3 Aralık 2009 | YAPIMCI 16. Sayı (Eylül-Ekim 2009)

Yapımcılığını Mengi Yay’ın üstlendiÄŸi, tasarımı Ä°brahim KarataÅŸ’a ait 36 metre boyundaki ketch tekne Merlin, 2 yıllık inÅŸa sürecinin ardından suyla buluÅŸtu. 2 adet CAT C 12 1800 devir ağır hizmet makineleri ile donatılan Merlin, denizde makinalar ile 12,5 knot hıza ulaÅŸtı.
Yapımcılığını Mengi Yay’ın üstlendiÄŸi, tasarımı Ä°brahim KarataÅŸ’a ait 36 metre boyundaki ketch tekne Merlin, 2 yıllık inÅŸa sürecinin ardından suyla buluÅŸtu. 2 adet CAT C 12 1800 devir ağır hizmet makineleri ile donatılan Merlin, denizde makinalar ile 12,5 knot hıza ulaÅŸtı.

Büyük boy ahşap ve sac tekne yapımlarında sektörün önde gelen yapımcılarından Mengi Yay, bu yıl üç teknenin yapımını tamamlayarak suya indirdi.  29 ve 37 metre boyundaki 2 motoryat ve 47 metre boyundaki bir yelkenli ardından Merlin isimli 36 metre boyundaki çelik ketch tekne,  Mengi Yay’ın bu yıl suya indirdiği 4.teknesi. Diğer taraftan Mengi Yay Serenity isimli 40 metre boyundaki trawlerin finish işlemlerini tamamlayarak tekneyi Kasım ayında suya indirmeyi planlıyor. 
Çizgi Yacht kurucusu ve Genel Müdürü Gemi İnşa Mühendisi Hasan Sancak, Merlin yapımında Proje Sorumlusu olarak görev aldı. Sancak teknenin yapım sürecine ilişkin bilgilerini dergimizle paylaştı. 

Hafiflik için ince sac
Proje üstündeki geliştirmeler nedeni ile Merlin’in yapım sözleşmesi 8 ay sürdü. Tasarımı İbrahim Karataş’a ait projenin sözleşmesi 17 Kasım 2007 tarihinde yapıldı. Sacları önceden alınan teknenin ilk kaynağı da aynı tarihte vuruldu. Teknede Ereğli Demir Çelik’in ürünü 1,5 x 6000 ebatlarında A Grade St42 gemi sacı kullanıldı.
Yelken seyri performansını yakalayabilmek için teknenin hafif olması, tasarım ve inşa süreçlerindeki en önemli unsur durumunda. Bu nedenle teknede en büyük alana sahip dış kaplama sac kalınlığında olabilecek minimum kalınlık olan 5 milimetrelik kalınlık tercih edildi.
Projenin sac kesimi (nestingleri) Endaze Mühendislik tarafından yapıldı. Endaze Mühendisliğin çıkardığı kesim kodları doğrultusunda sac kesimleri taşeron bir firma tarafından gerçekleştirildi. Kesilmiş sacların birleştirme, kaynak işleri Mengi Yay’ın çelik taşeronluğunu yapan Borda Denizcilik’in Tuzla Orhanlı’daki 3600 metrekarelik kapalı alana sahip tersanesinde gerçekleştirildi. 





Kaynak kökenli deformasyonlar en aza indirildi
Teknenin suda seyrini etkileyen en önemli faktör, teknenin su ile temas eden yüzeylerinin son derece düz ve pürüzsüz olması. Sac kaynak işlemi sırasında deformasyona uğrayabiliyor. Sac inceldikçe deformasyon riski de artıyor. Kaynak kökenli deformasyon risklerini azaltmak için Merlin’in inşa sürecinde kaynak sıralaması işinde büyük önem verildi. Gerektiğinde imalat süreçleri uzatılarak kaynak işleminden yüzeylerin olabildiğince düzgün çıkmasına özen gösterildi. Buna rağmen yüzeylerde bazı deformasyonlara rastlandı. Isıl işlemler ile yüzeylerde oluşan deformasyonlar büyük oranda giderildi. ( Isıl işlemler arkadan dayama nasıl yapılıyor 1-  2 cümle belirtir misiniz?) Yüzeylerde oluşan küçük çaplı deformasyonlar da macun işleminden sonra tamamen ortadan kaldırıldı. 

