25 Haziran 2014 | HABERLER 44. Sayı (Mayıs-Haziran 2014)

Yat ve teknelerin en önemli donanım ekipmanlarından olan seyir elektroniği, bu sayımızın dosya konusunu oluşturuyor. Dosya kapsamında, seyir elektroniği cihazlarının dünyadaki en önemli üreticilerinden Raymarine’in Türkiye Distribütörü Turimpeks firmasından Raymarine Satış Müdürü Ayhan Dinç’le yaptığımız, firma ve seyir ekipmanlarındaki teknolojik gelişmelerle ilgili röportaj; “Practical Sailor”dan tercüme ettiğimiz “Deniz Elektroniğinde Çoklama” başlıklı çeviri; pazardaki yeni ürünler ve seyir sistemleriyle ilgili kısa bilgiler yer alıyor…

Raymarine Satış Müdürü Ayhan Dinç: “Seyir Elektroniği Cihazlarındaki Gelişim, Genel Elektronikle Paralel”


Bu sayımızın dosya konusu kapsamında dergimizi ziyaret eden Raymarine’in Türkiye Distribütörü Turimpeks firmasından Raymarine Satış Müdürü Ayhan Dinç ile Raymarine ve seyir elektroniği üzerine bir röportaj yaptık. Dinç, seyir elektroniği cihazlarındaki teknolojik gelişmelerin genel elektronik cihazlarla paralel olduğunu ifade etti…


Yazı İşleri Müdürümüz Uğur Doğan, B2B Medya Genel Müdürü 
İsmail Ceyhan ve Raymarine Satış Müdürü Ayhan Dinç


Raymarine İngiliz menşeili bir şirket. Geçtiğimiz yıllarda Amerikan termal kamera üreticisi Flir tarafından satın alınmasına rağmen Genel Merkezi İngiltere’de yer alıyor. Raymarine’in Türkiye distribütörlüğünü 30 yıldır Turimpeks üstleniyor. Turimpeks, şu anda dünyadaki en eski Raymarine distribütörü olarak çalışmalarına devam ediyor.
Raymarine, chartplotter’lar başta olmak üzere, buna bağlı çalışan radar sistemleri, balık bulucu sistemleri, derinlik-sürat göstergeleri, oto pilotlar, uydu antenleri, telsizler gibi bir teknede ihtiyaç duyulan tüm navigasyon cihazlarını sunuyor. Tüm bunlar entegre sistemler olması dolayısıyla Raymarine bir teknenin ihtiyacı olan bütün seyir cihazlarını komple paket olarak sağlıyor. Şirketin FLIR tarafından satın alınmasından sonra termal gece görüşü kameraları da önemli bir ürün olarak piyasaya sürüldü.
Turimpeks’in merkezi İstanbul. Marmaris ve Göcek’te kendisine ait ofisleri  bulunan firmanın, İzmir’de, Bodrum’da ve Antalya’da bölge bayileri yer alıyor. Firma, bu sene ana bayilerinin altında bir de alt bayi zinciri oluşturmaya çalışıyor. Turimpeks’in bütün ofislerinde teknik servis ekipleri bulunduğunu söyleyen Raymarine Satış Müdürü Ayhan Dinç, “İstanbul’da iki ya da üç kişilik ekiplerden oluşan 5 teknik servis ekibimiz var. Aynı şekilde Marmaris ve Göcek ofislerimizde de 3’er ekibimiz bulunuyor. Yine bayilerimizin de kendi ekipleri var” diyor.
Tüm teknik servis ekiplerinin, bütün ürünlerle ilgili montaj, devreye alma vs. işlemleri yapabilecek kabiliyette olduğunu belirten Dinç, “Ürünlerimizin montajı bu ekiplerimiz tarafından yapılabildiği gibi, çok komplike olmayan ürünlerde müşteri montajı kendisi yapmak isterse bizim yol göstericiliğimizde yapabiliyor. Sürekli birlikte çalıştığımız bazı tersanelerde de bizim verdiğimiz eğitimler ve yaptığımız örnek montajlarla, ürünlerin montajı yapılabiliyor. Ancak genelde tüm montajları biz yapmaya gayret ediyoruz” şeklinde konuşuyor.

Raymarine’in Türkiye pazarındaki yeri
Raymarine’in Türkiye pazarındaki yeri hakkında da konuşan Ayhan Dinç, şunları söylüyor: “Türkiye’de bu sene başında bir araştırma yaptık. Arkadaşlarımız, Türkiye’deki bütün marinaları gezdi, bütün teknelerin tek tek kullandığı cihazları not etti ve kendi çapımızda bir istatistik yaptık. Türkiye’deki marinalardaki teknelerde yüzde 60 oranında Raymarine ürünlerinin takılı olduğunu gördük. Bu oranın bu kadar yüksek olmasında, Raymarine’in Türkiye’de uzun yıllardır iyi bir ekip tarafından satış ve satış sonrası hizmetlerinin sağlanması etkili olduğu gibi; şu anda bütün markalarda var olan Multifunction Display chartplotter’ların mucidinin Raymarine olması da çok etkili. Çünkü Raymarine, Multifunction Display’in üretimine geçtikten sonra dünyadaki birçok yat üreticisi ile uzun süreli anlaşmalar yaptı. Bu, o günkü satışlar açısından önemli olduğu gibi, insanların Raymarine ürünlerine de alışması açısından çok önemliydi. Çünkü elektronik cihazlarda alışkanlık çok önemli, cep telefonlarında bile bir markanın kullanımına alışınca, yine o markayı tercih ediyorsunuz. Biz bu yüzden küçük tekneleri de çok önemsiyoruz. Belki müşteri 5 metrelik teknesi için küçük bir cihaz alacak ama bu ona Raymarine kullanma alışkanlığını kazandıracak. Bu yüzden ona da diğer müşterilerimize verdiğimiz önemi veriyoruz. Bu nedenle de Türkiye pazarında yüksek oranda kullanılıyoruz.”



