşt rd ğ Gem İnşa Sanay Stratej Çalıştayları’nda gem ve yat tasarımının teşv k ed lmes gerekt ğ vurgulanmış ve GMO tarafından yayımlanan Kasım 2014 Endaze bülten nde de gündeme get r lm şt . GMO’nun özell kle Ulaştırma Den zc l k ve Haberleşme esk Bakanı Lütf Elvan le yaptığı görüşmeler net ces nde “yerl gem ve yat tasarımının teşv k ” konularında gel şme sağlanması konusunda görüş b rl ğ ne varılmıştı. 04 Haz ran 2015 tar hl Resm Gazete’de yayımlanan Tasarım Desteğ Hakkında Tebl ğ (Tebl ğ No: 2008/2)’de Değ ş kl k Yapılmasına Da r Tebl ğ n (Tebl ğ No: 2015/1) 6/B. maddes le “Gem ve yat sektöründe faal yet gösteren ş rketler n Türk ye’de yerleş k ş rketlerden alacakları tasarım h zmet ne l şk n g derler yıllık en fazla 200.000 ABD Dolarına kadar yüzde 50 oranında 5 yıl
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 12 CMC Marine Ürünleri, BTS Marin ile Türkiye’de bes bulunuyor. Ş rket n tekn k yaklaşımı ve detaylı tasarım anlayışı, ürün yelpazes n n; yen l kç , esnek, güven l r ve yüksek performanslı olmasını sağlıyor. CMC Mar ne, 2011’de METS Amsterdam’da DAME ödülünü kazanan, dünyanın h drol k sürücüler yer ne elektr kl sürücü kullanan tek f n stab l zer olan “Stab l s Electra”nın da ç nde bulunduğu yen l kç s stem ve ürünler tasarlıyor ve üret yor. 2014 yılında kurulan BTS Mar n se Türk ye’n n önde gelen yat tersaneler nde başarıyla tamamlanarak tesl m ed len projelerde yönet c l k yapmış, malatı yapılan tasarımları da bulunan Tayfun Türk tarafından yönet len b r ş rket. BTS Mar n, CMC Mar ne le yaptığı satış ve serv s sözleşmes yle, f rmanın Türk ye tems lc - l ğ n üstlenm ş durumda. Merkez , İstanbul Tuzla’da bulunan BTS Mar n, CMC Mar ne’ n Türk ye’dek t car planlarının gel şt r lmes nde; tersanelere satın alma sürec nden satış sonrasına kadar, s stemler n bel rlenmes ve gerekl h zmetler n ver lmes konusunda b r nc derecede yetk l olarak h zmet ver yor. CMC Mar ne’ n h drol k f n stab l zer ve manevra pervanes üret m yle faal yete başladığını söyleyen BTS Mar n F rma Sah b Tayfun Türk, BTS Mar n’ n kuruluş sürec n şöyle anlatıyor: “2006-2007 yıllaP sa / İtalya’da bulunan CMC Mar ne, 16 metre üzer yatlar ve yolcu gem - ler ç n f n stab l zerler ve manevra s stemler üreten yen nes l b r sanay kuruluşu. 2005 yılında kurulmuş ş rket n ortaklarının sektörde 20 yılı aşkın tecrüHABER & RÖPORTAJ Elektrik sürücülü fin stabilizer sistemi “Stabilis Electra” ile alanında devrim yaratan İtalyan fin stabilizer ve manevra pervaneleri üreticisi CMC Marine, 2014 yılında kurulan BTS Marin firmasıyla, Türkiye pazarına da girdi…
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 13 rında elektr kl f n stab l zer f kr n n ortaya çıkması sonrası CMC Mar ne 2008’de lk elektr kl f n stab l zer’ n üreterek tanıtımını yaptı. Ürünün avantajları, lk motoryata montajın tamamlanmasından hemen sonra kullanıcılar arasında hızla yayıldı. Çünkü h drol k f n stab l zer’da nsanların kullanageld ğ yüksek basınçlı yağlar, yağ tankları, bazen şç l k hatasından bazen üret m hatasından patlayıp her yer yağ ç nde bırakma r sk bulunan hortumlar g b b rçok parça kullanılmadan yalpa hareket engelleneb l yordu. Bunun yanı sıra h drol k s stemdek ses ve t treş m n bu s stemde olmaması elektr kl f n stab l zer s stem n açıkça öne çıkartmaktaydı. Tüm bu geçerl nedenler ürünün hızla yayılmasına ve CMC Mar ne’n n de dünya çapında b r f rma olmasına olanak sağladı. CMC Mar ne kurucularıyla tanışmam 2000’l yılların hemen başında gerçekleşt ve 2011 yılında da ürünler n tanıtımı le b rl ktel - ğ m z başladı. 