15 Aralık 2014 | HABERLER 47. Sayı (Kasım-Aralık 2014)

Cem Çakmak RINA İstanbul Yat Bölümü Müdürü
Cem Çakmak
RINA İstanbul Yat Bölümü Müdürü



RINA, 1861 yılında Cenova’da REGISTRO ITALIANO adıyla İtalyan deniz işletmecilerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruldu. Registro Italiano Navale, kuruluşundan itibaren hizmet sunduğu alanlarda ekonomik gelişimi destekleyen bir çözüm ortağı oldu.
RINA Türkiye ofisi ise 1997 yılında açıldı. Bu tarihten önce Türkiye’deki işleri Yunanistan, ya da İtalya’dan gelen sörveyör’ler takip ediyordu. Türkiye ofisi açıldıktan sonra ağırlıklı olarak gemi sektörüne, daha sonrasında ise sertifikalandırma, belgelendirme işlerine ağırlık verildi. RINA’nın Türkiye Yat Bölümü ise 2004 yılında oluşturuldu. Yat Bölümü, son 10 senedir “plan onay” ve “sörvey” olmak üzere 2 ana bölüm altında hizmet veriyor. Yat Bölümü’nde 7 kişilik ekibimizle Türkiye’deki IACS üyesi klas kuruluşları arasında en yoğun servis verebilme kapasitesine sahip olan klaslama firmasıyız.
Türkiye’de ağırlıklı olarak “yeni inşa klaslama”, “shipping service” dediğimiz mevcut teknelerin klas kontrollerinin yapılması ve 24 metre altındaki teknelere CE sertifikaslandırmasıyla alakalı hizmetler veriyoruz. Bunların yanı sıra teknelerde kullanılan malzemelerle ilgili de malzeme sertifikalandırması işlemi yapıyoruz.

Yat Klaslama Süreci
Herhangi bir tersane ya da armatör, tekne imalatına karar verdiği zaman dizayn aşamasında klas kuruluşuyla da irtibata geçer. Yani teknenin henüz dizayn aşamasında klas kuruluşu klaslama işini yapabilmek için aktif bir şekilde rol oynar. Teknenin mühendislik hesaplarının yapılıp imalat projelerinin hazırlanması esnasında, projeler tarafımıza gelir ve bir dosya açılır. Onaylanan projelerden sonra, teknede kullanılacak malzemelerin sertifikalandırması, tekne çelik bir tekne ise kaynak yapacak kişilerin sertifikalandırılması vs. işlemleri tamamlandıktan sonra teknede imalat başlar. İmalat bizim gözetimimizde yapılır. Sörveyör’lerimiz düzenli periyodlarla projeyi takip ederek yapılan imalatın onaylı projeye uygun olup olmadığını denetler. Teçhizat aşamasında da yine teknede kullanılan sistemlerin ve malzemelerin gerekli sertifikalara sahip olup olmadığı ve onaylı projeye uygun olup olmadığı tespit edilir. Teknenin yapımı tamamlandıktan sonra da yine bizim gözetimimizde deneme seyirleri yapılır ve tekne denizde test edilir. Tüm bu aşamaların olumlu sonuçlanmasının ardından teknenin ön sertifikası hazırlanıp tekne sahibine teslim edilir. Ön sertifika genelde 3 aylık bir sertifikadır. Bu 3 ay içerisinde gerekli tüm evrakların hazırlanmasıyla 5 senelik kalıcı sertifika temin edilir.
Yatlarda, sertifika alındıktan sonra 12 aylık periyodlarla yapılması gereken sörveylerimiz vardır. Bu sörveylerde teknenin inşa edildiği zamanki teknik özelliklerinin korunup korunmadığı tespit edilir. Teknede herhangi bir değişiklik yapılacaksa bu değişikliklerin yine klas kuruluşunun gözetiminde yapılması gerekir. 
5 yıl sonunda ise yenileme sörveylerimiz vardır. Çok kapsamlı olan bu sörveylerde teknenin gövdesi ve teçhiz elemanları kontrol edilir ve tekneyi mutlaka karada görmemiz gerekir. Bu sörveylerin zamanında yapılmaması teknenin klasının askıya alınmasına sebep olur. Klas askıya alındıktan sonra belli bir sürede sörvey talebinde bulunulmazsa teknenin klası tamamen iptal edilir. Klas iptal edildikten sonra yeniden klaslayabilmek içinse çok daha ağır bir sörvey gerekir.



Klas Transferi
Sertifikanın yenilenmesi, sertifikayı ilk veren klas kuruluşu dışında başka bir klas kuruluşu tarafından da yapılabilir. Bizim TOCA (Transfer of class) dediğimiz bu işlem için ilk sertifikayı veren kuruluşun da sertifikayı yenileyen kuruluşun da IACS üyesi olması gerekir. Başka bir klastan RINA’ya geçmek isteyen tekne sahibi bize başvurup gerekli formları doldurduğu takdirde biz mevcut klas kuruluşuyla irtibata geçerek teknenin RINA Klasına alınmasını sağlarız. Ancak ilk sertifikayı veren kuruluş IACS üyesi değilse yapılması gereken prosedür daha farklıdır. Yine RINA klası almak mümkündür ama çok daha detaylı bir sörvey gerekir. 
Klas transferi son dönemde oldukça yaygınlaşan bir uygulama. Türkiye’deki marinaların artması, refit işlemlerinin yapılabilmesi vs. nedenlerle yatlar Türkiye’de daha fazla kalmaya başladı. Türkiye’de en hızlı servis verebilen klas kuruluşlarından biri olduğu için de RINA klasına geçiş için daha fazla talep gelmeye başladı. 