Seyir elektroniği cihazlarında teknoloji
Seyir elektroniği cihazlarında da genel elektronik cihazlara paralel bir gelişim olduğunu sözlerine ekleyen Dinç, şöyle devam ediyor: “Dünyada trendi herhalde iPhone yönlendiriyor. Sadece seyir-navigasyon cihazları değil, birçok elektronik cihaz, şekil olarak da özellik olarak da iPhone’a benziyor. En önemli kriter dokunmatik ekranlar ve bunu yanı sıra wifi, bluetooth özellikleri… Bizim yeni cihazlarımızın da hepsinde bu özellikler yer alıyor.”
“Son iki senedir çıkan cihazlarımızda, ekranlarda wifi ve bluetooth özelliği var. iPhone, iPad veya diğer android cihazlarda bir application vasıtasıyla cihazı görüntüleyebiliyor ve kumanda edebiliyorsunuz. Tabi bunun ekonomik bir avantajı da var. Örneğin, dışarda kokpitte bir ekranınız varken, içerde ikinci bir ekrana ihtiyacınız kalmıyor. Tabletinizi ikinci bir ekran gibi kullanabiliyorsunuz.”

Yeni cihazlarda tuş takımları ortadan kalkıyor
“Raymarine’de normalde yeni bir ürünün ar-ge’si, üretimi, lansmanı vs. ortaya çıkış süresi yaklaşık 1 yıldı. Ancak Raymarine Flir tarafından satın alındıktan sonra, Amerikan şirketlerinin agresif yapısının da etkisiyle bu süre 6 aya düştü. Bu satın almanın ardından Raymarine’in hemen hemen bütün cihazları değişti. Bu sadece görsel bir değişiklik değildi; işlemciler tamamen değişti, yeni özellikler ilave edildi. Hemen hemen tüm cihazlar dokunmatik oldu. Hibrit touch dediğimiz hem dokunmatik hem tuşla kullanılan ürünlerin trendinin de yavaş yavaş bitmesiyle yeni cihazlarımızda tuş takımları tamamen ortadan kalkıyor.”

Evolution Autopilot, METS’de ödül aldı
“Bunun yanı sıra otopilotlarda ciddi bir yenilik var. Bu sene METS’de ödül alan Evolution Autopilot’umuz pazara sunuldu. Bir diğer yenilik de gS serisi ekranlar. Raymarine’in Glass Bridge denilen üzerinde hiçbir tuş olmayan cam ekranları vardır. Bunlar ayrı bir prosesör ile çalışıyordu, dolayısıyla çok maliyetli cihazlardı. Bu nedenle büyük teknelerde kullanılırdı. Yeni üretilen gS serisinde prosesör ve ekran birleştirildi. Gene aynı şık görüntü, ufak bir klavye ve Multifunction Display. Bu da önemli bir yenilik.”



Sektörde yaşanan sorunlar
Sektörde yaşanılan sorunlara da değinen Ayhan Dinç, bu konuda da görüşlerini şu sözlerle aktarıyor: “Bizim en çok yaşadığımız sorun, yurtdışından ürün getirilmesi. Müşteri gidiyor Raymarine marka bir cihazı örneğin Amerika’dan alıyor. Bunun ne oranda olduğunu bilmiyoruz, sadece karşımıza çıktığında görüyoruz. Burada müşterinin bilmesi gereken şey şu: Normalde cihazda bir sorun olduğunda garanti kapsamında biz marinaya gidip o cihaza bakmakla yükümlüyüz. Yurtdışından getirtilen cihazlarda yetkili distribütörünün kaşesi, imzası olmadığı için, bu cihazlarda biz marinaya gidip cihaza bakmak zorunda değiliz. Müşteri cihazı söküp ofise getirir, garanti kapsamında bakarız. Ama marinaya gidersek servis ücreti talep edebiliriz. Bu Raymarine kitapçığında da yazar.”


Raymarine Satış Müdürü Ayhan Dinç

“Bunun dışında kullanıcı hataları da çok yaşadığımız bir sorun. Müşterinin belki vakit ayıramamaktan, belki fazla önem vermemesinden kaynaklı olarak, kullanım kılavuzları okunmuyor. Halbuki, denizde hayat kurtaracak şey teknedeki navigasyon sistemidir. Artık cep telefonlarıyla 24 saat birine ulaşabildiği için tekne sahipleri fazla önemsemiyor. Özellikle yoğun yaz sezonunda, telefonla teknik destek verme trafiği çok artıyor.”
“Bir diğer sorun da, biz daha önce yabancı bayraklı teknelere sattığımız ürünleri ihracat yoluyla gümrüklü marinalarda teslim edebiliyorduk. Böylece müşteri KDV’den muaf olabiliyordu. Ancak 3-4 yıl önce yapılan değişiklikle artık bu işleme izin verilmiyor. Dolayısıyla müşteriye KDV maliyetini de yansıtıyoruz. Bunun sonucu olarak da, yurtdışında fiyat araştırması yapılıyor. Monitör, kamera gibi bazı ürünlerde KDV’ye artı olarak ÖTV de var. Bu da cihazların fiyatını yükseltiyor. Özellikle termal kameralarda bunun mali külfeti yüksek oluyor.”



Ürün seçiminde nelere dikkat edilmeli?
“Artık kötü cihaz diye bir şey yok. Belli başlı markalar benzer özelliklerde kaliteli ürünleri piyasaya sunuyor. Bu durumda müşterinin cihaz seçerken, satıcı firmanın satış sonrası hizmet gücüne bakmasında fayda var. Biz kendi adımıza servis konusunda çok iddialıyız. Yıllardır bu konuya çok yatırım yaptık. Aldığımız geri dönüşlerden de bu konuda başarılı olduğumuzu söyleyebilirim. Hizmet kalitesi ve iş geliştirme alanında 10 sene arka arkaya Raymarine’in en iyi distribütörü seçildik.”

Raymarine Evolution Autopilot


Raymarine otopilot deneyimi, FLIR sistemlerinin Ar&Ge’si ve gelişmiş uzay teknolojisini de içinde barındıran Evolution Ai kontol algoritimleri, yepyeni bir otopilot kontrolü sağlıyor.