2014 yılında Tansu Yat f rmasınca yapılan 40 metre c varı yatlar ç n CMC Mar ne ürünler n n kullanımı le lg l anlaşma sağlanması ve y ne Bodrum’da Ağanlar Tersanes ’nde 50 metre boyundak ref t projes nde h drol k yer ne elektr kl f n stab l zer kullanılmasıyla CMC Mar ne’n n Türk ye’dek yatırım planları hayata geç r - lerek BTS Mar n ş rket kuruldu.” BTS Mar n’ n tamamen CMC Mar ne ürünler n tanıtmak, pazarlamak ve serv s h zmet n yapmak amacıyla kurulduğunu ve f rmanın CMC Mar ne tarafından sürekl desteklend ğ n bel rten Türk, lerleyen süreçte f rmanın yapısının daha da güçleneceğ n söylüyor. CMC Mar ne’ n ürün portföyünde, 16 metreden 70 metreye kadar her t p tekneye uygun elektr kl f n stab l zer ve manevra pervaneler olduğunu söyleyen Tayfun Türk, “Müşter n n ht - yaçlarını, talepler n ve teknen n özell kler n bel rled kten sonra, portföyümüzdek müşter ye en uygun ürünü öner yoruz. Çok daha farklı b r talep olursa, tekneye özel çözümler yapılması da söz konusu olab - l yor” d yor. BTS Mar n’ n kurulmasında, Türk ye pazarındak CMC Mar ne ürünler ne olan lg n n etken olduğunu hatırlatan Tayfun Türk, “Tansu Yat’ın 2 projes n n tesl m ve Bodrum’dak ref t projes n n tamamlanması sonrasında 2015 Şubat’ındak CNR Avrasya Boatshow’a katıldık ve burada da yoğun lg gördük. Özell kle ref t p yasasından talepler almaya başladık. Fuar sonrası yen den b r koşuşturma dönem ne g rm ş bulunuyoruz” fadeler n kullanıyor. Türk ye’dek yen projeler tak p ett kler n ve malzeme tedar ğ konusunda görüşmeler yaptıklarını anlatan Tayfun Türk, “Hem yat üret c ler hem de yat sah pler ne ürünler m z n avantajlarını detaylı b r şek lde anlatıyoruz. Elektr kl f n stab l zer; yıllarca kullanılmış olan h drol k s stemlerle karşılaştırılsa da, aradak teknoloj farkı, kullanım kolaylıkları, h drol k s stemlere nazaran daha az f n alanıyla yalpanın engellenmes , montaj süres n n azlığı, sess zl k, bakım tutum mal yet n n oldukça düşük olması ve tüm s stem n kurulum mal yetler n n azlığı g b nedenlerle aslında f yat olarak da uygun olmasıyla öne çıkıyor” şekl nde konuşuyor. BTS Marin Firma Sahibi Tayfun Türk
Ahşap tekne yapımı konusunda Türkiye’nin en çok rağbet gören bölgelerinden biri Kurucaşile. Bu küçük kıyı kasabasında yüzyıllardır süren ahşap tekne yapım sanatı, özellikle kullanılan ahşabın ve işçiliğin kalitesi ile öne çıkıyor. Ancak son yıllarda hem bölgenin hem de tekne üretim alanlarının altyapı eksikliğinden kaynaklanan sebeplerle Kurucaşile’deki tekne üreticilerinin sayısı giderek azalıyor. Bölgede faal olan üreticiler, az kişiyle çalışmasına rağmen birçok siparişi yetiştirmeye çalışırken bir yandan da üretim alanlarının Denizcilik Müsteşarlığı’nın belirlediği standartları karşılayamaması nedeniyle ürettikleri tekneleri kayıt ettirememe sıkıntısı yaşıyor… DOSYA / Kurucaş le 14 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 Kurucaşile Tekne
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 15 Yapımcıları Bartın’ın Kurucaş le lçes , ahşap tekne yapımcılığında varlığını usta-çırak eğ t m şekl nde günümüze kadar sürdüren ender kıyı kentler m zden b r . Kurucaş le’de ahşap tekne yapımcılığı büyük oranda ustalığa ve aynı ölçüde de m mar yeteneğe dayanıyor. Babadan oğula geçen, b r açıdan usta-çırak l şk s le bölgede yüzyıllardır süren ahşap tekne yapımcılığı, günümüzde, alanında eğ t m görmüş elemanlarla da desteklen nce yapım tekn kler n n yen lend ğ ve daha kal - tel ürünler elde ed ld ğ görülüyor. Kurucaş le’de son 30 yıla kadar, Osmanlı donanmasının savaş gem - ler nden, yakın sah l yük gem ler ne kadar pek çok gem t p yaratılmış. Kurucaş le ahşap tekne yapımcılığının kend ne özgü kal tes , bu mesleğ n yaşamasında ve bölge hayatına damgasını vurmasında öneml b r neden. Yüzyıllar boyunca yapımcılığın kal tes mesleğ n devamını, mesleğ n devamı se yapım kal tes n artıran kültür alışver ş n sağlamış. Yüzyıllar süren tar h nden sonra bugün, Kurucaş le’de uluslararası ölçülerde ve kal tede ahşap tekne yapımı sürüyor ve dünya den zler ne yelken açab len tekneler yapılıyor. Ancak son yıllarda hem bölgen n hem de tekne üret m alanlarının altyapı eks kl ğ nden kaynaklanan sebeplerle Kurucaş le’dek tekne üret c ler n n sayısı g derek azalıyor. Bölgede faal olan üret c ler, az k ş yle çalışmasına rağmen b rçok s par ş yet şt rmeye çalışırken b r yandan da üret m alanlarının Den z-