CE Sertifikası
CE Sertifikası, 24 metre altı teknelere verilen sertifikadır. CE sertifikasının sörveyi tekne imalat aşamasındayken yapılabildiği gibi, “post construction” dediğimiz teknenin imalatı bittikten sonra da yapılabilir. CE Sertifikası bir defaya mahsus verilir. Periyodik sörveyler söz konusu değildir. Ancak teknede CE sertifikasının geçerliliğini etkileyecek ciddi boyutta bir değişiklik yapılırsa sertifikanın geçerliliğini devam ettirebilmek için yeniden bir sörvey yapılabilir. 

Türkiye Yat İnşa Sanayi
Bize gelen taleplere baktığımızda, Türkiye yat inşa sanayii açısından 2013 yılının oldukça durgun geçtiğini görüyoruz. 2014 yılında ise biraz daha hareketlenme vardı. Ancak bu hareketlenme 30-40 metre üzeri teknelerde oldu. Yani bize gelen başvurular daha çok 40 metre üzeri teknelerde oldu. Küçük boy tekneler çok fazla takip ettiğimiz bir segment değil ancak yine de 2014’ün bir önceki seneye göre daha iyiye gittiğini gözlemledik.
2015 yılı için de yine Türkiye’nin genel konjektörü çok önemli. Seçimlerle alakalı bir durgunluk mutlaka olacaktır. Ama genel gidişat devam ederse 2015’in yat sektörün için olumlu geçeceğini söyleyebiliriz.

Yat Yan Sanayii
Türkiye’deki yat yan sanayi, geçtiğimiz 10-15 sene içerisinde çok büyük atılım yaptı. Önceki yıllarda Türkiye’de yaptığımız yat imalatlarında yüzde 60’lara yakın yurtdışından malzeme temin ederken şu anda bu oran yüzde 30’lara kadar gerilemiş durumda. Türkiye’de de artık ciddi anlamda bir yan sanayi oluştu. Belli ekipmanları Türkiye’de çok kaliteli bir şekilde imal edebiliyoruz. Bunların sertifikalandırılmasını hem biz hem diğer klas kuruluşları yapıyor. Bu firmaların yurtdışında da ciddi anlamda bir ihracat kapasitesine sahip olduğunu görüyoruz. Son dönemlerde yurtdışı fuarlara da Türkiye’den ciddi bir katılım var. Dolayısıyla Türkiye’nin bu konuda büyük bir gelişim sergilediğini söyleyebiliriz.

Türkiye Yat Sanayiinin Avantajları
Yat imalatında seri üretimin de “custom made” üretimin de kendine göre artıları var. Seri üretim teknelerde kârlılık oranı daha düşük. Dolayısıyla kâr edebilmeniz için ciddi sayıda tekne imalatı yapıp satabiliyor olmanız gerekli. Ciddi bir finans desteği olmadan böyle bir imalata girmek oldukça zor. Bir yandan da tekne sahipleri, teknelerinin kendisine özel olmasını isterler. “Custom made” yani müşteriye özel tekne üretiminde Türkiye’nin ciddi avantajları var. Özellikle üreticilerimizin esnek yapısı, müşterilerin değişen isteklerini karşılamakta büyük avantaj sağlıyor. Türkiye’de hem seri imalat hem de custom made teknelerde açılabilecek yeni pazarlar, imkanlar söz konusu. Ancak bunun için gerekli yatırımların yapılması, gerekli finans desteklerinin sağlanması gerek.
Türkiye’de artık bir yatçılık kültürü oluşmaya başladı. Ciddi bir endüstri oluştu. Altyapının gelişmesi, marinaların yapılması, marinadaki hizmetlerin artması, koyların yat turizmine uygunluğu vs. Türkiye için büyük artılar. Türkiye’deki işçilik kalitesinin de fiyat-performans oranına bakıldığında oldukça yukarda olması büyük avantaj. Dolayısıyla Türkiye’nin yat sektöründe önünün açık olduğunu söyleyebiliriz. 
Geçtiğimiz dönemlerde Dünyadaki genel ekonomik durumdan yatçılık sektörü de ciddi anlamda etkilendi. Bundan sonraki dönemlerde yatçılığa daha fazla destek olunması ve daha fazla yatırım yapılması hepimizin isteği. Biz RINA olarak Türkiye’de müşterilerimize, yat sektörüyle alakalalı tüm yenilikleri, imkanları sunmaya çalışıyoruz. Ve her zaman müşterilerimizle beraber, problem çözücü olarak rol oynamaya çalışıyoruz. Dolayısıyla Türkiye’deki yatçılığın gelişiminde önemli bir rolümüz olduğunu düşünüyoruz. Bunu devam ettirmeye de kararlıyız.

 

---

R E K L A M