Evolution Ai
Evolution otopilot çevresini algılar ve hızlıca hesaplamalar yaparak performansı en üst düzeye çıkaracak manevralar gerçekleştirir. Tekne hızı veya deniz koşulları ne olursa olsun, doğru ve güvenli seyir takibi sağlar.

Neden Evolution ?
- Karışıklık yok
- Uzun süreli kalibrasyon prosedürleri yok
- Pusula ayarı yok
- Yalpalama, rotadan sapma ve yönün 9 eksenli hassas takibi

Kurulumu Kolay
- Geleneksel rota sensörlerinin kısıtlamalarından kurtulun
- EV sensörü güverte altına veya üstüne monte edilebilir
- Başaşağı veya geminin orta çizgisinin üstüne monte edilir
- Tak ve çalıştır bağlantı kolaylığı.

Sağlam
Kapak tam olarak sızdırmazdır ve IPX6 su geçirmezlik standartlarında üretilmiştir.

Yakıt Tasarrufu
Evolution otopilotun üstün dümen kontrolü sayesinde yakıt tasarrufu sağlar ve gideceğiniz yere daha hızlı ulaşırsınız.

Lowrance HDS Touch Seyir Sistemi


Lowrance HDS Touch, BroadBand Balık Bulucu (50/83/200 kHz) ve StructureScan (455/800 kHz) özelliği taşıyor.



LOWRANCE HDS Touch Temel Fonkisyonları 

Haritalı GPS: HDS’ler Navionics SD harita kartuşları ile uyumludur. 
Balık Bulucu: HDS’ler, 600 metreye kadar derinlik ölçebilen BSM-1 ve 3000 metreye kadar derinlik ölçebilen, profesyonel balıkçılar için geliştirilmiş BSM-2 BroadBand balık bulucular ile tam uyumludur. 
Radar / Marpa: HDS’ler tüm BroadBand ve HD Digital radarlarla uyumludur. 
SonicHub: HDS’ler Sonic Hub sistemi ile uyumlu olup, iPHone, iPod ya da bir hafıza çubuğuna yüklenilen tüm şarkıları NSS üzerinden seçebilir, 3 ayrı bölgeye ayrı ses kontrolu ile müzik yayını yapabilir.
StructureScan: HDS’ler StructureScan uyumludur. 450 /800 khz frekanslarında çalışan StructureScan ile deniz dibini ve balıkları inanılmaz bir çözünürlükte görüntüleyebilir, ayrıca StructureScan ile taranmış alanları harita üzerinde de görebilirsiniz.

Garmin GHP 12 Otopilot Sistemi

Yelkenli Tekne Kullananlar için Oto-rehberli Navigasyon


GHP 12, Garmin’in tam özellikli marina otopilot teknolojisini, selenoid dümen sistemli,  kabloyla çalıştırılan dümen sistemli ve bağımsız hidrolik pompalarla çalışan güç teknelerinin yanı sıra 20 ile 70 ft. arasında değişen yelkenli teknelere de bu teknolojiyi getiriyor.



GHP 12 yelkenli otopilot sistemini kullanmak, teknenizde ekstra bir çift ele sahip olmak gibi.  Garmin GWS 10 veya uyumlu rüzgar sensörü, GPS ve ağ elektroniği ile arabirim yapıldığında GHP 12 yön tutuşu, rüzgar tutuşu, kısa mesafe dönüşleri, jack(volta)/jibe(kavanço) ve daha fazlasını destekleyebilir. Hiçbir endişe duymadan güvenli bir şekilde yelkenlinizi sürmenizi sağlar.
Yelkenli tekne aplikasyonları için, Garmin’de farklı dümen sistemleriyle sürüş yeteneğine uygun üç doğrusal sürüş mevcut ve hemen hemen orta büyüklükteki her yelkenliye uygun (özel kuruluma bağlıdır).
- A Sınıfı Sürüş Ünitesi-28,500 lbs kadar olan yelkenliler için.
- B Sınıfı Compact Sürüş Ünitesi-48,400 lbs kadar olan yelkenliler için.
- B Sınıfı Sürüş Ünitesi-79,000 lbs kadar olan yelkenliler için.

Selenoid veya Kabloyla Çalıştırılan Güç Tekneleri
GHP 12, bağımsız hidrolik pompalıların yanı sıra selenoid sürüşlü ve kabloyla çalıştırılan dümen sistemli güç tekneleri için güçlü bir otopilot becerisi sağlar. Bir GHP 12’yi hazır hale getirmek için tekneniz Elektronik Kontrol Ünitesine (ECU) dümen konum geribildirimi sağlayabilmelidir.

Ağlı Cihazlara Bağlanın
GHP 12’ye, tamamen NMEA 2000 onaylı GHC dümen kontrol ünitesi aracılığıyla erişilir. Kolay kurulumunun yanında, NMEA 2000 uyumluluğu otopilot yön verilerini GPS seçili rota rehberliği sağlayan Garmin harita çizerleri dahil ağınızdaki diğer cihazlarla paylaşmanızı sağlar. Opsiyonel bir el tipi kablosuz uzaktan kumanda da mevcuttur ancak en kolay kullanım için GHC’yi, ANT kablosuz teknolojisine sahip dünyanın ilk marina GPS navigasyon saati quatix ile kontrol edebilirsiniz.

Teknik Özellikler:
Güç Voltajı: 10 V - 30 V
Çalışma Sıcaklığı: 
-15° C ile 60 C° (5° F ile 140° F)
CCU Boyutları:  3.6 “ çap (9.1 cm çap)
ECU Boyutları:  
6.6 “ x 4.6 “ x 2.1 “ (16.8 x 11.7 x 5.3 cm)
Maksimum Aralıksız Motor Akımı: 15A
Maksimum Anlık Motor Akımı: 40A
Maksimum Kavrama Akımı: 2.5A

Simrad NSO evo2 Glass-Bridge Sistemleri


Simrad NSO evo2 Glass-Bridge sistemleri, açık deniz motorbotları ve ticari gemiler için üretildi. Kullanımı kolay ara yüzü, çoklu dokunmatik kontrol ve uyum kabiliyeti ile sonar, radar ve eğlence sistemlerinin değişken iki taraflı geniş ekranın özel kontrolünü, yüksek güçlü grafik işlemle bir araya getiriyor.