16 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 ler n n kalmadığını bel rterek bu konuda da devlet desteğ bekl yor. Şeh r merkez ndek üret c ler se sanay s tes ç n henüz kend ler ne b r yer b le göster lmed ğ nden ş kayetç … ARYA DENİZCİLİK Mehmet Atukeren Daha önce Atukeren Yat adıyla faal yet gösteren Arya Den zc l k, henüz üstyapı yatırımını tamamlamasa da Tekkeönü P r Re s Küçük Sanay S tes ’nde yer alıyor. Mehmet Atukeren, 1987’den bu yana faal yette olan f rmayı oğlu Mesut Atukeren’e devrett ğ n söylüyor. Mehmet Atukeren, 6 c l k Müsteşarlığı’nın bel rled ğ standartları karşılayamaması neden yle ürett kler tekneler kayıt ett rememe sıkıntısı yaşıyor. Babadan oğula geçerek günümüze kadar gelen f rmalar, yen nesl n bu sorunlar yüzünden tekne yapımına lg s n n azalması ya da İstanbul g b büyük şeh rlere göç etmes yle, aşağıdan desteklenem yor. Kurucaş le’de 1997 yılında eğ t me başlayan Ahşap Yat Yapımı Anadolu Meslek L ses , az da olsa bu soruna çözüm olsa da Kurucaş le ahşap yat yapımcılarının devamını sağlayacak asıl hamle, üret c ler n daha modern üret m tes sler ne kavuşmasını sağlayacak altyapı ve üstyapı yatırımlarının yapılması olarak görülüyor. Bu noktada se yatırım yapmaya gücü olmayan üret c ler devlet desteğ bekl yor. Kurucaş le’de tekne üret c ler çoğunlukla şeh r merkez ndek l man bölges ve H sar Köyü le Tekkeönü bölges nde konumlanıyor. H sar Köyü ve Tekkeönü’ndek üret c ler n, Batı Karaden z Kalkınma Ajansı desteğ yle altyapısı tamamlanan Tekkeönü P r Re s Küçük Sanay S tes ’ne taşınmaları planlanıyor. Ancak üret c ler, s ten n altyapısı ç n Batı Karaden z Kalkınma Ajansı’nın verd ğ desteğ n yanı sıra kend ler n n de yatırım yaptığını, dolayısıyla üstyapı ç n yatırım yapacak güç- Mehmet Atukeren ve Mesut Atukeren DOSYA / Kurucaş le
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 17 tane teknen n yapımının sürdüğü tersane le lg l şu b lg ler ver yor: “Arya Den zc l k olarak tamamı ahşap olmak üzere, balıkçı teknes ve yat yapıyoruz. Şu anda yapımı devam eden teknelerden b r tanes yat, d ğerler se balıkçı teknes . Bu tekneler n heps s par ş üzer ne yapılıyor. Bu s par şler n arkası da var. Ancak, tekneler kaydett remed ğ m z ç n müşter ler m z kaybetmeye başladık. Öncel kle el m zdek s par şler tamamlayacağız. Bunun arkasından da yen s par şlere başlamak ç n kayıt sorunumuzun çözülmes n bekl yoruz.” “Tekkeönü P r Re s Küçük Sanay S tes ’nde yer alıyoruz. Bu bölgen n st mlak’ı 15 seney geçt , lk kez bu yıl altyapı yatırımı ç n b r destek geld . Ama b ze sağlanan destek kadar da b z harcama yapmak zorunda kaldık. Ş md b namızı yapmak st yoruz ama bu konuda h çb r destek görem yoruz.” ÇELEBİ YAT Hasan Çeleb Çeleb Yat, 1990 yılından bu yana, H sar Köyü’nde faal yet göster yor. F rmanın çoğunlukla yat ve gez tekneler ve az da olsa balıkçı tekneler yaptığını bel rten Hasan Çeleb , yapımı süren 7 tekneden b r n n balıkçı teknes , ger kalanlarının yat ve gez nt teknes olduğunu söylüyor. Kurucaş le’dek tekne üret c ler n n b rçok sıkıntısı olduğunu fade eden Çeleb , şöyle konuşuyor: “Geçen sene 10. ayda s stem kapattılar ve o tar hten bu yana ürett ğ m z tekneler kayıt ett remed k. Bu haldeyken y ne s par ş alıp ş m ze devam ett k ama şu anda bu kayıt problemler n aşmaya çalışıyoruz. Bu problem aşarsak, şler m z gayet yolunda. Ama gerek bakanlık olsun, gerekse lg l d ğer kurumlar olsun b z mle lg lenm yorlar. Kurucaş le ahşap tekne yapımı konusunda belk de dünyanın en özel yer . Ama yeter nce destek görem yor.” “Burada ahşap olarak genelde kestane ağacı kullanılır. Esk den bu bölgen n ağacını kullanırdık. Ama ş md bu bölgede ağaç kes m yok. B z de Doğu Karaden z’den get - r yoruz ama bu sefer de yol masra arıyla daha pahalıya mal oluyor.” “Kurucaş le’dek tekne üret c ler , s par ş açısından y durumda. Ancak özell kle CE Belges alırken ve tekney kayıt ett r rken sıkıntı yaşıyoruz. Geçt ğ m z aylarda L man Başkanlığı yetk l ler gelerek yapımı süren tekneler m z ç n gerekl b lg ler aldılar, en azından yapımı süren teknelerle lg l geç c b r çözüm üretecekler.” Hisar Köyü Muhtarı Adem Demirel, Hasan Çelebi ve Orhan Çelebi
