30 Nisan 2010 | HABERLER 19. Sayı (Mart-Nisan 2010)

Sac balıkçı teknelerinin Türkiye’deki öncülerinden olan Çınar Tersanecilik, bugüne kadar deÄŸiÅŸik tiplerde 220 adetin üstünde tekne yaptı. Teknelere boy, en verme gibi ustalık gereken tadilat iÅŸlerinde uzman olan firma, donatımıyla birlikte yılda 45 metrelik 4 teknenin yanı sıra 5000 tonluk bir gemi yapabilecek altyapıya sahip.
Sac balıkçı teknelerinin Türkiye’deki öncülerinden olan Çınar Tersanecilik, bugüne kadar deÄŸiÅŸik tiplerde 220 adetin üstünde tekne yaptı. Teknelere boy, en verme gibi ustalık gereken tadilat iÅŸlerinde uzman olan firma, donatımıyla birlikte yılda 45 metrelik 4 teknenin yanı sıra 5000 tonluk bir gemi yapabilecek altyapıya sahip.

Sac balıkçı teknelerinin Türkiye’deki öncülerinden olan Çınar Tersanecilik, bugüne kadar değişik tiplerde 220 adetin üstünde tekne yaptı. Teknelere boy, en verme gibi ustalık gereken tadilat işlerinde uzman olan firma,  donatımıyla birlikte yılda 45 metrelik 4 teknenin yanı sıra 5000 tonluk bir gemi yapabilecek altyapıya sahip.

Çınar Tersanecilik Ahmet Ali ve Mehmet Çınar kardeşlerin kurduğu bir aile şirketi.  1960'lı yıllarda Sarıyer Rumelikavağı'nda faaliyetine başlayan firma tesisini Boğaz Koruma Yasası uyarınca 1982 yılında Tuzla’ya, 1984 yılında da bugün üretimini sürdürdüğü, Yalova’ya bağlı Armutlu ilçesine taşıdı. Çınar Tersanecilik geçtiğimiz yıl öz kaynağıyla büyük atılım yaparak 8 dönümlük arazisini 2 katına çıkardı. 

Ahmet Çınar, projenin yaygın olmadığı dönemlerde balıkçı teknelerindeki ustalığıyla sektörde tanınan bir isim. Sac balıkçı teknelerinin Türkiye’deki öncülerinden olan Çınar Tersanecilik, bugüne kadar yurt içi ve yurt dışına değişik tiplerde 220 adetin üstünde tekne yaptı.  

 Yeni inşa ve tadilat işlerinin yanı sıra çekek yerinde yılda ortalama 40 tekneye çekek hizmeti veren Çınar Tersanecilik, ahşap ve sac teknelerinin ardından seri olarak fiber tekne yapmayı planlıyor.

Ahmet ve Mehmet Çınar kardeşlerin ölümünden sonra Çınar Tersanecilik bugün Ethem Çınar, Cüneyt Çınar ve Şevki Çınar ortaklığı ile çalışmalarını sürdürüyor. Çınar Tersanecilik’in ortaklarından ve firmanın dış ilişkilerini yürüten İşletme Fakültesi mezunu Ethem Çınar, 14 yaşından beri tekne yapımında çalışmış. Kendini çekirdekten yetişme, alaylı bir kişi olarak tanımlıyor. Çınar Tersanecilik’in tesisini gezip, Ethem Çınar’dan firmanın kuruluşundan bugüne kadar olan faaliyetleri hakkında bilgi aldık. 

Balıkçı teknelerinde uzmanlaşmanız nasıl oldu? 

Türkiye’de sac balıkçı teknelerinin fikir babalarından biri amcamız Ahmet Çınar. 1970’li yıllarda sac tekne yapımı son derece azdı. İstanbul’da iki büyük merkez  olan Ayvansaray ve Sarıyer dışında sac tekne fazla yapılmıyordu. Sac tekne yapan ilk yapımcılardanız. Sadece balıkçı teknesi değil, tanker ve gemi de inşa ediyorduk.  