İşlemci Özellikleri: 
- İkili bağımsız video çıkışı
- Geniş ekran video desteği
- Çok dokunuşlu iki parmak ile yakınlaştırma
- 4G Genişbant (broadband) Radar, BSM-2 Chirp İskandil ve daha fazlası ile bütünleşme
- OP40 kontrol seçeneği
- En geniş Harita tercih seçenekleri
- Çoklu video girişleri
- Çift dört-çekirdekli işlemci

Ekran Özellikleri:
- Parlak, multi-touch modeller & kaptan köşkü için dokunmatik ekran olmayan daha az aydınlık modeller.
- 8mm düşük profilli, tüm cam yüzeyler için geliştirilmiş dümen görünümü.
- HDMI, DVI, Composite girişler

MO-T High-Bright Touchscreen Models
- 1000 nit’lik Yüksek Parlak, Güneş ışığında görünebilir ekran
- Çoklu dokunuşlu dokunmatik ekran kontrol

MO-P Pilothouse Models
- OP40 tarafından kontrol edilir
- Kaptan köşkü kullanımı için 300 nit’lik parlaklık

Simrad NSS evo2 Çok Fonksiyonlu Ekran Seyir Sistemleri


Kullanımı kolay, yeni ama tanıdık tablet stili kullanıcı arayüzü, çoklu dokunuşlu ekran kontrolü, hassas kontrol ve hızlı yanıt için itilebilir düğmesiyle NSS evo2, sakin ya da sert denizlerde kullanılmak üzere mükemmel bir tasarıma sahip. Simrad güçlü seyir ekranına ilave olarak, pazarda yaygın olarak bulunabilen balık bulucu teknolojilerini barındırması, uyum kabiliyeti ve stil sahibi düşük profilli montajı, NSS evo2’yi piyasadaki en cazip seyir ve balık bulucu sistemlerinden biri yapıyor.



Özellikler
- Çoklu-dokunuşlu iki parmakla yakınlaştırma desteği
- Oto pilot uyumu
- Bölgesel Navionics® ve C-MAP harita
- GoFree™ kablosuz uyumlu
- Dahili GPS anteni
- Parlak LED Arka ışık
- Micro-SD medya kart yuvası
- StructureMap™ overlay & Insight Genesis™ harita oluşturma
- NMEA2000®, 0183® & Ethernet bağlantısı
- Broadband Radar™, SonicHub® & StructureScan® HD uyumlu
- Video entegrasyonu

Deniz Elektroniğinde Çoklama(*)


Kişisel bilgisayar ile mevcut navigasyon ekipmanımızı nasıl entegre edebiliriz? 


Bu sorunun cevabı son teknolojik gelişmeler ile hızla değişiyor.  Yeni dizüstü bilgisayar ve akıllı telefonlarda yaygın olarak kullanılan katı hal bellekleri  (Eng. Solid state memory) bizi daha istikrarlı tekne bilgisayarlarına doğru bir adım ilerletiyor - dönerek çalışan istikrarsız belleklere son! Yine de tekne bilgisayarları konusuna dikkatli yaklaşıyoruz. Bizim görüşümüze göre, bir PC veya Mac denizde güçlü bir müttefik olabilir ama deniz şartlarına özel olarak üretilmiş elektronik cihazlara hala daha fazla güveniyoruz.


MiniPlex Lite çoklayıcı, rüzgâr enstrümanları (yukarıda) ve Otomatik 
Tanımlama Sistemi- AIS (aşağıda) ile bilgisayarınız arasında bağlantı sağlar.

Kişisel bilgisayarı ve onun bütün potansiyelini mevcut navigasyon ekipmanımıza nasıl entegre edebiliriz?
20 yıldan uzun bir süre önce Amerikan Ulusal Deniz Elektroniği Derneği (National Marine Electronics Association –NMEA) tarafından benimsenen 0183 iletişim protokolü hala çoğu deniz cihazında (GPS, otopilot, rüzgar sensörü, Otomatik Tanımlama Sistemi vb.) kullanılmaktadır. Yeni ve pahalı cihazlar yeni NMEA 2000 protokolünü kullanmaya başlamıştır fakat daha az ile daha çok yapmanın ruhu içinde, bu makale mevcut cihazları en verimli şekilde kullanmanın yollarını aramaktadır.

Navigasyon sisteminize daha çok sensör ekleme zamanı geldiğinde (örneğin AIS ünitesi) ya da navigasyon sisteminizi kendi bilgisayarınızla entegre etmek istediğinizde, bağlantı yapmak zorlu bir iştir. Çok az bilgisayar ya da chartplotter NMEA 0183 sinyallerini kabul eden birden çok girişe sahiptir. NMEA 0183 sinyal kabloları basitçe lehimlenemediği için sinyaller bir çoklayıcı (multiplexer) ile birleştirilmek zorundadır.
Bu makalenin amacına yönelik olarak; basit, performanslı ve ucuz NMEA 0183 çoklayıcılarını araştırdık. Sonuç olarak Hollanda merkezli ShipModul firmasına ait MiniPlex Lite ürününde karar kıldık. Kolay kurulumu olan bu çoklayıcı, AIS alıcıları gibi yeni elektronik cihazlar için gereken yüksek veri taşıma hızını sağlayan ilk 0183 çoklayıcılarından biridir.