18 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 Hüsey n Çoban, ünlü “Golden H nd” kalyonu; Mutluluk f lm nde kullanılan B ll D xon tasarımı “An tta”; Bodrum Kupası’nın ve Mav Yolculuğun başarılı tekneler “Nostalg a” ve “Akın’A”; dünya turu yapan “Kayıtsız 3” le yen yelkenl ler “Ars ma” (CsB42) le “Granma” (CsB37)’nın Çoban Den zc l k’ n tezgahından çıkmış en b l nen tekneler olduğunu anlatıyor. DOĞAR AHŞAP TEKNE Ar f Doğar Kurucaş le L man bölges nde yer alan Doğar Ahşap Tekne, 8 metreye kadar balıkçı tekneler ve yatlar yapıyor. Şu an 4 teknen n yapımını sürdüren f rmanın sah b Ar f Doğar, şunları söylüyor: “Ben bu şe 6 yaşında babamın yanında başladım. O zamanlar büyük çekt rme tekneler yaparlardı. Sonra o ş b tt , bugün 8 metreye kadar balıkçı tekneler ve yatlar yapıyorum. Tek başıma çalışıyorum, özell kle eleman konusunda sıkıntı var. Şu anda 4 tane teknen n yapımına devam ed yorum. Teknen n tamamını, hatta mak ne montajına kadar ben yapıyorum. Sadece boyayı ben yapmıyorum. Buradak bütün üret c ler n yaşadığı kayıt sıkıntısını b z de yaşıyoruz. Yapımı süren teknelerle lg l ş md l k b r kolaylık göster lecek. Burası 300 yıllık b r geçm şe ÇOBAN DENİZCİLİK Hüsey n Çoban Yat yapımı ve tasarımı konusunda h zmet vermek üzere 1984 yılında İstanbul’da kurulan Çoban Den zc l k, Tekkeönü skeles ndek yer nde 30 yılda 60 yat üretm ş. Hüsey n Çoban, yen teknoloj lerle sanatkar hassas yet n b rleşt ren f rmanın, “ger - l ml ” sanay kent yer ne, ahşap el şç l ğ ve y ustalık ç n gerekl olan doğal çalışma koşullarının bulunduğu Batı Karaden z’de çalışmalarını sürdürdüğünü söylüyor. Özel yapım teknelerle 13 metre boyunda “CsB 42” model kompoz t projelere devam eden Çoban Den zc l k, Kurucaş le L manı’nda açtığı yen atölyes nde Belç ka’lı b r tur zm f rması ç n 44 metre boyunda 3 d rekl b r yelkenl yatın yapımını da sürdürüyor. DOSYA / Kurucaş le Arif Doğar
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 19 sah p ve tekneler m z, sağlamlığıyla b l - nen tekneler. Dolayısıyla, kayıt sıkıntısı olmazsa b z m s par ş sorunumuz yok.” GÜCÜKLER TEKNE İMALATHANESİ Erkan Gücük Gücükler Tekne İmalathanes , H sar Köyü’nde yer alıyor. Çoğunlukla balıkçı teknes ve zaman zaman da yat yapan f rma, şu anda b r 15 metrel k b r yat, d ğerler balıkçı teknes olmak üzere 5 teknen n yapımına devam ed yor. 35 yıldır bu meslekte yer aldığını ve 27 yıldır kend adına çalıştığını bel rten Erkan Gücük, şöyle devam ed yor: “Genell kle küçük tekneler yaptığımız ç n çok fazla tekne üret yoruz. Sadece ahşap tekne üret yoruz. Ahşap olarak, bu bölgen n kestane ağacını kullanıyoruz. Müşter sted ğ takd rde maun g b ağaçları da get rt yoruz.” “H sar Köyü ve Tekkeönü’ndek üret c - ler olarak b r kooperat f m z var. Den zc l k Müsteşarlığı’nın b ze tahs s ett ğ alanda Tekkeönü P r Re s Küçük Sanay S tes ’n n altyapısını tamamladık. Burada atölyem z kurup daha modern b r tes ste malata devam etmek st yoruz.” “Müsteşarlık, üret m tes sler yle alakalı genel b r kısıtlamaya g tt ve bu b z çok etk led . Kasım ayından bu yana yaptığımız tekneler belgelend rem yorduk. Ş md geç c b r düzenlemeyle, yapımı devam eden projeler m z ç n yetk l ler geld , gerekl ncelemey yaptı ve bu tekneler ç n belgelend rme yapab leceğ z. Ancak bu geç c b r çözüm. Yarın başka b r ş alsak belgelend rmes n yapamayacağız.” Erkan Gücük