 O günün şartlarında teknelerimiz sağlamlıklarıyla tanınıyordu. Teknelerde o dönem plan, proje yoktu. Ustalık ön planda idi. Ağaç teknelerin yapım tekniği sac teknelere uygulanıyordu. Proje, nestingleme ve CNC gibi çalışma metotları yoktu. Silindir makinesi bile olmadığı için 250, 300 balyoz vuruşu ile saclara yuvarlaklık veriliyordu. Geçmişte 2 kişinin, 2 günde yaptığı yan sacların büküm işini bugün bir silindir makinesi 10 dakikada yapıyor. Bugün artık yeni inşada ustalığın fazla önemi kalmadı, mühendislik daha ön planda. Eli pense tutup, kaynak yapabilen her kişi tekne, gemi yapıyor. 

Boy uzatma, en verme gibi işlerin sizin için önemi nedir? 

Teknenin tadilatı, boy, en verme, baş kısmının yeniden yapımı ve tekne formunun düzeltilmesi gibi işlerde plan-proje çok etkili olamıyor. Proje çizilse dahi, projedeki sonuca tekne üstünde ulaşamıyorsunuz. Bu nedenle tadilat işleri gerçekten ustalık, deneyim istiyor. Sadece tekne değil, her türlü deniz aracının tadilatı bizim asıl uzmanlık alanımız. Amca ve babamızdan kalma birikimleri de kullanarak bugüne kadar 50’nin üstünde tadilat işi yaptık. Son 15 yılda orkinos avcılığının yaygınlaşması ve denizde balığın azalması nedeniyle ağların daha derin ve geniş hale getirilmesi büyük teknelere olan ihtiyacı artırdı. Tekne güverte ve ambarlarının büyük hacimli ağları, ırgatları ve daha fazla sayıda personeli taşıyacak kapasitede olması gerekiyor.  1979 yılında en büyük balıkçı motoru 22 metre idi, bugün bu boydaki teknelere yardımcı tekne gözü ile bakılıyor. Bu boydaki teknelerin bugün çoğu 40 metrenin üstüne çıktı. Boyla birlikte bu teknelere en ve yükseklik de veriyoruz. Bir tekneyi sıfırdan yaptığımızda maliyet 100 birim ise tadilatta bu maliyet 50-60 birime iniyor. Balıkçı teknesi sahipleri yüzde 40’ı avantaj bilip yeni tekne yaptırmak yerine mevcut teknelerini büyütmeyi tercih ediyorlar. 

Bugüne kadar kaç tekne yaptınız? 

Geçtiğimiz yıl yeni bir katalog yaptık. Katalog öncesinde yaptığımız tekneleri tek tek saydık. 10 metre ile 95 metre arası değişik tipte 220 tekne saptadık, ama sonra bu listeye girmemiş tekneler olduğunu da fark ettik. Ağırlıklı olarak balık avcı tekneleri, tirol tekneleri ve balık nakliye tekneleri yapıyoruz. Afrika ülkeleri bizim yaptığımız tekne tiplerini örnek alıyorlar. Tasarım olarak balıkçı teknelerinde önemli farklar yok ama donatım olarak her tip tekne, avladığı balık cinslerine göre farklı donatılıyor. 

Balıkçı teknesi dışında referans projeleriniz hangileri?  

Türkiye karasularında yüzen tekne tiplerinden hemen hepsinden yaptık. Balıkçı teknesi, megayat, yolcu motoru,  römorkör, kuru yük gemisi, katamaran yaptığımız tekne tiplerinden bazıları. Türkiye dışında Fransa, Cezayir, Kanada, Hollanda ve Yunanistan birden çok tekne yaptığımız ülkeler. İhraç teknelerimiz ağırlıklı olarak açık denizlerde kullanılan balıkçı tekneleri. 

1993 yılında yaptığımız 55 metre boyundaki Çiğdem adlı megayat bizim için önemli bir referans. Haldun Simavi’ye yaptığımız Türkiye’nin ilk mega yatlarından biri olan Çiğdem, bizim için bir gurur kaynağı. Tacikistan’da bir firma adına kayıtlı Golden Head, batmış, hurda halinde bir savaş gemisi idi. Dış kaplamasını komple yenileyip, içini sac profiller ile sağlamlaştırdık, çürük yerleri 3-4 sıra masif macun geçildi, kamara ve iç kısımları komple yeniden yapıldı. Hurda yığınından mega yata çevirdiğimiz, bugün İbiza adasında çalışan Golden Head,  bizim göğsümüzü kabartan önemli bir projedir. 