NMEA 0183
NMEA 0183, normalde 4800 baud hızında veri sağlayan bir seri protokoldür. Karşılaştırmak gerekirse, bu hız basit çevirmeli internet bağlantı hızının onda biri kadardır.
NMEA 0183, Amerikan Elektronik Endüstri Derneği’nin RS-422 standardını temel alır. RS-422, RS-232’ye çok benzerdir; RS-232 tek uçlu iken RS-422 farklı voltajlar kullanır. Bu sayede RS-422 elektronik gürültüye çok daha dayanıklıdır ve daha uzun kablolarda iletim yapabilir. NMEA 0183 parçaları (RS-422 cihazları) bilgisayarın seri girişine bağlanabilir fakat bu giriş aslında bir RS-232 cihazıdır ve o nedenle aralarında direkt bağlantı yapılması hem önerilmez hem de güvenilir değildir. En iyi yöntem NMEA 0183 cihazını RS-422’den RS-232’ye dönüştürücü bir adaptör kullanarak bilgisayarın seri girişine bağlamaktır. Piyasada RS-422’i RS-232’ye çeviren birçok NMEA 0183 çoklayıcısı bulunmaktadır.

Son yıllarda alternatif bir bağlantı seçeneği ortaya çıktı; evrensel seri veriyolu (universal serial bus –USB). USB cihazlarının yazılım sürücüleri RS-232/RS-432 ile uyum sağlıyor, bu sayede adaptöre gerek kalmıyor. Yazılımınız uygun olduğu sürece USB girişi RS-232 ya da RS-422 girişi olarak kullanılabiliyor.
NMEA 0183 protokolü izole edilmiş elektrik veriler ile kullanılacak şekilde tasarlandı, bu nedenle yakın zamana kadar veri hızı en fazla 4800 ya da 9600 baud olabiliyordu. Artık 38400 baud hızına ulaşabilen ışınsal yalıtıcı (Opto-isolator) devreler, diğer ismiyle NMEA 0193-HS (High Speed), kullanılabiliyor. 0183-HS cihazları, bugünün en popüler deniz elektroniği sistemlerinden iklim ve AIS bilgi alıcılarını içeriyor.

NMEA 0183 protokolü, NMEA konuşmacısının (veri gönderen cihaz, örneğin rüzgar hız sensörü) dört NMEA dinleyicisine (veriyi alan cihazlar, örneğin bilgisayar, ekran ya da chartplotter) yetecek güçte veri göndermesi gerektiğini belirtir. NMEA 1083, aynı hat üzerinde iki konuşmacı olmasını sağlamaz. Aynı hat üzerinde birden çok NMEA 0183 konuşmacısı (Örneğin AIS ve GPS) sağlamanın tek yolu bir çoklayıcı (multiplexer) kullanılmasıdır. Dört girişli NMEA 0183 çoklayıcısı dört farklı cihazdan bilgi alabilir (GPS, AIS alıcısı, rüzgar sensörü ve derinlik göstergesi) ve bu bilgiyi üç farklı cihaza aktarabilir (Bilgisayar, chartplotter ve otomatik pilot).


Eğer her dört girişe ulaşan veri hızı 1,200 baud’dan yüksekse, 4,800 baud hızında 
birleştirilmiş veriyi standart bir çoklayıcı sağlayamaz. Sonuç olarak veri kaybolur.

Piyasadaki NMEA 0182-HS çoklayıcıları çıkış hızını arttırarak bu sorunu çözüyor. Ayrıca gelen verideki gereksiz bilgileri filtreliyor.  AIS alıcısı genelde 38400 baud hızında, diğer cihazlar ise 4800 baud hızında veri sağlıyor. Bu demektir ki iki çoklayıcının veri hızı en az 38400’e ayarlanmalı, yoksa gelen verinin bir kısmı filtrelenerek kaybolur.
Bazı NMEA çoklayıcılarında sadece seri bağlantı çıkışı (RS-422) bulunuyor, diğerlerinde ise USB çıkışı da bulunuyor. USB sürücüsü genelde COM girişini taklit eder, bu nedenle bilgisayarınız için verinin RS-422 ya da USB’den gelmesi önemli değildir. Figür 1’de chartplotter’e takılı bir bilgisayar gösteriyor. Bu, sadece chartplotter’ın iki girişi varsa olabilir.  
Çoğu NMEA çoklayıcısı en fazla dört alıcıyı kaldırabiliyor. Eğer daha fazla kanalı birleştirmek istiyorsanız iki çoklayıcıyı kademelendirerek kullanabilirsiniz.
İsteğinize göre birçok ara bağlantı yapmak da mümkün. Navigasyon programınızdan GPS’ye rota bilgisi iletmek isterseniz ya da GPS’nin bilgisayarınıza sadece pozisyon ve hız bilgisi iletmesini isterseniz farklı bağlantı yapılabilir. Otomatik pilotunuz GPS’den geçilen yol bilgisi alıyorsa, GPS’nin bilgisayardan ya da chartplotter’den rota bilgisi alması gerekir ve ek bağlantılara ihtiyacınız olur.
AIS alıcıları gibi cihazlar NMEA doğrudan geçiş (Eng. pass-through) cihazı olarak çalışabilirler, böylelikle iki girişli çoklayıcı gibi gözükürler. Doğrudan geçişin dezavantajı, bazı cümleleri (iki cihaz arasındaki veri satırı) filtreleyerek aktarmayabilir. Örneğin, AIS alıcı GPS’ten sadece konum bilgisini ($GPSRMC cümle kodu) alıp uydu bilgisini ($GPGSV) engelleyebilir.

Belirttiğimiz gibi AIS alıcıları NMEA 0183 protokolünü 38400 baud hızında kullanmaktadırlar. Bu demektir ki bu diagramların hiçbiri  “düşük hızlı” çoklayıcılar ile çalışamaz. Bu problemi çözmek için AIS ve GPS bilgilerini iki ayrı giriş ile bilgisayara bağlayabilirsiniz (eğer iki giriş varsa) ya da yüksek hızlı bir çoklayıcı kullanabilirsiniz.
AIS ya da GPS’inizi doğrudan bir bilgisayara bağlamak isterseniz, seri bağlantıyı USB’ye çeviren bir adaptöre ihtiyacınız olacaktır. Bu adaptörler RS-232 ve RS-422 girişleri için farklı konfigürasyonlarda bulunmaktadır. Birçok denizcilik yazılımı üreten firma adaptör de sağlamaktadır. Nobeltec (www.nobeltec.com) ve Si-Tex (www.si-tex.com) bu ürünler için iyi destek sağlamaktadır. Biz ise Sealevel marka adaptör kullanarak gayet iyi sonuç elde ettik.    
Her fiziksel bağlantı (DB9, dokuz iğneli seri fiş ile yapılan) bilgisayara sanal seri girişi olarak sunulur. Bilgisayarın COM girişlerinin ayarları bağlantı kurulan cihazlarla uygun olması için düzenlenmelidir. Çoğu USB adaptörü her seri girişin farklı bir baud hızında çalışmasını sağlar, böylelikle her giriş için gerekli baud hızları ayarlanabilir.  