20 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 b r g tt İstanbul’da çalışıyor. Ben, kend me yaptığım tekneyle kış aylarında balıkçılık yapıyorum. B z bu ş bırakmak stem yoruz ama sank devlet b z buna zorluyor. B z m bu ş devam ett rmem z ç n devlet kurumlarının b ze kolaylık göstermes lazım.” HERBOT DENİZCİLİK Kemal Aytan Herbot Den zc l k, Kurucaş le merkezde yer alan, üret m tes s gerekl şartları karşıladığı ç n kayıt sorunu yaşamayan ender üret c lerden b r . D ğer üret c ler g b ahşap tekneler üreten f rma, özell kle motoryat konusunda uzmanlaşmış. Herbot Den zc - l k, yakın b r zamanda kompoz t üret m ne de başlamayı planlıyor. F rmanın 1978 yılında kurulduğunu ve 1995 yılında ş rkete dönüştürüldüğünü söyleyen Kemal Aytan, şu b lg ler ver yor: “Herbot Den zc l k olarak genelde motoryat yapıyoruz ve bu konuda uzmanlaştık. Burada 21 metreye kadar üret m yaptık. Bartın’da başka b r tersane le beraber 50 HALK PAZARI KAYIK İMALATHANESİ Hasan Büyükböcek Kurucaş le L manı’nda yer alan Halk Pazarı Kayık İmalathanes , 9 metreye kadar balıkçı tekneler ve gez tekneler üret yor. Şu anda 8 teknen n üret m ne devam eden f rma le lg l b lg aldığımız Hasan Büyükböcek, şunları söylüyor: “Ben 55 yaşındayım ve lkokuldan çıktığımdan ber bu ş yapıyorum. Oğlumla b rl kte çalışıyorum. Şu anda burada yapımına devam ett ğ m z, en büyük 9 metre olan 8 tekne var. Bunların heps s par ş. Ama ş md bu tekneler nasıl kayıt yaptıracağımızın telaşındayız. Burada üret c kodu kapanmayan 100 metrekare üzer nde 3 tane üret c var. onların üzer nden kayıt yapab l yoruz. Burada b r kooperat f m z var ama b r b rl k oluşturamıyoruz. Bu kooperat f ş ne 40 yaşındayken g rd m, 55 yaşına geld m, h çb r şey olmadı. Bu ver tabanı ş b rkaç ay uzasın, burada bu ş yapacak k mse kalmaz. Oğullarımdan DOSYA / Kurucaş le Hasan Büyükböcek İsmail Ceyhan ve Herbot Denizcilik’ten Kemal Aytan
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 21 metrel k b r tekne kurduk. El m zde hazırda 17 tane tekne var. Yaptığımız tekneler bell b r aşamaya kadar get r p bırakıyoruz. Çünkü sonrasına müşter n n stekler doğrultusunda devam ed yoruz. Burada çalışan sayımızın 60 k ş ye kadar çıktığı dönemler oldu. Bugünse daha çek rdek b r kadroyla devam ed yoruz.” “Bartın’da yen b r tersane aldık. Orada 100 metreye kadar tekne alab leceğ m z b r havuzumuz olacak. Orada daha çok kışlama, bakım-onarım yapmayı planlıyoruz. Aynı zamanda burada mal edeceğ m z tekneler ç n de b r showroom g b kullanmayı planlıyoruz.” KUZEY GÜR YAT Dursun Gür Kurucaş le’n n en köklü üret c ler nden Kuzey Gür Yat, Tekkeönü P r Re s Küçük Sanay S tes ’nde, b nasını tamamlamış ender f rmalardan. 30 yıl önce atölyey üzer ne alan Dursun Gür, a len n kuşaklardır devam ett rd ğ ş oğluna devretmey hede yor. “Dedem de, onun önces nde büyük dedem de bu ş yapıyordu. Oğlum da P r Re s Ün vers tes ’nde Gem İnşa Mühend sl ğ okuyor. Benden sonra da nşallah o devam edecek” d yen Dursun Gür, f rma hakkında şu b lg ler ver yor: “Esk den günlük tur tekneler yapıyorduk, sonrasında yelkenl ler yapmaya başladık, şu anda da Dursun Gür
22 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 “Şu anda atölyem zde yapımı süren 7 tane tekne var. B r tanes motoryat, d ğerler trawler ve lobster. Bunların heps s par ş. Tab bu s par şler alab lmek ç n, İstanbul’la rekabet edeb lmek ç n bell b r f yat avantajımız var. Ahşap ve şç l ğ neredeyse İstanbul’un yarı f yatına yapıyoruz.” “Burada balıkçı teknes üretmek çok avantajlı. Çünkü balıkçı teknes b rkaç kalem maldan mal ed l yor. Ahşap, ç v , cıvata, boya macun vs. Bunlar burada kolay bulunuyor. Ama yat üret m nde ş n ç ne donatım malzemeler de g r yor. Yat üret - m nde buradak en büyük avantajımız ustalarımızın kal tes ve buna rağmen şç l k mal yet m z n uygun oluşu.” “Burada dönem dönem 35 k ş l k ek plerle çalıştığımız da oldu. Ama bugün 7-8 k ş l k b r ek ple çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Son yıllarda eleman sıkıntısı yaşıyoruz. Çünkü 40 yaşın altında yen gelen elemanlar yok g b . Meslek l sem z var ama bu bölgen n gençler bu l sey öncel kl olarak terc h etm yor.” “Burada anlaşmamıza bağlı olarak anahtar tesl m projeler de yapıyoruz, sadece kabuk da. Genelde müşter ler m zle anlaşırken teknen n