Çelik inşa işçiliği 1 yılda tamamlandı
Çelik gövde bloklarının inşasında kullanılan ince sac kalınlıkları nedeni ile teknenin kaynak işleri uzun zaman aldı. Blokların inşa sürecinden sonra teknenin baş ve kıç kısmında tekne sahibinin isteği doğrultusunda bazı değişiklikler yapıldı, teknenin bu kısımları yeniden tasarlandı.  Donatım (techiz) ve müşteri taleplerindeki değişikler nedeni ile teknenin çelik işçiliği planlanandan daha uzun sürdü.  Bu nedenle yapımda 2 aylık bir bekleme yaşandı. Çelik işçiliği 8 ayda tamamlanan tekne, 2008 yılının Haziran ayında Borda Denizcilik’in tersanesinden alçak tabanlı (low bed) bir araçla Mengi Yay’ın Tuzla Nuh Sanayi Sitesi’ndeki tersanesine getirildi. 

Raspa, macun ve boya uygulamaları
Sac işçiliğinden sonra yüzeylere kum raspası yapıldı. Dış yüzeylerde SA 2,5 seviyesinde yüzey elde edildi. Kum raspasından sonra astar uygulamasına başlandı. Tasarımcının istediği tekne formuna ulaşmak için macun işleminde 2 milimetre ile 1,5 santim arasında değişen farklı kalınlık uygulamaları yapıldı. Müşteri isteği doğrultusunda teknenin neredeyse  tamamı, salması da dahil olmak üzere epoksi macun ile kaplandı.
Merlin’de Hempel’in full sistem ürünleri tercih edildi. Epoksi ve astar işlemlerinde     Hempel ürünleri kullanıldı. Müşterinin teknenin gövdesinde talep ettiği Hull renk tonu, Hempel ürün gamında olmadığı için tekne gövdesinin son kat boyasında yerli bir üretici olan Teknomarin’in ürünleri kullanıldı. Teknenin üst binasına yine Hempel’in son kat ürünleri uygulandı. Teknenin macun uygulamasına paralel olarak donatım işlerine başlandı.

Ses ve vibrasyonda Van Cappellen prensipleri 
Teknenin izolasyon uygulamalarında, vibrasyon ve ses konularında dünyanın önde gelen firmaları arasında yer alan Hollandalı Van Cappellen Consultansy’den danışmanlık hizmeti alındı. Firmanın izolasyon konusundaki oldukça ağır olan proje ve uygulama prensiplerinin tamamı tekne üstünde uygulandı. Teknenin tamamına Moscoat Delta dB izolasyon ürünü uygulandı. Vibrasyonun yüksek olduğu makine dairesinin tamamı ve teknenin kıç kısmı (sualtı, borda ve perdeler)  1,5-2 milimlik galvaniz sac plakalar Vibrodamp ile kaplandı. Hollanda menşeli Merford’un bir ürünü olan Vibrodamp yüzeylere yapıştırılarak uygulanıyor. Ahşap mobilyalarda kullanılan bütün kontraların arkasına 4-6 milim kalınlıklarında barifold denilen ses tutucu malzeme tatbik edildi. Sylomer ile floating flor denilen yüzer tabanlar oluşturuldu. Teknenin yaşam mahalleri, duvarlar ve tabanları, teknenin çelik gövdesinden ayrı bir halde çalışır duruma getirildi. Teknede olabilecek her türlü vibrasyonu teknedekilerin hissetmemesi için Van Cappellen’in öngördüğü detayların hepsi uygulandı. Sonuç olarak oldukça sessiz ve titreşimsiz bir tekne ortaya çıkarıldı. 