Bazı navigasyon yazılımları NMEA çoklayıcısı ya da tekrarcısı olarak çalışabilir, böylelikle farklı kaynaklardan gelen veriler birleştirilerek COM ya da USB vasıtasıyla chartplotter’e aktarılabilir. Fakat bu demektir ki bilgisayarınızda bir problem olduğunda chartplotter’iniz  veri alamayacaktır.
Çoğu chartplotter USB adaptörü kullanamaz, bu nedenle NMEA 0183 verisini iletmenin tek yolu NMEA 0183 çoklayıcısı kullanmaktır.  

ShipModul MiniPlex Lite
Bir çoklayıcının en büyük avantajı, hem hangi renk kablonun nereye gittiğini anlamaya çalışmaktan hem de COM girişleri ve adaptörler ile uğraşmaktan kurtulmuş olmanızdır.
ShipModul MiniPlex üç giriş ve iki çıkışı olan temel bir NMEA 0183 çoklayıcısıdır. Çıkışlardan biri USB diğeri ise çıplak kablo bağlantısı sağlamaktadır. Bütün girişler diferansiyel (RS-422) ya da tek-taraflı (RS-232) bağlantıları kabul ediyor. MiniPlex Lite bir deste oyun kağıdından biraz daha büyük ve kuru bir yere monte edilmesi gerekiyor. 
1 metre uzunluğunda USB kablosu paketle beraber geliyor. Daha uzun bir kablo da kullanılabilir fakat 5 metreden sonra iletim hızı azalmaktadır. Bu önerilmez çünkü çoklayıcı gücünü USB iletim hızından almaktadır. 
Yazılı kullanım kılavuzu gayet iyi hazırlanmış ve kolay kurulum adımlarını anlatıyor. Ayrıca yazılımın internetten güncellenebilmesi için bir program sağlanmış.   



ShipModul MiniPlex Lite bilgisayarınız için bir USB kablosu 
ve NMEA 0183 bağlantıları için ayrı kablolar içermektedir.


Kurulum
Çoklayıcının sağladığı veri, USB kablosu ile bilgisayara iletiliyor ve ayrıca diğer NMEA çıkışlarından da alınabiliyor. Maalesef MiniPlex, USB kablosu ile çalışan bir bilgisayara bağlı olmadığı zaman çalışmıyor. Bilgisayarın kullanacağı güç günlük enerji gereklilikleri listenize eklenmeli. Dell Latitude D620 model dizüstü bilgisayar ile yaptığımız denemede, bilgisayarı uyku moduna aldığımızda da MiniPlex Lite’nin gücü kesildi. 
USB standardı her USB girişine en az 500 mA sağlanması gerektiğini belirtir ve MiniPlex Lite sadece 30-80 mA arası harcıyor. Birden çok USB kablosunu tek USB girişine bağlayan cihazları dikkatli kullanmak gerekir. Eğer toplam akım 500 mA’yı geçerse cihazlar düzgün bir şekilde çalışmayabilir. 
NMEA sinyal kabloları MiniPlex Lite’nin kablo kelepçesine takılabiliyor. Kelepçeyi açmak için basit bir naylon mandal tasarlanmış fakat küçük sivri bir alet ile açmak daha kolay oluyor. Bu kelepçeler sağlam bir bağlantı kurulmasını sağlıyor fakat ulaşması çok kolay değil. O nedenle çoklayıcı monte edileceği zaman kablo bağlantılarının rahatça erişilebilecek bir yerde kalmasına dikkat etmek gerekir. Cihazın üzerindeki küçük bir LED lamba, cihaz ilk açıldığında ve veri akışı olduğu zaman yanıyor. 


Yazılım
Donanımın hiçbir sorunu olmasa da yanında gelen yazılımdan memnun kalmadık. MiniPlex ayarlarının yapılması için Microsoft Windows ya da Mac OS X ile açılması gerekiyor. Fakat ayarlamalar yapıldıktan sonra USB bağlantısı olan her bilgisayar ile çalışabiliyor. Windows ve Mac için cihaz yazılımı ve USB sürücüsü paket içerisinde bir mini-CD ile geliyor.   


ShipModul MiniPlex Lite’ı çalıştırmak için Dell Latitude D620 dizüstü bilgisayar, 
C serisi Raymarine chartplotter ve Garmin GPS kullandık. Düşük hızlı Noland 
NC42U çoklayıcı ise arkada görünüyor.

Test bilgisayarına yükleme yapmak için önce C:ProgramFilesShipModul isimli bir klasör açtık, ardından CD’deki bütün içeriği bu klasöre aktardık. İçinde kullanım kılavuzunun PDF formatı, ekstra yazılım ve sürücüler bulunuyor. Aslında bu yüklemenin bizim tarafımızdan değil, otomatik olarak yapılması ve MPXConfig, FTClean, VirtualPlex gibi programları için masaüstüne kısayol oluşturması gerektiğini düşünüyoruz.   
CD içerisinden VirtualPlex.exe dosyasını çalıştırdığımız zaman VirtualPlex-1 yazılımının 14 günlük deneme sürümünü yükledi. Daha sonra kullanmak için ücret ödenmesi gerekiyor. VirtualPlex-1 birden çok sanal bağlantı noktası yaratarak NMEA verisininin bu noktalara ayrılmasını sağlıyor. Çoklayıcının temel fonksiyonlarını kullanmak için bu yazılıma gerek olmasa bile tam verim sağlanması için bu şekilde ek ücret talep edilmesini hoş bulmadık.  