ahşabını, boyasını ve mob lyasını b z üstlen yoruz. Donatım malzemeler n n satın alınmasını se müşter ye bırakıyoruz. Çünkü bu malzemeler f yat açısından da kal te açısından da çok değ şken. Müşter hang s n terc h ederse onu alıyor, montajını burada b z yapıyoruz.” “Ürett ğ m z tekneler n tesc l le lg l b r sıkıntımız vardı. Ş md geç c b r yönetmel k yayınlandı. Buna göre, el m zde b tm ş ve başlanmış tekneler tesc l ett reb leceğ z. Yen b r yönetmel k daha çıkacak, şyerler nde yer ne get r lmes gereken bell kr - terler var. Ancak burada Tuzla’dak büyük gem tersaneler nden ne sten yorsa b zden de aynı şey sten yor. Aslında bunları b z de yapmak ster z. Ama bu yatırımları yapacak madd gücümüz yok. Çünkü b z burada b r anlamda ahşap tekne yapım kültürünü yaşatıyoruz. Burada k mse çok para kazanamıyor. K mse arabasını yen leyem yor ya da yen b r ev alamıyor. Herkes ancak atölyes n dame ett reb l yor. Özell kle ş güvenl ğ le lg l yapmamız gerekenler var. Ama b ze bu konuda destek ver lmes gerek yor. Zaten bu bölgen n altyapısı ç n sağlanan destek kadar b z de harcama yaptık. Daha fazlası b z zorluyor.” daha çok motoryat, lobster ve trawler yapıyoruz. Bugüne kadar en büyük tam boyu 41,5 metre olan k tekne yaptık. Polyester tekne üret m konusunda da b r g r ş m m z oldu ve b r kalıp da yaptık. Ancak Kurucaş le, ahşap teknes yle tanınıyor. Dolayısıyla b z de ahşap yapıyoruz. Ancak polyester, ser üret me geçmek ç n öneml . Nak t akışı açısından da ser üret me geçmek öneml . Bu nedenle 10-12 metre arası b rkaç model kalıp yapıp polyester tekne üretmek g b b r düşüncem z var.” DOSYA / Kurucaş le
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 23 SOYTÜRK TEKNE İMALATI Hayr Soytürk Kurucaş le L man’da yer alan Soytürk Tekne İmalat atölyes , 4 metreden 9,5 metreye kadar balıkçı tekneler üret yor. Dedes ve babasından sonra 3. kuşak olarak tekne malatına devam eden Hayr Soytürk, şu anda yapımı süren 6 tane tekne olduğunu söylüyor. Kurucaş le’dek hemen hemen tüm üret c ler n baba-oğul ya da yakın akraba olarak çalıştıklarını bel rten Soytürk, kend ler n n de Meslek L ses ’nden gelen stajyer öğrenc yle beraber 3 k ş çalıştıklarını anlatıyor. Kurucaş le’de tekne yapım kal tes n n yanı sıra mal yetler n de düşük olması sebeb yle s par ş konusunda h çb r sıkıntıları olmadığını bel rten Soytürk de d ğer üret c - ler g b , kayıt sıkıntısından ş kayet ed yor: “6 aydan ber kayıt sıkıntımız var. Ver tabanımız kapalı. Bütün esnaf faturasını, CE’s n düzenley p ver tabanına g r ş yapamadıkları ç n L man Başkanlıkları kayıt yapamıyor. Tam r-bakıma açtılar, yen malata açmadılar. 2 gün önce L man Başkanlığı geld yapımı süren tekneler n fotoğrafı çek ld . Onlar ç n geç c b r çözüm üret lecek ama sonrası bell değ l.” SÜZER DENİZCİLİK Olcay Süzer Süzer Den zc l k’ n üret m alanı da Tekkeönü P r Re s Küçük Sanay S tes ’nde yer alıyor. 49 yıldır tekne malatı konusunda çalışan ve yaklaşık 30 yıldır kend tersanes n n sah b olan Olcay Süzer, şöyle konuşuyor: “Süzer Den zc l k olarak buradak tüm üret c ler g b ahşap tekneler yapıyoruz. Yat da üret yoruz ancak daha çok balıkçı tekneler yapıyoruz. Zaten yat yapımı daha uzun b r zaman gerekt rd ğ nden balıkçı tekneler yapmayı terc h ed yoruz. Çünkü b r balıkçı teknes n 2 ayda tesl m edeb l yoruz.” Hayri Soytürk ve Yazı İşleri Müdürümüz Uğur Doğan Olcay Süzer