Guleti andıran ketch formu
Tekne sahibi Mimar Savaş Özgün,  teknenin iç tasarımını kendi beğenisi doğrultusunda Modus Mimarlık’dan Onur Batu ile birlikte oluşturdu. İç mekânlar açık renkler ile minimalist tarzda döşendi. Modus Mimarlık iç tasarım ile birlikte mobilya imalat ve uygulamasını da gerçekleştirdi. Form olarak guleti andıran modern bir görünüşe sahip Merlin’in üst binası ve gövdesine farklı renkler uygulandı. 

Direkler Formula’dan
Direkler kendi alanında dünyanın önde gelen firmalarından Hollanda menşeli Formula’dan tedarik edildi. Ketch arma olan teknenin alüminyum direkleri de oldukça özel ve maliyetleri de yüksek. Direklerin Hollanda’dan nakliyesine 30 bin Euro gibi ciddi bir bedel ödendi. Bu da müşterinin hassasiyetinin bir göstergesi durumunda. Direklerin armaları rot denilen paslanmaz özel çubuklardan yapıldı. Teknenin direkleri tel halat yerine rod denilen bu çubuklar ile ayakta duruyor. 

Makinelerle 12,5 knot hıza ulaştı
Tekne imalat süreçleri içinde 2 defa loadcell denilen ağırlık ölçer ile tartıldı. Tasarlanan ağırlığa oranla tekne beklenenden biraz daha ağır oldu. Teknenin çelik ağırlığı salma dahil 72 ton. Özellikle izolasyon yükleri teknenin ağırlığını artırdı. Ancak teknede beklenen hız ve performans verilerine ulaşıldı.  2 adet CAT C 12 1800 devir ağır hizmet makineleri ile donatılan Merlin, denizde makinelerle 12,5 knot hıza ulaştı. Yelken performansı tam olarak henüz test edilmemesine rağmen Merlin 8000- 9000 rüzgâr hızlarında 5 millik seyri yakalamış durumda. 

Salma ağırlığı 13 ton
Tekne saportlar üstüne konulduktan sonra macun aşamasına paralel olarak salmanın yapımına başlandı. Teknenin tartımı sırasında ortaya çıkan ağırlık değeri salmaya ne kadar kurşun konulacağını gösteriyor.  Tekne 13 ton civarında kurşun salma ağırlığına sahip. Kurşun bazı bölmelere külçeler halinde, bazı kısımlara da eritilerek konuldu. Bu da ağırlık merkezinin istenilen şekilde, en aşağıda olmasına olanak sağladı.  

Müşteri taleplerine bağlı çalışma 
Tekne sahibi Mimar Savaş Özgün sürekli teknede yaşayan, tekneleri bilen ve bu konuda kendini geliştiren bir kişi. Özgün teknenin çelik işçiliğinden sonraki bütün aşamalarında imalat süreçlerini izleyerek, öneri ve eleştirileri ile teknenin yapımına katkılarda bulundu. Custom tekneler yapan Mengi Yay, müşteri memnuniyetine ve taleplerine bağlı çalışma anlayışına sahip bir yapımcı.  Mimarın “acelem yok, tekne istediğim tekne olsun” yaklaşımı Merlin’in tasarım ve imalat süreçlerini uzatmasına karşın, ortaya çıkan tekne hem müşteriyi hem de teknenin yapım süreçlerinde yer alan firma ve kişileri memnun etmiş.  
 Projede genel olarak Türk işçiler ile yerli malzemelerin kullanımına özen gösterildi. Hidrolik ırgat sistemlerde yerli ürünler kullanıldı. Kıçta tekneden inişte özel bir paserella merdiveni oluşturuldu. Klâs kuruluşu RİNA, özellikle teknenin çelik inşa sürecinde sık sık projeyi denetledi. Haziran ayında suya inen ve Tuzla Denizcilik Okulu önlerinde bağlı olan Merlin’in iç tasarım ve mobilyalarına ilişkin son rötuşları yapılıyor. Malta bayraklı olacak tekne charter amaçlı olarak da kullanılabilecek. 
 

---

R E K L A M