Güç Konusu
Windows’un otomatik seri bağlantı algılama özelliği problem yaratıyor. RS-232 ya da USB girişine bir cihaz bağlıyken bilgisayar açıldığında Windows hatalı bir şekilde bağlı cihazın bir modem olduğunu varsayıyor. Bu nedenle algılanamayan veri, farenin bozularak rastgele hareket etmesine neden oluyor ve bilgisayarı kullanmak imkansız hale geliyor. Bu problemi çözmek için iki seçenek var: Bilgisayarı açarken kabloyu çıkartabilirsiniz ya da sinyal kaynağını kapatabilirsiniz. 
Diğer seçenek ise Stentec. (www.stentec.com). Navigasyon yazılımı üreticisi ve yelken oyunu yapımcısı olan firma ücretsiz olarak Windows’un bu özelliğini kapatan bir program geliştirmiş. Bu programı yükleyerek de sorunu çözebilirsiniz.  

Sonuç
Eğer gelişmiş bir ağ kurulmak isteniyorsa güç kaynağı olarak bilgisayar gerektirmeyen bir cihaz kullanmak daha mantıklı olacaktır fakat NMEA 0183 protokolü ile ağ kurma macerasına yeni atılanlar için MiniPlex Lite oldukça iyi bir cihaz. Kolay kurulumu ve rakiplerine göre uygun olan fiyatı ile öne çıkıyor. Uzun bir süredir piyasada bulunuyor ve dayanıklılığını kanıtlamış bir ürün. Çok az bir çabayla kişisel bilgisayarımızı; AIS, GPS ve chartplotter’e bağlamamızı sağladı. Veri akışında hiçbir sorun yaşamadık. Ayrıca herhangi bir sorumuz olduğunda ShipModul’un teknik hizmeti oldukça yardımcı oldu.

GPS ve Chartplotter


Modern navigasyon yardımcılarının başında GPS ve Chartplotter gelir. GPS (Global Positioning System) aslında insan yapısı bir elektronik sekstant olarak düşünülebilir. Dünya yörüngesinde değişik yönlerde hareket eden uydular alıcıya nerede olduklarını ve zamanı bildirirler. GPS alıcısı da bu veriler ışığında her uyduya olan mesafesini belirler ve değişik uydulara göre olan mesafelerden kesişme noktasını bularak yerimizi belirler. Zamanı da sürekli olarak uydudan aldığı için hassas bir saat olarak kullanılabilir. Temel olarak bulunulan noktayı enlem ve boylam olarak veren bir cihazdır. Bulunulan enlem ve boylamı zaman olarak da hafızasında tuttuğundan bir sonraki belirlemedeki verilerle kıyaslayarak, gidiş yönünü, teknenin hızını da verir. GPS’ler 3 uydu ile bulunduğumuz mevkiyi verebilirler, ancak hassasiyeti arttırmak için aynı anda veya sıra ile 12 veya daha fazla uydudan veri alırlar. Bu veriler hafızasında bulunan veya hafıza olarak kullanılan bir kartuş yardımı ile harita üzerinde de gösterilebilir. Modern GPS modellerinin hemen tümü verileri rakam olarak vermekle birlikte, genellikle ekranlarındaki haritada gösterirler.



Temel olarak iki model vardır
- Taşınabilir GPS modelleri
- Sabit GPS modelleri
Taşınabilir GPS modelleri
Taşınabilir GPS modelleri büyükçe bir cep telefonu görünümündedir. Elde taşınırlar ve kullanılırlar. Başka cihazlara bağlanabilen modelleri vardır. Genellikle standart pillerle çalışırlar ve kullanma süreleri pil ömrü ile kısıtlıdır. 
Bu tür cihazların kullanılması düşünülüyorsa, teknede yeteri kadar yedek pil bulundurmak gerekir. Bazı modeller ise gerektiğinde teknede 12V elektrik ile beslenebilmektedir. Antenleri genellikle cihazın üstünde olduğundan bazı modeller kamara içinde iyi çalışmayabilir.

Sabit GPS Cihazları
Teknede uygun bir yere monte edilerek kullanılan cihazlardır. Genellikle GPS alıcısı için tekne üstüne monte edilen harici bir anten taşırlar. 
Bağlantı yapılmışsa harita üzerinde, rüzgâr yönü gibi diğer aletlerden aldıkları verileri de gösterirler. Ekranları oldukça büyüktür ve kolay takip edilir. Genellikle dört yönlü tuş yardımı ile harita aşağı, yukarı, sağa ve sola kaydırılabilir. Ekran değişik verileri gösterecek şekilde ayarlanabilir. 
Bazı modellerde ekran aynı zamanda radar verilerini de gösterebilir. Elektrik beslemeleri genellikle teknedeki 12V sistemden yapılır.

Tekne Otopilot Sistemleri


Otopilotlar temel olarak dümeni kontrol eden ve yönlerini bir pusuladan alan cihazlardır. Eski model otopilotlarda klasik manyetik pusula kullanılırken, yeni model otopilotlarda genellikle fluxgate denilen elektronik pusulalar kullanılmaktadır. Kendi pusulası dışında, otopilotlar, harici cihazlara da bağlanabilmektedir. GPS ve rüzgâr gülü bağlantısı en yaygın olanıdır.