24 MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 larını sürdürüyor. Canbaz, şunları söylüyor: “Burada Osmanlı’dan ber tekne yapılır. B z de dördüncü nes ld r aynı ş yapmaktayız. Ben çocukluğumdan ber bu ş n ç ndey m. Babamın yanında başladım. Burada projeye göre değ l, göz kararı yaparız. Ahşap ş n n yanında el m zde ş çok değ lse boyasına kadar herşey kend m z yaparız.” “Şu an yapımı devam eden 4 tane tekne var. 5 tane de yapacağımız s par ş var. İş - m z var ama üret c kodlarımızda problem var. Sonuçta b z üret c y z, herkes verg - s n de ver yor. B z buradan yurtdışına b le tekne yaptık. Bu ş n önünün kapanmaması lazım. Burada tekne yapımı üzer ne okul açıldı ama tekne üret c ler yaptıkları tekney kaydett rem yor. Önümüzü göremed ğ m z ç n yen s par ş de alamıyoruz. Bu ş n devamı sten yorsa, b ze kolaylık göster lmel . Burada artık genç nes l bu şten kopuyor. Ben 30 yaşındayım, burada bu ş yapan en genç nsanlardan b r y m. Babam vefat etmese belk ben de bu ş yapmazdım.” “Şu anda tamamı s par ş 7 tane teknen n yapımına devam ed yoruz. Bunların arkasından bekleyen 7 s par ş m z daha var. Ayrıca görüştüğümüz, söz verd ğ m z projeler de var.” “Burada altyapı yatırımımızı tamamladık. Ş md üstyapıyı yapacağız. Zaten, Den zc l k Müsteşarlığı b z m sayfalarımızı kapattı, bunu açtırmak ç n üstyapımızı tamamlamalıyız. Zaten para kazanmak ç n de bu yatırımı yapmamız gerek yor. Çünkü paralı müşter buraya gelm yor. Daha modern tes sler st yor. Bu tersane yatırımını yapınca rahatlayacağız ama bunu yapab lmek ç n de desteğe ht yacımız var. Destek olmadığı sürece kend gücümüzle yapmamız çok zor.” YILMAZ TEKNE VE YAT Yılmaz Canbaz Kurucaş le L manı’nda yer alan Yılmaz Tekne ve Yat atölyes , 4 tane teknen n yapımına devam ed yor. F rmanın sah b Yılmaz Canbaz, Meslek L ses ’nden gelen stajyer öğrenc ler saymazsak tek başına çalışma- Yılmaz Canbaz ve stajyer öğrenciler Olcay Süzer, oğulları ve çalışanları DOSYA / Kurucaş le
MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 26 Ortak Sistemler Montaj Hataları (*) Amerikan ve uluslararası standartlarla uyuşmazlık ve kötü işçiliğe dikkat edin, yeni inşa edilmiş teknelerde bile güvenlik riski ortaya çıkabiliyor. çme suyuyla veya atık su le karıştırab lme r sk bulunan, yarım yamalak yapılmış depolarla çok sık karşılaşıyorum. Tekn k b lg ye sah p olsanız da olmasanızda, b rçok teknec bu üç sıvıyı karıştırmanın nahoş olacağında hemf k rd r. Kafa karışıklığı yaratmamak ç n, ABYC H-23 Standardı (İçme Suyu S stemler ) depo g r ş n n “terc - hen d key b r zem nde, ulaşılab l r ve korunan b r konumda, yakıt deposu g r ş nden ve atık su çıkışından olab ld ğ nce uzakta, kalıcı olarak monte ed lmes n ” gerekt r - yor. Buna rağmen, Şek l 1 ve 2’dek ler g b , halen daha yan yana monte ed lm ş depo açıklıkları görmektey m. D yel m k , dolum plakaları et ketlend ve er ş m anahtarları farklı. Ancak bunların aslında farklı olmadıklarını göreb l yoruz. Şek l 2’dek atık anahtarı, farklı teknelerde olmalarına rağmen Şek l 1’dek su anahtarına çok benz yor. Hatalar elbette olacaktır. Bunları b rb r nden uzağa monte ederek, operatörler n neye ulaştıkları konusunda düşünmeler n sağlayab l yorsunuz ve bu da karıştırma r sk n m n muma nd r yor. Meraklı öğrenc ler n veya teknec grupların bulunduğu sını arda genell kle Amer kan Tekne & Yat Konsey ’n n (ABYC) standartlarının hlal ed lmes yle ve s stem arızalarıyla karşılaştığımdan bahsed yorum. İnsanlar nelere üst düzey s stem montaj hatası ded ğ m b lmek st yor. Bu hataları kısa b r l steye nd reb l r m y m acaba dey p yıllardır b r kt rd ğ m b rçok fotoğrafa göz attım. Arş - v mden çıkardıklarımı aşağıda bel rtt m. Uzmanlık alanım elektr k s stemler olmasına rağmen, en nefret ett ğ m konular elektr k s stemler n n de ötes nde olan Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) s stemler , elektron k ek pmanlar, bütünleş k depolar ve yarımyamalak şç l kten oluşuyor. Bunların heps özel b r endüstr standardını baz almıyor: l stedek bazı öğeler, “en y endüstr yöntem ” ustalığı olarak da adlandırdığımız gr alanda yer alıyor. Depo Karmaşası Bas t b r şey le başlayalım - Depo dolum borusunun konumu ve et ketleme. Yakıtı ÇEVİRİ 1 ve 2–Amerikan Tekne & Yat Konseyi (ABYC) standartlarının “içme suyu dolum borusu, yakıt deposu dolum borusu ve atık su tesisatından mümkün olduğu kadar uzak tutulmalıdır” şeklindeki kesin talimatına rağmen, bu kurulumlar kuralı ihlal ediyor. 1 2 Yazan: Ed Sherman (*) Profess onal Boatbu lder derg s nden tercüme ed lm şt r.