Kapasiteniz nedir?

16.000 metrekare açık alanımız var. 130 metre deniz cephesindeki su derinliğimiz 10 metre civarında. Yılda 3500 ton saç işleme kapasitemiz var. Yılda donatımı ile birlikte 45 metrelik 4 tekne,  3.500 ile 5.000 tonluk bir de gemi yapabilecek altyapıya sahibiz. Üç eksenli CNC makinesi, gazaltı, tozaltı kaynak ekipmanları, mekanik ve marangoz atölyemiz var.  Kesim ve kaynak işlerinde klas kuruluşlarının ön gördüğü standartları yerine getiriyoruz. 

Alt yapı yatırımınız hakkında bilgi verir misiniz?

Tuzla, gemi yapımında 3-4 yıl sonraya gün vermeye başlayınca gemi yapım teklifleri bize de gelmeye başladı. Müşteri portföyümüze gemi yapımcıları da eklenince, mevcut altyapımız yetersiz kalmaya başladı. 2005 yılının sonlarında 8 dönümlük alanımızı 2 katına çıkardık. 16 dönümlük alanımızın 8 dönümünü yeni inşaya, 8 dönümünü de tadilat ve çekek işine ayırdık. 

Çekek yerinde kapasiteniz nedir?  

25, 35 ve 55 metrelik üç kızağımızla 75 metre boya kadar her türlü deniz aracını karaya çekebiliyoruz.  Çekme-atma, raspa, boya, bakım, motor, makine dairesi bakımı, torna işleri, şaft-pervane bakımları, mobilya ve marangozluk işleri gibi hemen her konuda ihtiyaca cevap verebiliyoruz. Ağırlık olarak bölgenin balıkçı teknelerine çekek hizmeti veriyoruz. Çekek işinde istikrarlı bir müşteri portföyümuz var. Yılda ortalama 40 tekne çekip, atıyoruz. Bu yıl da çekek işinde sabit müşterilerimizin işlerini yaptık, yeni müşterimiz olmadı. Tuzla’da son yıllarda gemi inşa işi yavaşlayınca, çekek bakım işi yapmayan birçok tersane bu işe soyundu; çekek işinde yeni müşteri bulmak oldukça zor. 

Kriz sizi nasıl etkiledi? 

Geçtiğimiz yıl 15 işçi ile 230 ton saç işleyebildik.  Ama personel sayısını azaltmadık, hatta yeni personel alıp, vinç yatırımına girdik. Krize işle yakalandık, 37 metre boyunda orkinos teknesinin tadilatına devam ettik. Ancak armatör firma sözleşmeye uymayarak projenin bitim tarihini 8 ay uzattı. Kasamızdan yaptığımız harcamaları ve hak edişlerimizi alamadığımız için finansal sıkıntı yaşadık. Bu sorunu çözümlemeye çalışıyoruz. Çekek ve tadilat işlerimiz ihtiyacımız olan finansmanı sağlıyor. Bakım onarım kısmımız tam kapasite ile çalışıyor. 2009 yılında 2 adet yeni tekne inşasına başladık.15 metre boyundaki iki balıkçı teknesinin yapımını sürdürüyoruz. 

Hedefleriniz neler? 

Sac, ahşap ve alüminyum tekne işlerimiz devam edecek. Fiber ve kompozit tekne talebinin artacağını görerek bu yönde hazırlık yapıyoruz. Krizden sonra seri olarak fiber veya kompozit tekne yapmayı planlıyoruz. Kalıbınız diğer teknelerden biraz farklı olduğu zaman kendini belli ediyor, piyasada tutuluyor. Bunun üzerine sağlamlık, sürat ve konforu katabiliyorsanız tercih ediliyorsunuz. Sac tekne yapımlarına göre fiber teknelerin üretim süresi daha kısa,  finansman riskleri daha az. Seri üretim için 3 farklı tekne modeli geliştiriyoruz. 

 

---

R E K L A M