Böylece teknenin GPS’te işaretlenen bir noktaya doğru yönlendirilmesi veya rüzgarı belli bir açıda alarak gitmesi mümkündür. Kendi pusulası ile yönlendirmede deniz akıntıları mutlaka dikkate alınmalıdır. Teknenin burnu pusula açısı olarak sürekli aynı istikameti gösterse bile tekne iskele veya sancak yönünden gelen akıntı nedeni ile sürüklenebilir ve gitmeyi hedeflediğiniz noktanın sağında veya solunda bir noktaya ulaşabilirsiniz. GPS ile kontrol edilen bir otopilot ise teknenin belirlenen noktaya gitmesini sağlar. Tekne başı başka istikameti gösterse bile tekne düz bir hat üzerinde istenilen noktaya gider.
Otopilot sistemleri, tekne için gerekli ürünlerin başında gelmektedir. Fakat hangi otopilot sistemi cihazının, tekneniz için uygun olduğunu bilmiyor olabilirsiniz. Öncelikli olarak teknenizin dümen sistemi hakkında detaylı bilgiye sahip olmanız gerekmektedir. Çünkü teknelerin boyutuna ve dümen sistemlerinin detaylarına göre otopilot sistemleri de değişmektedir. 
Teknenizin boyutuna göre hidrolik ve portatif otopilot sistemleri ekipmanlarını ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. Portatif otopilot sistemleri, 30-32 feet uzunluğa kadar olan teknelerde tercih edilmektedir. Tekne otopilotlarında elektronik pusula da yer almaktadır. 
Bir diğer tekne otopilot sistemi ise, hidrolik oto pilot sistemleridir. Genellikle bu sistemin daha çok parçası ve donanımı bulunmaktadır. 

Otopilot Sistemleri Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Teknenizi hakkıyla kullanabilmek için bazı araç ve gereçlerin hali hazırda bulunması gerekmektedir. Çünkü bu araçların tekne veya yatınızda olması hem büyük kolaylık sağlamakta hem de uygun rota ile kaliteli bir yolculuk yapmanızı sağlamaktadır. İşte bu araçların başında, otopilot sistemleri gelmektedir. 
Tekne Otopilot sistemleri, kendi içerinde çeşitlere ayrılmaktadır. Teknenizin boyutu ve ölçüleri doğrultusunda, ihtiyaç duyulan cihazlar da farklılaşmaktadır. Öncelikle bir oto pilot sistemi satın almadan önce, teknenizin boyutu ve özellikleri konusunda detaylı bilgiye sahip olmanız gerekmektedir. Çünkü her bir oto pilot sistemleri, boyutlar ve özellikler bakımından birbirinden ayrılmaktadır. Bu cihazları verimli bir şekilde kullanabilmenin ilk koşulu da doğru cihazı satın almaktan geçmektedir. 
Oto pilot sistemleri için dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise, güverte üstü veya güverte altı kullanımına göre ayrılan cihazlara dikkat etmektir. Kullanım alanlarına göre doğru cihazı tercih etmek, teknenizde bu cihazları doğru şekilde kullanmanızı sağlar. Otopilot sistemleri ve cihazları için dikkat edilecek son nokta ise, kalitesinden emin olduğunuz bir markanın cihazlarını tercih etmenizdir.

Balık Bulucu Sonar Cihazlar


Balık bulucu sonar cihazları, balık bulucular içerisinde özel bir yeri olan aletlerdendir. Özel olmasının bir nedeni, balıkçılık için gerekli olan temel gereçlerden olmasıdır. Her bir balık bulucu sonar modelinin kendi içerisinde değişen özellikleri vardır. Sizin için hangi özellik daha ağır basıyorsa, o özelliği göz önünde bulundurarak seçiminizi yapabilirsiniz. 



Sonar kelime anlamıyla ses, izlenecek yol ve mesafe tayini olarak belirtilmektedir. Balık bulucu sonar denildiğinde ise bir verici aracılığıyla çıkan elektro manyetik dalgaların su altındaki faaliyetleridir. Sonarlar, pasif ve aktif sonarlar olarak iki farklı çalışma tekniğine sahiptir. Pasif sonarlar genellikle denizaltılar da kullanılır, algılama sistemleri motor veya sudaki cisimlerin gövde titreşimlerini doğrudan saptar. Aktif sonarlar ise gönderilen ses dalgalarının yansımasını alarak çalışırlar. 
Hali hazırda kullanılan balık bulucu sonar cihazların sistemi aktif sonar grubundandır. Ürün çeşitliliği ve özellikleri bakımından farklılık gösteren sonar cihazların bazı modelleri, kıyı ve iç kısım balıkçılığı için kullanılmaktadır. 
Bazı balık bulucu sonar cihazları, TruZoomTM modu ile balık hedeflerini, zemin yapısını ve yem balıklarını çözünürlük kaybı olmadan büyütebilme özelliğine sahiptir. Son teknoloji ile üretilen balık bulucu sonar cihazlarda yüksek çözünürlüğün olmasına ayrıca dikkat etmeniz, keyfinizi eziyete dönüşmeden tamamlamanıza yardımcı olacaktır.

Balık Bulucu Cihaz Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Öncelikli olarak su altında ses dalgalarının etkisi ve özellikleri balık bulucu cihazların da kalitesini belirlemektedir. Yani; cihazdaki frekans sıklığı, ekran çözünürlüğü ve görüntü tazelenmesi gibi unsurlar aynı zamanda balık bulucularda ilk olarak dikkat edilmesi gerekenlerdir. 
Frekans sıklığının fazla ve güçlü olması, daha net sonuçlar elde etmenizi sağlar. Balık bulucu frekansının güçlü olması, etki alanının daha da kısıtlı olmasına neden olsa da, görüntü netliğini arttırdığından daha fazla tercih edilmektedir. Daha geniş bir alana etki eden balık bulucu cihazlar, görüntü netliği bakımından daha zayıf kalmaktadırlar. 
Balık bulucu cihazlarda bir diğer dikkat edilmesi gereken nokta da, alıcı hassasiyetinin iyi olmasıdır. Özellikle derin sularda, her cihaz için farklılaşan bir özellik olan derinlik kapasitesi önem kazanmaktadır. Alıcı hassasiyetini de etkileyen bu özellik, hangi ürünü seçtiyseniz onun özellik ve performansına göre değişmektedir. Ayrıca, ekrandaki görüntü özelliği de dikkat edilmesi gereken ayrı bir konudur. Çünkü siyah beyaz görüntüdense renkli ekranlar ayırt edicilik bakımından daha verimli olmaktadır.

 

---

R E K L A M