olmamasını da zorunlu kılıyor. Benzer olarak, ABYC A-1: “LPG ambarlarının, LPG s l nd rler , s l nd r val er , düzenley c ek pmanlar ve LPG güvenl k aygıtları g b öğeler dışında başka h çb r şey n depolanması ç n kullanılmamasını şart koşuyor.” Aslında bu k standart şu anda düzenlend ve ISO 10239, Avrupa B rl ğ ’nde geçerl kanun olan Gez Tekneler Yönergeler (RCD)’n n b r parçası hal ne geld . O zaman sorum şudur; tekneler n n Avrupa Sert f kası le uyumlu olduğunu söyleyenler neden bağdaştırılmış depo ambarı standardıyla uyuşmuyor g b gözüküyor? ISO standardını yorumlamama göre, Şek l 3 2012 model CE-damgalı, standartlar le uyuşmayan b r tekney göster yor. Ambar kokp tte yer alıyor ve esk den uyumlu olan yandan açılır s steme sah p. Bu tekne, her yıl yüzlerce tekne üreten ünlü b r Avrupalı üret c ye a t. Pahalı b r mesele olan, ambar açılım gereks n mler ndek değ ş me uyum sağlayab lmek ç n güverte kalıbını tamamen yen den tasarlama konusunda tavs ye ç n b r üret c ben mle temasa geçt . Bu MAYIS - HAZİRAN 2015 / SAYI 50 27 LPG Uyumsuzluğu Koleks yonumda, uygunsuz LPG montajı çeren en az 100 fotoğraf buldum. ABYC her zaman tankların üstten açılır ambarlara koyulmasını zorunlu kıldı ve Amer kan tasarımcılar genell kle buna uyuyor. Uluslararası Standartlaştırma Organ zasyonu (ISO) 10239 Standardı, 2008’de yandan açılır ambarların üstten açılır olanlarıyla değ şt r lmes gerekt ğ n vurguladı. B rçok uyumluluk hatası aslında bu k ana standart organ zasyonun arasındak tar h farkından kaynaklanıyor. Bu yüzden, uyumluluğu kontrol ederken, lk olarak hang standardın geçerl olduğuna ve teknen n yaşına bakın. Bugünlerde, Avrupa ve Güney Afr ka’da üret lm ş b rçok gem de yana açılır LPG ambarları görmektey m. Özell kle, ISO Standardı şunu bel rt yor: “Güverten n altında veya kokp tte yer alan s l nd rler, basınç düzenley c ler ve güvenl k aygıtları, kapandığında buhar korumalı olan ve alttan, 19 mm’den nce olmayan b r oluk le havalandırılan s l nd r ambarlarının ç ne veya da resel değ lse eşdeğer alana monte ed lmel d r. S l nd r ambarı, sadece teknen n ç mekanının dışından açılab l r olmalıdır. Kokp tlerde yer alan s l nd r ambarları, ambar sadece yukarıdan açılab l yorsa kokp t n ç nden açılab l r olab l r.” Standart aynı zamanda LPG ek pmanına hasar vereb lecek veya ambar oluklarına engel olab lecek gevşek b leşenler n 3–Resimdeki gibi yandan açılır sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) tankı ambarları, bu uygulama için 2008’deki yukarıdan açılır ambar zorunluluğu değişikliğinden beri Uluslararası Standartlaştırma Organizasyonu (ISO) 10239 Standardı ile uyuşmamakta. 4 ve 5–Bu üstten açılır ambarlar da, gevşek ekipmanların ve LPG sistemine ikincil her şeyin depolanmasını önleyerek ABYC ve ISO kurallarını ihlal etmekte. 3 4 5
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=